Giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị chưa hạ nhiệt, Ấn Độ đang linh hoạt điều chỉnh chính sách thuế nhập khẩu nhằm giảm thiểu rủi ro từ các lệnh trừng phạt nhắm vào Nga – đối tác thương mại lớn của nước này trong lĩnh vực năng lượng.
Ấn Độ, quốc gia đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, vừa thông báo kế hoạch rà soát và điều chỉnh mức thuế áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia có liên quan đến các biện pháp trừng phạt, đặc biệt là Nga.
Động thái này được cho là nhằm tránh tình huống bị vạ lây khi phương Tây – đặc biệt là Mỹ và Liên minh châu Âu – đang siết chặt kiểm soát các giao dịch thương mại với Moscow, bao gồm cả những nước thứ ba có quan hệ thương mại với Nga.
“Chúng tôi không muốn trở thành trung gian vô tình cho các hành vi lách trừng phạt. Chính sách thuế là một trong những công cụ mạnh để kiểm soát luồng hàng hóa” – một quan chức cao cấp Bộ Tài chính Ấn Độ chia sẻ với truyền thông trong nước.
Cụ thể, chính phủ Ấn Độ đang xem xét lại các ưu đãi thuế hiện hành dành cho một số mặt hàng đến từ Nga – trong đó có dầu thô, than đá và phân bón. Những sản phẩm này vốn được nhập khẩu với giá rẻ trong bối cảnh Nga bị hạn chế giao dịch với các thị trường truyền thống.
Trong năm qua, lượng dầu Nga nhập khẩu vào Ấn Độ đã tăng hơn 60%, khiến nước này trở thành một trong những khách hàng lớn nhất của Moscow. Tuy nhiên, điều này cũng làm dấy lên lo ngại từ các đối tác phương Tây về việc Ấn Độ trở thành “cửa sau” giúp Nga duy trì dòng tiền.
Trước áp lực từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các tổ chức tài chính đa phương, Ấn Độ buộc phải cân nhắc lại thế cân bằng giữa lợi ích kinh tế và rủi ro chính trị.
“Ấn Độ đang đi dây trên một sợi chỉ mong manh giữa lợi ích dầu giá rẻ và sự ổn định trong quan hệ ngoại giao toàn cầu” – bà Anjali Kamat, chuyên gia phân tích địa chính trị tại New Delhi, nhận định.
Ngoài thuế nhập khẩu, chính phủ Ấn Độ cũng đang thảo luận khả năng siết chặt các quy trình kiểm tra xuất xứ và dòng tiền để tránh bị cáo buộc tiếp tay cho hành vi trốn tránh trừng phạt.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng Ấn Độ sẽ không dễ dàng từ bỏ các nguồn cung giá rẻ từ Nga trong ngắn hạn, bởi đây là một yếu tố then chốt giúp giữ ổn định chi phí năng lượng trong nước – đặc biệt trong giai đoạn giá dầu toàn cầu đang biến động.
Thực tế, New Delhi đang cố gắng xây dựng một mô hình thương mại “đa phương nhưng trung lập” – hợp tác với nhiều bên nhưng không đứng về phe nào trong các cuộc xung đột.
Nếu thành công, chiến lược này có thể giúp Ấn Độ giữ được vai trò trung gian hòa giải trong các bàn cờ địa chính trị sắp tới, đồng thời duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế mà không bị kéo vào các vòng xoáy trừng phạt toàn cầu.
