Nghiên cứu phát hiện châu chấu sa mạc tiêu hóa lòng đỏ trứng trước khi nở, hỗ trợ tồn tại tốt hơn trong môi trường khô hạn thiếu thức ăn.
Trong thế giới côn trùng, ít có điều gì gây ngạc nhiên hơn việc một số loài đã “ăn” ngay từ khi chưa kịp chào đời. Theo một nghiên cứu mới từ nhóm khoa học do tiến sĩ Koutaro Ould Maeno thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Nông nghiệp Quốc tế Nhật Bản dẫn đầu, loài châu chấu sa mạc (Schistocerca gregaria) có thể hấp thụ dinh dưỡng ngay trong trứng – một chiến lược tiến hóa giúp chúng sống sót lâu hơn trong điều kiện khắc nghiệt.
Cơ chế sinh tồn kỳ diệu từ bên trong trứng
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng trong môi trường khô hạn, trứng của châu chấu cái có kích thước lớn hơn bình thường, chứa nhiều lòng đỏ hơn. Khi nở, những con non đã tích lũy sẵn lòng đỏ trong ruột, tương đương một “suất ăn trưa đóng gói” giúp chúng có thêm năng lượng và thời gian để tìm kiếm thức ăn trong môi trường khan hiếm tài nguyên.
“Lòng đỏ dư thừa trong trứng hoạt động như một kho năng lượng dự phòng – một chiến lược thích nghi cực kỳ hữu hiệu trong điều kiện khô cằn, nơi thực phẩm không có sẵn ngay lập tức,” nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo đăng trên PNAS Nexus 2025.
Biến đổi sinh học dưới tác động môi trường
Loài châu chấu sa mạc có khả năng thay đổi hình dạng và hành vi tùy vào môi trường. Bình thường chúng sống đơn độc và khó phân biệt với môi trường xung quanh. Nhưng khi mật độ quần thể tăng cao do hạn hán, chúng chuyển sang lối sống bầy đàn, tiết ra pheromone để thu hút đồng loại, hình thành các đàn lớn có thể gây thiệt hại nặng cho mùa màng.
Trong các thử nghiệm mô phỏng điều kiện môi trường khác nhau, các nhà nghiên cứu nhận thấy:
- Trứng được đẻ trong điều kiện khô hạn lớn hơn và chứa nhiều lòng đỏ hơn.
- Châu chấu non nở ra từ những trứng lớn, giàu lòng đỏ có tỷ lệ sống sót cao hơn, thậm chí sống lâu hơn tới 230% trong điều kiện không có thức ăn so với các mẫu khác.
Dữ liệu đáng chú ý:
- Trong điều kiện khô hạn, châu chấu non sống đơn độc sống lâu hơn 65% khi không có thức ăn.
- Những con sống theo bầy đàn, sinh ra từ trứng trong điều kiện khô, sống lâu hơn 230% so với những con được sinh ra trong điều kiện ẩm.
Ý nghĩa sinh thái và nông nghiệp
Phát hiện này không chỉ làm sáng tỏ một chiến lược sinh học thích nghi đáng kinh ngạc, mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc kiểm soát dịch châu chấu – mối đe dọa nghiêm trọng với an ninh lương thực ở nhiều quốc gia. Việc hiểu rõ cơ chế sinh tồn ngay từ giai đoạn phôi thai có thể giúp các nhà khoa học phát triển biện pháp kiểm soát hiệu quả hơn, hạn chế thiệt hại nông nghiệp quy mô lớn do các đàn châu chấu gây ra.