Cuộc tấn công drone quy mô lớn của Ukraine phá hủy hàng chục máy bay Nga được các tướng lĩnh Mỹ nghỉ hưu ví như Trân Châu Cảng, gây chấn động toàn cầu.
Ngày 1-6-2025, các tướng lĩnh quân đội Hoa Kỳ đã nghỉ hưu đồng loạt bày tỏ quan điểm sau khi Ukraine tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái quy mô lớn nhắm vào các căn cứ không quân Nga sâu trong nội địa, khiến hơn 40 máy bay, bao gồm cả phi đội ném bom chiến lược, bị phá hủy. Một số nhà bình luận so sánh hành động này với cuộc tấn công Trân Châu Cảng năm 1941 – một bước ngoặt mang tính lịch sử.
Cuộc tấn công, do Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) phối hợp thực hiện, là chiến dịch được chuẩn bị trong suốt một năm rưỡi, với việc triển khai hàng loạt drone FPV từ các nhà kho gỗ được ngụy trang bên trong lãnh thổ Nga. Các mái nhà có thể mở được kích hoạt từ xa để máy bay không người lái cất cánh tấn công mục tiêu, theo tiết lộ từ Reuters và Euro News.
“Cuộc tấn công phối hợp và chính xác hôm nay cho thấy Ukraine không chỉ có ‘quân át chủ bài’, mà còn có ý chí và khả năng biến điều đó thành hành động,” – Trung tướng Mark Hertling, nguyên tư lệnh Quân đội Hoa Kỳ tại châu Âu, viết trên mạng xã hội X.
Ông cho rằng bước ngoặt này phản ánh điểm yếu trong khả năng thích ứng của quân đội Nga, trong khi Ukraine vẫn kiên cường nhờ sự ủng hộ của nhân dân, sáng tạo trong tác chiến đặc biệt và khả năng khắc chế hệ thống chiến tranh điện tử của Nga.
Cùng chung nhận định, Đô đốc James Stavridis – cựu Tư lệnh tối cao NATO tại châu Âu – mô tả cuộc tấn công là “đáng chú ý”, ví von với hình ảnh “con ngựa thành Troy hiện đại”, nơi những drone từ mái nhà gỗ bí mật được phóng lên và nhanh chóng phá hủy phi đội máy bay Nga mà không cần sự tham gia của con người. Trên X, ông mỉa mai: “Putin đang có một ngày rất tồi tệ. Gieo gió thì gặt bão.”
Cuộc tấn công xảy ra trong bối cảnh Nga đang có các bước tiến quân sự tại vùng Sumy của Ukraine, đồng thời các nỗ lực đàm phán hòa bình vẫn giậm chân tại chỗ. Tổng thống Volodymyr Zelensky ca ngợi chiến dịch là “thành quả đặc biệt của riêng Ukraine”, nhấn mạnh rằng lực lượng thực hiện đã rút lui an toàn khỏi lãnh thổ Nga ngay sau khi hoàn tất nhiệm vụ.
Theo thông tin từ SBU, 34% số lượng máy bay ném bom chiến lược của Nga đặt tại các sân bay chính đã bị ảnh hưởng. Thiệt hại ước tính lên đến 7 tỷ USD – một con số gây sốc với cả giới quân sự và truyền thông quốc tế. Một đoạn video quay bằng drone được công bố cho thấy các phi cơ Nga chìm trong biển lửa giữa khói đen cuồn cuộn.
Phản ứng từ chính quyền Trump được cho là khá bất ngờ. Theo CBS News, Nhà Trắng không hề nhận được thông tin trước về kế hoạch tấn công này. Bộ Quốc phòng Nga xác nhận nhiều sân bay quân sự tại các vùng Murmansk, Irkutsk, Ivanovo, Ryazan và Amur bị tấn công, nhưng phủ nhận thương vong về người và gọi đó là “cuộc tấn công khủng bố”.
Trên không gian mạng, các bình luận tiếp tục lan rộng. Blogger quân sự người Nga Roman Alekhine tuyên bố: “Đây là Trân Châu Cảng của nước Nga. Chúng tôi kỳ vọng một phản ứng cứng rắn tương tự như Hoa Kỳ đã từng làm.”
Trong khi đó, cựu nghị sĩ GOP Adam Kinzinger khẳng định hành động của Ukraine là “hoàn toàn hợp pháp trong thời chiến”, đồng thời cảnh báo nếu Nga trả đũa bằng cách nhắm vào dân thường, điều đó sẽ cấu thành tội ác chiến tranh.
Một số chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế chiến tranh Nga đang bị kéo căng và sự hỗ trợ quốc tế dành cho Ukraine vẫn được duy trì, Kyiv đang có cơ hội tận dụng đòn đánh mang tính biểu tượng như thế này để thay đổi cán cân chiến trường.
