Địa đạo dưới ngôi đình ở Quảng Nam được ví như “Địa đạo Củ Chi” thu nhỏ, ghi dấu tinh thần kiên cường của quân và dân trong kháng chiến.
Địa đạo Kỳ Anh được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Ảnh: Internet
Tại xã Điện Phước, thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam), một kỳ tích quân sự hiếm thấy vẫn âm thầm tồn tại suốt hơn nửa thế kỷ qua. Đó là hệ thống địa đạo bí mật được đào sâu dưới lòng đất, ẩn mình ngay dưới ngôi đình làng Cẩm Phú – một công trình tín ngưỡng thiêng liêng của người dân nơi đây.
Phía bên trong của địa đạo Kỳ Anh. Ảnh: Internet
1. Địa đạo đặc biệt giữa ngôi đình thiêng
Theo lời kể của các bô lão địa phương, địa đạo dưới đình Cẩm Phú được đào vào giai đoạn cao điểm của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Công trình không chỉ là nơi trú ẩn, tránh bom đạn mà còn là căn cứ bí mật để quân dân tổ chức hội họp, cất giấu vũ khí.
Điều đặc biệt, địa đạo được thiết kế tinh vi với nhiều ngách nhỏ, lối đi vừa đủ một người luồn lách. Miệng hầm khéo léo ngụy trang dưới sàn đình. Nhờ vậy, quân địch nhiều lần càn quét nhưng vẫn không phát hiện được.
Cụ Nguyễn Văn H., 82 tuổi, nhân chứng sống của thời kỳ ấy, chia sẻ: “Chúng tôi đào đất ngay trong lòng đình, vừa thờ cúng tổ tiên, vừa che chở cách mạng. Mỗi viên gạch, mỗi tấc đất đều thấm đẫm mồ hôi và máu của dân làng.”
Địa đạo này được xem là kỳ tích quân sự dưới lòng đất. Ảnh: Internet
2. Kỳ công xây dựng: Sự hy sinh thầm lặng
Quá trình xây dựng địa đạo diễn ra bí mật tuyệt đối. Người dân đào ban đêm, dùng rổ tre vận chuyển đất ra xa để tránh lộ dấu vết. Địa đạo có hệ thống thông gió tự nhiên, đảm bảo không khí lưu thông dù ẩn nấp lâu ngày.
Chính quyền địa phương cho biết, địa đạo đình Cẩm Phú dài hơn 100 mét, sâu khoảng 3–4 mét, có nhiều ngách nối ra các khu vực xung quanh. Đây được ví như một “Địa đạo Củ Chi” thu nhỏ giữa lòng dân miền Trung.
Ông Nguyễn Thành Trung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam, nhận định: “Địa đạo dưới đình làng là minh chứng sống động cho tinh thần bất khuất, sáng tạo và lòng yêu nước sắt son của quân và dân ta.”
Nơi đây từng được xem là chứng tích quan trọng trong cuộc đấu tranh kiên cường anh dũng của quân và dân xứ Quảng. Ảnh: Internet
3. Gìn giữ giá trị lịch sử đặc biệt
Hiện nay, đình Cẩm Phú và hệ thống địa đạo đang được chính quyền địa phương bảo tồn như một di tích lịch sử quan trọng. Công tác trùng tu, tôn tạo được tiến hành thận trọng nhằm giữ nguyên cấu trúc gốc.
Nhiều đoàn khách, đặc biệt là thế hệ trẻ, đã đến tham quan để hiểu hơn về truyền thống yêu nước của cha ông. Chính quyền xã cũng định hướng phát triển nơi đây thành điểm đến giáo dục lịch sử, kết hợp du lịch văn hóa cộng đồng.
