Trước thời điểm Mỹ áp dụng chính sách thuế mới, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ, từ ngành tôm đến gỗ, nhằm tranh thủ thời gian gia hạn 90 ngày.
Xuất khẩu Tôm: Ảnh minh họa
Trước bối cảnh Mỹ sắp sửa thực thi chính sách thuế mới, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tận dụng giai đoạn gia hạn 90 ngày để tăng tốc xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này. Đây được xem là một nỗ lực chiến lược nhằm duy trì thị phần, đảm bảo dòng doanh thu và hạn chế tối đa tác động tiêu cực từ mức thuế nhập khẩu sắp áp dụng.
Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần thực phẩm Sao Ta, cho biết doanh nghiệp đã tăng tốc đẩy hàng sang Mỹ từ đầu năm 2025. Dù đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu, công ty vẫn thông báo trước với khách và được chấp thuận, dù phải gánh thêm 10% thuế. Một thách thức lớn là cần sắp xếp vận chuyển sao cho hàng đến cảng Mỹ đúng hạn để tránh bị đánh thuế sớm. Theo ông Lực, hiện các hãng tàu chưa điều chỉnh giá cước, nhưng áp lực thời gian khiến việc điều phối trở nên phức tạp hơn.
Tính đến giữa tháng 5, Sao Ta đã ghi nhận doanh số tại thị trường Mỹ đạt khoảng 60 triệu USD, tương đương 75% tổng doanh thu năm 2024. Mặc dù Mỹ là thị trường có sức tiêu thụ lớn và cho phép hoạt động kinh doanh quanh năm, nhưng biên lợi nhuận tại đây vẫn còn thấp. Điều này phần lớn xuất phát từ áp lực chi phí nguyên liệu, rủi ro dịch bệnh trong nuôi trồng, cùng với các chính sách thương mại bất ổn.
Cũng theo bà Nguyễn Thị Trà My, Phó chủ tịch Sao Ta, công ty con Khang An Foods vừa nhận đơn hàng 2.000 tấn tôm từ tập đoàn bán lẻ lớn Costco. Dòng sản phẩm “tôm nhãn đen” mà họ cung cấp có giá cao hơn trung bình 20–25% so với các sản phẩm cùng loại. Tuy nhiên, việc hoàn tất đơn hàng trong thời gian ngắn là thách thức lớn, do thời gian vận chuyển sang Mỹ đã chiếm đến 45 ngày trong tổng thời hạn gia hạn 90 ngày của chính sách mới.
Không chỉ ngành thủy sản, các doanh nghiệp gỗ cũng trong tình trạng tương tự. Công ty cổ phần chế biến gỗ Đức Thành đang khẩn trương hoàn thiện nhiều đơn hàng để giao đúng hạn. Theo bà Lê Hải Liễu, Chủ tịch HĐQT công ty, dù doanh thu phần lớn đến từ xuất khẩu, doanh nghiệp vẫn giữ tâm thế chủ động nhờ chiến lược đa dạng hóa thị trường từ ban đầu. Hiện nay, thị trường châu Á chiếm trên 76% giá trị xuất khẩu của Đức Thành, tiếp đến là châu Âu, trong khi Mỹ chỉ chiếm một phần nhỏ.
Trong khi đó, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), cho rằng ngành gỗ Việt đang đứng trước cơ hội tái cấu trúc lại toàn diện. Hiện tại, khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm tới 65% giá trị xuất khẩu gỗ sang Mỹ, phần lớn có liên quan đến Trung Quốc, với tổng kim ngạch khoảng 2,5 tỉ USD. Tuy nhiên, áp lực thuế mới có thể làm chùn bước các doanh nghiệp FDI, mở ra cơ hội cho doanh nghiệp trong nước mở rộng thị phần.
Đặc biệt, ông Phương nhấn mạnh rằng Việt Nam có thế mạnh về đồ nội thất gỗ, song vẫn yếu ở các phân khúc như nội thất vải và kim loại. Áp lực thuế mới có thể là chất xúc tác thúc đẩy ngành chuyển hướng đầu tư sang các vật liệu này nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong dài hạn.
Về mặt tổng thể, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 4-2025 đạt khoảng 1 tỉ USD, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 4 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu toàn ngành đạt khoảng 3,45 tỉ USD, tăng trưởng 28%.
Tuy nhiên, thách thức hiện nay không chỉ đến từ mức thuế tuyệt đối mà còn nằm ở sự chênh lệch giữa các mức thuế suất mà Việt Nam phải chịu so với các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ hay Ecuador. Theo ông Hồ Quốc Lực, điều đáng lo ngại không chỉ là việc thuế cao hay thấp, mà chính là độ vênh giữa mức thuế áp cho hàng Việt và các đối thủ cùng ngành, điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh trên thị trường Mỹ trong thời gian tới.
