Getty Images khởi kiện Stability AI tại Anh với cáo buộc sử dụng hàng triệu hình ảnh trái phép để huấn luyện AI, đánh dấu vụ kiện bản quyền có ảnh hưởng sâu rộng tới ngành công nghiệp AI tạo sinh.
Ngày 9-6, vụ kiện bản quyền có thể định hình tương lai của ngành trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) đã chính thức được đưa ra xét xử tại Tòa án Tối cao London. Nguyên đơn Getty Images – một trong những nhà cung cấp hình ảnh thương mại lớn nhất thế giới – cáo buộc công ty AI Stability AI đã sử dụng trái phép hàng triệu hình ảnh từ kho dữ liệu của mình để huấn luyện hệ thống tạo ảnh nổi tiếng Stable Diffusion.
Cuộc chiến giữa bản quyền và công nghệ
Theo hồ sơ kiện tụng, Getty tuyên bố Stability AI đã thu thập, sao chép và xử lý một lượng lớn hình ảnh có bản quyền mà không xin phép hay trả phí, vi phạm nghiêm trọng quyền sở hữu trí tuệ. Getty cũng đang tiến hành vụ kiện song song tại Mỹ, nhằm buộc Stability AI chịu trách nhiệm trước pháp luật ở cả hai thị trường lớn.
Đáp lại, Stability AI phủ nhận các cáo buộc và cho rằng vụ kiện là một mối đe dọa đối với toàn bộ ngành AI tạo sinh. Công ty lập luận rằng các nghệ sĩ sử dụng công cụ AI đang tạo ra tác phẩm dựa trên “kiến thức chung của nhân loại”, và điều này nằm trong phạm vi hợp lý của “sử dụng hợp pháp” và quyền tự do ngôn luận.
“Cuộc tranh chấp này không nên bị coi là sự đối đầu giữa người sáng tạo và công nghệ,” – luật sư Lindsay Lane, đại diện cho Getty nhấn mạnh tại tòa. “Hai lĩnh vực này có thể phát triển hài hòa nếu bản quyền được tôn trọng. Vấn đề ở đây là sự lạm dụng tác phẩm sáng tạo mà không trả thù lao xứng đáng.”
Ảnh hưởng sâu rộng đến ngành AI và chính sách pháp lý
Các chuyên gia pháp lý cho biết, vụ kiện Getty – Stability có thể tạo ra tiền lệ quan trọng cho cách các mô hình AI tiếp cận dữ liệu huấn luyện trong tương lai. Đây là một trong nhiều vụ kiện lớn đang được xét xử tại Anh, Mỹ và các khu vực khác liên quan đến việc sử dụng nội dung có bản quyền để phát triển công nghệ AI.
Rebecca Newman, luật sư tại Addleshaw Goddard, nhận định:
“Chúng ta đang bước vào lãnh địa chưa từng được khám phá. Vụ kiện này sẽ là cột mốc trong việc xác lập giới hạn pháp lý của quyền sở hữu trí tuệ trong thời đại AI.”
Cerys Wyn Davies thuộc hãng luật Pinsent Masons thì nhấn mạnh rằng phán quyết của tòa có thể ảnh hưởng đến cả môi trường đầu tư và sự hấp dẫn của Vương quốc Anh như một điểm đến pháp lý cho các công ty AI phát triển.
Trong bối cảnh các nghệ sĩ và ngành công nghiệp sáng tạo ngày càng lo ngại về việc AI thay thế hoặc sao chép công việc mà không có cơ chế bảo vệ, kết quả của vụ kiện này sẽ là phép thử quan trọng với cả ngành công nghệ lẫn hệ thống pháp lý hiện hành.
Ngoài ra, vụ kiện cũng phản ánh một xu hướng toàn cầu: yêu cầu minh bạch hơn trong cách các hệ thống AI được đào tạo, đồng thời tìm kiếm một mô hình phát triển AI có trách nhiệm, trong đó các bên liên quan đều được tôn trọng về quyền lợi và đóng góp sáng tạo.
