Việc thi lớp 10 chỉ với ba môn Toán, Văn, Anh khiến học sinh bỏ bê các môn tự nhiên, dẫn đến mất cân bằng trong đào tạo và thiếu hụt nhân lực công nghệ.
Thi lớp 10 chỉ với Toán, Văn, Anh: Nguy cơ mất cân bằng trong giáo dục và đào tạo nhân lực
Việc các địa phương tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 chỉ với ba môn Toán, Ngữ văn và Tiếng Anh đang gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với hệ thống giáo dục và cơ cấu đào tạo nhân lực quốc gia. Giáo sư Đỗ Đức Thái, giảng viên Đại học Sư phạm Hà Nội và là Tổng chủ biên chương trình môn Toán phổ thông, đã đưa ra cảnh báo tại chương trình “Tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018” diễn ra ngày 10/4.
Theo Giáo sư Thái, việc tập trung ôn luyện ba môn thi chính khiến học sinh và giáo viên bỏ qua các môn học khác như Vật lý, Hóa học và Sinh học. Điều này dẫn đến tình trạng học lệch, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục toàn diện mà chương trình giáo dục phổ thông 2018 hướng tới.
Hệ lụy từ việc học lệch: Thiếu hụt nhân lực trong các ngành khoa học và công nghệ
Thực tế cho thấy, số lượng học sinh lựa chọn các môn Khoa học Tự nhiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT luôn thấp hơn so với các môn Khoa học Xã hội. Năm ngoái, chỉ khoảng 37% trong tổng số hơn 1,07 triệu thí sinh chọn tổ hợp Khoa học Tự nhiên. Điều này phản ánh xu hướng giảm sút quan tâm đến các môn học nền tảng cho các ngành khoa học và công nghệ.
Ở bậc đại học, khối ngành Kinh doanh và Quản lý thu hút nhiều thí sinh nhất, chiếm 25% tổng số sinh viên nhập học. Trong khi đó, các ngành Công nghệ kỹ thuật, Máy tính và Công nghệ thông tin chỉ lần lượt chiếm 9% và 12%. Sự mất cân đối này có thể dẫn đến thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực then chốt cho sự phát triển kinh tế và chuyển đổi số của đất nước.
Giáo sư Thái nhấn mạnh: “Không có quốc gia nào với dân số quy mô 100 triệu dân có thể trở thành nước phát triển nếu chỉ tập trung vào các lĩnh vực dịch vụ, phi công nghệ.”
Đề xuất cải cách: Đổi mới phương thức thi tuyển sinh lớp 10
Để khắc phục tình trạng học lệch và đảm bảo giáo dục toàn diện, Giáo sư Thái đề xuất cần đổi mới toàn diện phương thức và nội dung thi tuyển sinh vào lớp 10. Ông nhấn mạnh rằng giai đoạn từ lớp 1 đến lớp 9 là giai đoạn giáo dục bắt buộc, do đó cần chuyển từ tâm lý “thi gì học nấy” sang “học gì thi nấy”, nhằm đảm bảo học sinh học đầy đủ và chất lượng theo yêu cầu của chương trình.
Cụ thể, ngoài hai môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, ông đề nghị bổ sung một bài thi tổng hợp bao gồm nội dung của tất cả các môn học, được đánh giá bằng điểm số. Điều này sẽ khuyến khích học sinh học đều các môn, tránh tình trạng bỏ bê các môn không nằm trong kỳ thi tuyển sinh.
Phản hồi từ Bộ Giáo dục và Đào tạo
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nhận thức được những hệ lụy từ việc thi tuyển sinh lớp 10 với ba môn cố định. Từ năm nay, Bộ quy định ngoài Toán và Văn, các địa phương sẽ chọn môn thứ ba hoặc bài thi tổ hợp, nhưng không được trùng nhau quá ba năm liên tiếp. Quy định này nhằm tránh tình trạng học lệch và khuyến khích học sinh học đều các môn.
Tuy nhiên, theo khảo sát của VnExpress hồi cuối tháng 1 với hơn 56.000 người tham gia, có đến 88% cho rằng nên cố định ba môn thi lớp 10 là Toán, Văn và Ngoại ngữ. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc truyền thông và giải thích rõ ràng về mục tiêu và lợi ích của việc đổi mới phương thức thi tuyển sinh.
