Hà Tĩnh đề xuất xây dựng Khu thương mại tự do Vũng Áng với chính sách ưu đãi vượt trội, hướng đến trở thành cửa ngõ logistics – thương mại quốc tế khu vực Bắc Trung Bộ.
UBND tỉnh Hà Tĩnh đang tích cực xúc tiến xây dựng đề án thành lập Khu thương mại tự do (Free Trade Zone – FTZ) tại khu kinh tế Vũng Áng, nơi đang quy tụ hàng loạt doanh nghiệp lớn như VinFast, VinES, Vinhomes, Formosa. Mục tiêu của đề án là tạo một thể chế đặc biệt, ưu đãi vượt trội về thuế và hành chính nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư, phát triển kinh tế bền vững và định vị Vũng Áng như một đầu mối thương mại – logistics quốc tế.
Theo Văn phòng UBND tỉnh, Sở Tài chính Hà Tĩnh được giao chủ trì phối hợp cùng Ban Quản lý Khu kinh tế và các đơn vị tư vấn chiến lược để hoàn thiện đề án trình trước ngày 10/8. Những ưu đãi đang được xem xét bao gồm: miễn thuế nhập khẩu, xuất khẩu đối với hàng hóa lưu thông trong FTZ; nới lỏng quy định tuyển dụng lao động nước ngoài; cho phép nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ 100% vốn; triển khai hệ thống thủ tục đầu tư, hải quan số hóa, đồng bộ trên cổng thông tin “một cửa”.
Nếu được thông qua, đây sẽ là mô hình FTZ đầu tiên tại Việt Nam áp dụng đầy đủ cơ chế linh hoạt theo thông lệ quốc tế, đặc biệt phù hợp với các ngành sản xuất xuất khẩu, thương mại điện tử, công nghiệp hỗ trợ, logistics và doanh nghiệp công nghệ cao – những lĩnh vực đang ngày càng đòi hỏi thủ tục tinh gọn, chi phí thấp và kết nối hạ tầng hiệu quả.
Theo đánh giá từ giới chuyên gia, khu thương mại tự do Vũng Áng có thể trở thành chất xúc tác quan trọng cho quá trình chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất là sau đại dịch và biến động địa chính trị. Các tập đoàn đa quốc gia đang ưu tiên tìm kiếm những điểm đến có lợi thế cả về thể chế lẫn vị trí chiến lược – điều mà Vũng Áng có thể đáp ứng nhờ nằm trên hành lang kinh tế Đông – Tây, kết nối hiệu quả với miền Trung Việt Nam, Lào và Đông Bắc Thái Lan.
Hiện tại, Vũng Áng đang sở hữu hệ thống hạ tầng logistics hiện đại với cảng nước sâu Sơn Dương – Vũng Áng đủ sức đón tàu có tải trọng hơn 50.000 DWT, cùng mạng lưới giao thông đồng bộ gồm quốc lộ, đường sắt, điện – nước – viễn thông. Tổng diện tích quy hoạch khu kinh tế hơn 22.000 ha, tạo dư địa rộng lớn cho các dự án công nghiệp và đô thị hỗ trợ.
Trong số các dự án lớn đã “làm tổ” tại đây, đáng chú ý là tổ hợp luyện thép của Tập đoàn Formosa với công suất 7,5 triệu tấn/năm; chuỗi nhà máy nhiệt điện Vũng Áng tổng công suất hàng nghìn MW; khu công nghiệp Vinhomes hơn 13.000 tỷ đồng; và mới đây nhất là nhà máy VinFast Hà Tĩnh – cơ sở sản xuất xe điện quy mô 36 ha với công suất thiết kế 200.000 xe/năm. VinFast cũng đang có kế hoạch mở rộng thêm để đáp ứng thị trường nội địa và xuất khẩu.
“FTZ là giải pháp chiến lược để Hà Tĩnh bứt phá trong thu hút đầu tư, tạo công ăn việc làm và nâng cấp hạ tầng toàn diện, qua đó đóng góp cho nền kinh tế quốc gia theo hướng hiện đại và bền vững”, một chuyên gia kinh tế thuộc nhóm tư vấn đề án nhận định.
Đề án FTZ không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chế mà còn kỳ vọng tạo ra hệ sinh thái công nghiệp mới tại miền Trung, nơi mà các doanh nghiệp vệ tinh, công ty logistics và chuỗi cung ứng dịch vụ phụ trợ có thể phát triển mạnh mẽ. Đây là một bước đi phù hợp với chiến lược phát triển vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2050, với Hà Tĩnh là một trong những cực tăng trưởng công nghiệp – cảng biển chủ lực.
Việc triển khai thành công FTZ Vũng Áng sẽ mở đường cho các mô hình khu thương mại tự do tương lai trên cả nước, tạo cơ hội để Việt Nam tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế một cách sâu sắc và hiệu quả hơn.