Israel xác nhận đã phá hủy cơ sở chuyển đổi uranium tại Isfahan – trung tâm then chốt trong chu trình nhiên liệu hạt nhân của Iran.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tuyên bố thực hiện thành công cuộc không kích nhắm vào cơ sở chuyển đổi uranium tại Isfahan – một địa điểm chiến lược trong chu trình phát triển nhiên liệu hạt nhân của Iran. Cuộc tấn công diễn ra vào tối ngày 13 tháng 6, được đánh giá là một trong những động thái táo bạo và trực diện nhất của Israel nhằm làm tê liệt tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân của Tehran.
Theo thông báo chính thức từ IDF, đợt không kích đã phá hủy hoàn toàn cơ sở sản xuất uranium kim loại, hạ tầng chuyển đổi uranium làm giàu, các phòng thí nghiệm và nhiều cơ sở hỗ trợ quan trọng khác. Địa điểm bị nhắm tới được xác định là nơi uranium dạng khí được chuyển đổi từ trạng thái làm giàu – một bước thiết yếu trong chế tạo vũ khí hạt nhân.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sau đó cũng xác nhận thiệt hại, cho biết bốn tòa nhà quan trọng tại Isfahan đã bị phá hủy, bao gồm Cơ sở chuyển đổi uranium và Nhà máy sản xuất tấm nhiên liệu. Mặc dù vậy, cơ quan này cho biết không phát hiện sự gia tăng mức độ phóng xạ bên ngoài địa điểm.
“Việc tấn công vào các cơ sở hạt nhân, bất kể bối cảnh hay lý do, đều tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho con người và môi trường”, Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi tuyên bố.
Behnam Ben Taleblu – chuyên gia cao cấp tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ – nhận định Isfahan là “trung tâm của nỗ lực Iran nhằm kiểm soát chu trình nhiên liệu trong nước”. Việc phá hủy địa điểm này có thể làm đứt đoạn kết nối giữa các phân nhánh công nghiệp hạt nhân của Iran, từ đó gây trở ngại lớn cho kế hoạch làm giàu uranium ở các bước tiếp theo.
Tuy nhiên, theo báo cáo từ New York Times, Israel đã tránh tấn công vào kho lưu trữ nhiên liệu đã được làm giàu gần cấp độ chế tạo bom – một bước được đánh giá là giúp hạn chế nguy cơ rò rỉ phóng xạ quy mô lớn.
Các cuộc không kích mới nhất của Israel diễn ra đồng thời với loạt tấn công nhắm vào hơn 200 địa điểm quân sự, khoa học và dân sự trên khắp Iran, bao gồm cơ sở Natanz và gần nhà máy lọc dầu Tabriz. Trong đó, theo quân đội Israel, có ít nhất chín nhà khoa học hạt nhân và nhiều tướng lĩnh cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) đã thiệt mạng.
Về phía Iran, Bộ trưởng Ngoại giao tuyên bố sẽ đáp trả “một cách quyết đoán và tương xứng” đối với các cuộc tấn công, trong khi các nguồn tin an ninh nước này xác nhận đã tiến hành các đợt phản công khiến ba công dân Israel thiệt mạng.
Những hành động này làm gia tăng đáng kể căng thẳng trong khu vực, đặc biệt khi giới chuyên gia cảnh báo rằng Iran chỉ còn cách vài tuần nữa là đạt đủ điều kiện làm giàu uranium đến ngưỡng vũ khí – 90%. Việc Israel chuyển sang tấn công trực tiếp vào cơ sở chuyển đổi uranium được xem là động thái ngăn chặn Iran tiến đến giai đoạn sản xuất vũ khí hạt nhân.
IAEA cũng bày tỏ lo ngại về tốc độ tích tụ uranium làm giàu cao của Iran và chỉ trích sự thiếu minh bạch từ Tehran trong việc công bố thông tin về mục đích sử dụng nguồn uranium này. Trong bối cảnh các diễn biến leo thang chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, cộng đồng quốc tế đang dõi theo sát sao phản ứng từ cả hai phía.
