Israel thừa nhận chỉ bom xuyên hầm GBU-57 của Mỹ mới có thể phá hủy tổ hợp hạt nhân Fordow nằm sâu trong lòng núi Iran, đồng thời hé lộ khả năng hành động quân sự bất ngờ trong tuần.
Trong bối cảnh xung đột leo thang giữa Israel và Iran, đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter ngày 16/6 công khai thừa nhận chỉ có Mỹ mới sở hữu loại vũ khí duy nhất có khả năng tiêu diệt cơ sở hạt nhân ngầm Fordow của Iran. “Mỹ là quốc gia duy nhất sở hữu loại bom có thể thả từ trên không để phá hủy Fordow. Quyết định là của họ,” ông nói.
Fordow, được xây dựng sâu trong lòng núi gần thành phố Qom, miền bắc Iran, là một trong những tổ hợp hạt nhân kiên cố nhất thế giới. Một số ước tính cho rằng cơ sở này được đặt ở độ sâu khoảng 80–90 mét bên dưới lớp đá núi, khiến nó gần như miễn nhiễm với các loại vũ khí thông thường.
Hiện tại, quân đội Mỹ sở hữu bom xuyên hầm GBU-57/B MOP – một trong những vũ khí tấn công hầm ngầm mạnh nhất thế giới, nặng gần 14 tấn và chỉ được triển khai từ máy bay ném bom tàng hình B-2. Theo các chuyên gia quốc phòng, loại bom này có thể xuyên tới 60 mét bê tông cốt thép, phá hủy khoảng 25% các mục tiêu ngầm sâu trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, đại sứ Leiter cho rằng việc sử dụng GBU-57 không phải là lựa chọn duy nhất để đối phó với Fordow. Mặc dù không nêu chi tiết, ông ám chỉ tới các phương án như phá hoại từ bên trong hoặc các chiến dịch tấn công liên hoàn nhằm làm suy yếu dần hệ thống bảo vệ của cơ sở hạt nhân.
Alex Plitsas, chuyên gia của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết thêm các cơ sở hạt nhân của Iran còn được gia cố bằng mạng lưới đường hầm với các khúc cua 90 độ, vốn là điểm yếu của tên lửa hay bom vì chúng không thể đổi hướng như vậy sau khi xuyên qua lớp vỏ bảo vệ. Điều này khiến các lựa chọn quân sự càng trở nên phức tạp.
Cùng ngày, ông Leiter tiết lộ về khả năng Israel sẽ tiến hành hành động quân sự “bất ngờ” trong các ngày 19–20/6, ám chỉ đây sẽ là chiến dịch quy mô lớn hơn nhiều so với vụ ám sát bằng thiết bị liên lạc tại Lebanon hồi năm 2024 từng khiến 37 người thiệt mạng.
Giới phân tích cho rằng bất kỳ chiến dịch nào nhằm vào chương trình hạt nhân Iran sẽ phải nhắm vào nhiều địa điểm phân tán khắp cả nước. Thậm chí Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cũng không xác định được toàn bộ vị trí cất giữ các bộ phận làm giàu uranium của Tehran.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia quân sự đánh giá Israel không có loại bom nào đủ mạnh để phá hủy hoàn toàn các cơ sở như Fordow hay Natanz, đồng nghĩa với việc nước này sẽ phải dựa vào Mỹ nếu quyết tâm hành động quân sự.
Tướng Charles Wald – cựu Phó tư lệnh Bộ chỉ huy châu Âu của không quân Mỹ – khẳng định: “Israel có thể vô hiệu hóa một phần chương trình hạt nhân của Iran, nhưng để phá hủy toàn diện, họ cần sự hỗ trợ từ Mỹ và các khí tài đặc biệt.”
Tuyên bố của Israel lần này không chỉ xác nhận giới hạn năng lực quân sự của họ trong tấn công hạt nhân Iran, mà còn đặt Mỹ vào vị trí mang tính quyết định trong bất kỳ hành động quân sự nào tại khu vực. Trong bối cảnh căng thẳng đang leo thang, mọi hành động từ hai phía đều có thể đẩy Trung Đông vào một chu kỳ bạo lực mới khó kiểm soát.
