Cái chết của Mohammad Sinwar khiến Hamas đối mặt khủng hoảng lãnh đạo tại Gaza. Israel tuyên bố tiếp tục truy quét các thủ lĩnh cấp cao.
Cái chết được cho là của Mohammad Sinwar – thủ lĩnh thực địa của Hamas tại Dải Gaza – đã đẩy tổ chức này vào tình thế rối ren về nhân sự, khi hàng loạt lãnh đạo cấp cao lần lượt bị Israel tiêu diệt. Giới quan sát cho rằng, Hamas đang đứng trước một khoảng trống quyền lực nghiêm trọng, đồng thời đối mặt chiến lược truy quét không khoan nhượng từ phía Israel.
Ngày 29/5, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố quân đội nước này đã tiêu diệt Mohammad Sinwar trong một cuộc không kích có mục tiêu, dù chưa có xác nhận chính thức từ Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cũng như phía Hamas. Nếu thông tin này được xác thực, đây sẽ là lần thứ hai anh em nhà Sinwar – những người đứng sau chiến lược quân sự chủ chốt của Hamas – bị loại khỏi cuộc chơi.
Những tổn thất lãnh đạo nghiêm trọng
Hamas hiện đang trong giai đoạn mất mát lớn về nhân sự lãnh đạo. Trước đó, vào tháng 7/2024, lãnh đạo chính trị Ismail Haniyeh thiệt mạng trong một cuộc không kích tại Tehran. Đồng thời, chỉ huy quân sự nổi tiếng Mohammad Deif cũng được cho là đã bị nhắm đến. Những nhân vật này đều đóng vai trò trung tâm trong cuộc tấn công quy mô vào Israel hôm 7/10/2023 – sự kiện mở màn cho vòng xung đột khốc liệt kéo dài đến hiện nay.
Cái chết của Mohammad Sinwar nếu được xác nhận sẽ đánh dấu một bước ngoặt khác. Việc mất cùng lúc hai trụ cột quan trọng – Yahya và Mohammad Sinwar – có thể làm suy yếu đáng kể năng lực chỉ đạo tác chiến của Hamas tại Gaza.
Ai có thể kế nhiệm?
Trong bối cảnh khoảng trống quyền lực ngày càng rõ rệt, một số nhân vật được cho là sẽ nắm giữ vai trò chỉ huy mới. Izz al-Din al-Haddad (hay còn gọi là Abu Suhaib) là người hiện diện nổi bật nhất tại Gaza, điều phối các hoạt động quân sự trên thực địa. Tuy nhiên, quyền lực không hoàn toàn nằm trong tay ông, khi ủy ban lãnh đạo tạm thời của Hamas gồm nhiều thành viên chủ chốt đang hoạt động bên ngoài Gaza.
Khaled Mashal – nhân vật kỳ cựu trong phong trào – hiện giữ vai trò quyền lãnh đạo chính trị và có trụ sở tại Qatar. Ông từng đóng vai trò trung gian ngoại giao giữa Hamas với các quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar. Cùng với ông, Khalil al-Hayya – một gương mặt quen thuộc trong các cuộc đàm phán ngừng bắn – cũng đóng vai trò điều hành chính sách.
Các thành viên khác trong bộ máy lãnh đạo Hamas bao gồm Zaher Jabarin – giám sát tài chính từ Thổ Nhĩ Kỳ, và Muhammad Ismail Darwish – chủ tịch Hội đồng Shura, chịu trách nhiệm quan hệ quốc tế, hiện cũng đang ở Qatar.
Israel tiếp tục mở rộng mục tiêu tấn công
Tuyên bố của ông Netanyahu cho thấy rõ chiến lược của Israel là nhắm đến bộ máy lãnh đạo cấp cao để phá vỡ cấu trúc chỉ huy của Hamas. Giới chức Israel không giấu diếm kế hoạch kiểm soát 75% lãnh thổ Dải Gaza trong vòng hai tháng, dồn cư dân Palestine vào khu vực còn lại để làm suy yếu thế lực Hamas. Các nhân vật như Abu Suhaib, Khaled Mashal và Khalil al-Hayya được coi là những mục tiêu tiếp theo trong chiến dịch quân sự đang diễn ra.
Tuy nhiên, chiến lược này không tránh khỏi gây tranh cãi do kéo theo hệ lụy nghiêm trọng về nhân đạo. Thiếu thốn lương thực, nước sạch và vật tư y tế đang tạo ra khủng hoảng trầm trọng cho người dân Gaza. Tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng cảnh báo về mức độ khẩn cấp của tình hình.
Phản ứng và triển vọng
Hamas vẫn chưa xác nhận cái chết của Mohammad Sinwar. Mọi phản ứng trong thời gian tới – từ thừa nhận tổn thất đến phát động trả đũa – đều có thể làm thay đổi cục diện cuộc chiến. Trong khi đó, tuyên bố cứng rắn từ phía Israel cho thấy họ chưa có dấu hiệu dừng bước, đặc biệt trong bối cảnh áp lực từ dư luận trong nước và quốc tế yêu cầu giải cứu con tin và buộc Hamas phải lùi bước.
Phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu
“Chúng tôi đã loại bỏ Mohammad Deif, [Ismail] Haniyeh, Yahya Sinwar và Mohammed Sinwar.”
Quan chức Hamas Basem Naim phản ứng
“Sau cái chết của Yahya Sinwar, Hamas ngày càng mạnh mẽ hơn và nhận được nhiều ủng hộ hơn.”
Kịch bản tiếp theo có thể là sự tăng cường hoạt động quân sự, hoặc sự thay đổi trong cách tiếp cận chính trị của Hamas. Dù thế nào, khủng hoảng lãnh đạo của nhóm vũ trang này đang mở ra những chuyển biến mới, khó lường cho xung đột Israel – Palestine vốn đã rất phức tạp.
