Ngày càng nhiều người không có nền tảng kỹ thuật sử dụng AI để xây dựng ứng dụng, theo xu hướng “mã hóa rung cảm” – chỉ cần mô tả bằng lời.
Ngày càng có nhiều người chuyển sang “mã hóa rung cảm”, được đồng sáng lập OpenAI Andrej Karpathy mô tả là loại mã hóa “mà bạn hoàn toàn đắm chìm trong rung cảm”.Justine Goode / NBC News; Hình ảnh Getty
Ngày càng nhiều người không biết lập trình đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo của mình. Họ gọi xu hướng này là “mã hóa rung cảm”, một khái niệm mô tả việc lập trình bằng cảm hứng thay vì cú pháp.
Trong bối cảnh AI đang thay đổi nhanh chóng cách con người làm việc và sáng tạo, những công cụ như ChatGPT, Claude hay Replit giúp người dùng không có nền tảng kỹ thuật tạo ra phần mềm chỉ bằng những lời nhắc ngôn ngữ tự nhiên. Người dùng có thể mô tả ứng dụng bằng tiếng Anh bình thường và để AI xử lý phần viết mã phức tạp.
Khái niệm “mã hóa rung cảm” (vibe coding) do Andrej Karpathy – đồng sáng lập OpenAI – đề xuất. Ông mô tả đây là trải nghiệm lập trình hoàn toàn dựa trên cảm hứng, nơi người dùng “quên rằng mã đang tồn tại”. Trong một bài đăng trên X, ông chia sẻ: “Tôi thường yêu cầu những điều rất cụ thể như ‘giảm một nửa khoảng đệm thanh bên’ vì tôi quá lười để tự tìm đoạn mã. Khi gặp lỗi, tôi chỉ dán thẳng vào AI, và đôi khi thế là đủ để sửa lỗi.”
Biến AI thành trợ lý lập trình cho người thường
Các nền tảng như Cursor, Replit hay Claude Code từ Anthropic đang mở rộng khả năng tiếp cận lập trình. Nadia Ben Brahim Maazaoui – một bà mẹ tại California – đã tận dụng công nghệ này để tạo một “người bạn robot” dùng AI trò chuyện cùng con gái nhỏ của mình. Chatbot này có thể kể chuyện, dạy từ vựng tiếng Anh và thậm chí “thuyết phục” bé đánh răng bằng những lời nói đáng yêu.
“Cậu ấy còn nói với tôi: ‘Mẹ có thể đưa con xem cái gì đó trong lúc mẹ đánh răng không?’ – điều tôi chưa từng nghĩ đến,” cô chia sẻ.
Sự dân chủ hóa công nghệ này còn giúp nhiều người dùng giải quyết các vấn đề nhỏ hàng ngày theo cách cá nhân hóa. Sinh viên Harvard Rishab Jain đã tự tạo công cụ theo dõi mạng lưới mối quan hệ và một ứng dụng dịch văn bản cổ từ đạo Jain sang tiếng Anh. Anh cho biết thay vì tải về ứng dụng trả phí hoặc không tìm thấy ứng dụng phù hợp, người dùng giờ đây có thể “tự tạo ra phiên bản riêng chỉ trong một giờ”.
Thử nghiệm – học hỏi – sáng tạo
Không phải ai cũng thành công ngay từ lần đầu. Lenard Flören, một giám đốc nghệ thuật người Đức, kể rằng anh thất bại khi cố gắng tạo ứng dụng thể dục “chỉ bằng một lời nhắc dài”. Tuy nhiên, sau khi chia nhỏ nhiệm vụ và phối hợp với AI như một trợ giảng, anh đã hoàn tất dự án và dần học được cách tự viết mã.
Trong khi đó, Fay Robinett – cô bé 8 tuổi và là con gái của giám đốc điều hành Cloudflare – đã sử dụng Cursor để tạo một loạt chatbot: từ bản sao chính mình, một nhân vật giống Harry Potter cho đến trình mô phỏng công viên giải trí. Thậm chí, Fay còn lập trình ứng dụng nhắc nhở đánh răng, với cơ chế tích điểm đổi phần thưởng thực tế như “lập trình với bố” hay “được đi chơi đảo”.
Cộng đồng ‘mã hóa rung cảm’ đang mở rộng
Trên các nền tảng như Reddit, Discord, phong trào “vibe coders” ngày càng đông đảo. Những người không chuyên chia sẻ sản phẩm, lỗi thường gặp và kinh nghiệm phối hợp với AI sao cho hiệu quả. Tuy nhiên, hạn chế vẫn còn đó: nhiều AI vẫn tạo ra mã sai, yêu cầu người dùng kiên nhẫn chỉnh sửa hoặc lặp lại lệnh mô tả.
Dù còn sơ khai, xu hướng “mã hóa rung cảm” đã định hình lại khái niệm về lập trình: thay vì bắt đầu bằng kiến thức kỹ thuật, người dùng khởi đầu từ cảm hứng – và AI sẽ lo phần còn lại.
