Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế cao với đồng, dược phẩm và hạn chế sở hữu đất nông nghiệp nhằm tăng cường bảo vệ kinh tế và an ninh quốc gia.
Trong cuộc họp nội các tại Nhà Trắng ngày 8/7, Tổng thống Donald Trump thông báo áp mức thuế nhập khẩu 50% đối với kim loại đồng, đồng thời khẳng định sắp công bố mức thuế mới “rất cao, khoảng 200%” với dược phẩm nhập khẩu. Đây được xem là bước leo thang mới trong chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ dưới thời ông Trump, nhằm tăng cường năng lực sản xuất trong nước và bảo vệ các ngành chiến lược.
Việc đánh thuế đồng được thúc đẩy sau khi Bộ Thương mại Mỹ hoàn tất cuộc điều tra dựa trên lý do an ninh quốc gia, theo lệnh trực tiếp từ ông Trump ban hành vào cuối tháng 2. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết thuế suất này có thể bắt đầu áp dụng từ cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8 tới.
Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Trump, thị trường đã phản ứng mạnh. Giá đồng tăng kỷ lục 13,12% trong ngày 8/7 – mức tăng cao nhất tính theo ngày kể từ năm 1989. Các doanh nghiệp sản xuất đồng nội địa được kỳ vọng sẽ hưởng lợi lớn từ chính sách mới, khi Mỹ hiện vẫn nhập khẩu gần một nửa lượng đồng tiêu thụ, chủ yếu từ Chile.
Cùng với đồng, ngành dược cũng đang chuẩn bị cho sự thay đổi lớn. Tổng thống Trump cho biết các công ty dược phẩm sẽ có hơn một năm để điều chỉnh và chuyển hoạt động sản xuất về Mỹ trước khi mức thuế khổng lồ được áp dụng. Đây là nỗ lực nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung y tế từ nước ngoài, nhất là trong bối cảnh các chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng biến động.
Không chỉ siết nhập khẩu, chính quyền Mỹ còn tăng cường kiểm soát tài nguyên trong nước. Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins ngày 8/7 tuyên bố sẽ hạn chế công dân Trung Quốc và “các đối thủ nước ngoài” khác mua đất nông nghiệp ở Mỹ. Bà nhấn mạnh an ninh lương thực là một phần của an ninh quốc gia, và việc để các đối thủ sở hữu đất canh tác là một rủi ro không thể chấp nhận.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ, đến cuối năm 2023, Trung Quốc sở hữu 112.234 ha đất nông nghiệp ở Mỹ, đứng thứ 20 trong số các chủ đất nước ngoài. Bà Rollins cũng khẳng định sẽ tiến tới thu hồi các khu đất đã được mua bởi các đối thủ nước ngoài.
Phản ứng với quyết định này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 9/7 đã lên tiếng yêu cầu Mỹ ngừng “chính trị hóa” các vấn đề đầu tư và thương mại, đồng thời cảnh báo nguy cơ leo thang căng thẳng song phương.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng không đứng ngoài. Bộ trưởng Pete Hegseth tuyên bố Lầu Năm Góc sẽ cấm bán đất gần các căn cứ quân sự cho nước ngoài. Ông cho rằng việc kiểm soát chặt quyền sở hữu đất xung quanh các căn cứ là điều cần thiết để ngăn chặn nguy cơ an ninh.
Ở góc độ đối nội, Tòa án Tối cao Mỹ ngày 8/7 cũng tạo điều kiện cho chính quyền Tổng thống Trump triển khai kế hoạch cải tổ bộ máy hành chính khi dỡ bỏ phán quyết cản trở việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang. Tờ The Hill đưa tin sắc lệnh hành pháp từ tháng 2 của ông Trump đã được xác nhận là hợp pháp.
Ngoài ra, tình hình chính trị Mỹ tiếp tục nóng lên khi Fox News đưa tin FBI đang điều tra hình sự hai cựu quan chức cấp cao – James Comey (cựu Giám đốc FBI) và John Brennan (cựu Giám đốc CIA). Cả hai bị nghi có hành vi sai trái liên quan cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016. Giám đốc CIA đương nhiệm John Ratcliffe đã chuyển bằng chứng cho FBI để làm rõ và cân nhắc khởi tố.
Như vậy, các biện pháp mới của chính quyền Tổng thống Trump không chỉ thể hiện xu hướng “nội địa hóa” sản xuất và bảo hộ ngành chiến lược, mà còn phản ánh sự quyết đoán trong kiểm soát an ninh kinh tế quốc gia. Những động thái này được kỳ vọng sẽ tác động sâu rộng đến cả thị trường trong nước lẫn quan hệ thương mại toàn cầu trong thời gian tới.