Lần đầu tiên kể từ khi bùng phát xung đột Israel – Iran, Nga và Trung Quốc công khai chỉ trích mạnh mẽ các hành động quân sự của Tel Aviv, nhấn mạnh sự cần thiết của một giải pháp hòa bình và tránh leo thang chiến tranh.
Trong cuộc điện đàm kéo dài gần một giờ, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thể hiện lập trường chung về tình hình căng thẳng tại Trung Đông. Cả hai lãnh đạo lên án Israel vì mở chiến dịch không kích phủ đầu Iran, gọi đây là hành vi vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế.
Theo cố vấn chính sách đối ngoại Điện Kremlin Yuri Ushakov, Moskva và Bắc Kinh tin rằng việc sử dụng biện pháp quân sự không thể giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại cũng như những vấn đề liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Thay vào đó, ông nhấn mạnh rằng “giải pháp chính trị và ngoại giao” là con đường duy nhất để hạ nhiệt căng thẳng.
Trong khi đó, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh “ưu tiên hàng đầu hiện nay là đạt được một lệnh ngừng bắn”. Ông kêu gọi Israel ngừng ngay các cuộc tấn công nhằm ngăn chặn vòng xoáy leo thang và tránh để xung đột lan rộng trong khu vực.
“Dùng lực lượng vũ trang không phải là cách đúng đắn để giải quyết tranh chấp quốc tế,” ông Tập phát biểu, thể hiện lập trường cứng rắn của Bắc Kinh trong việc phản đối sử dụng vũ lực.
Đây là lần đầu tiên lãnh đạo hai cường quốc Nga – Trung cùng lên tiếng chỉ trích trực tiếp Israel kể từ khi chiến sự bùng nổ vào ngày 13/6. Động thái này báo hiệu khả năng hình thành một mặt trận ngoại giao mới, đối trọng với các động thái của phương Tây, đặc biệt là Mỹ – quốc gia đang xem xét khả năng can thiệp quân sự hỗ trợ Tel Aviv.
Phía Nga cũng đưa ra cảnh báo trực tiếp đến Washington. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố việc Mỹ tham chiến cùng Israel sẽ là một “bước đi cực kỳ nguy hiểm”, có thể dẫn đến những hậu quả không thể lường trước.
Tổng thống Putin nhấn mạnh Nga sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải và đã chủ động tiếp xúc với nhiều lãnh đạo khu vực. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng Iran đến nay chưa đề nghị hỗ trợ quân sự từ phía Moskva.
Ở chiều ngược lại, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố hôm 18/6 rằng ông Putin nên “giải quyết xung đột ở Ukraine trước”, đồng thời ám chỉ chính quyền Mỹ đang cân nhắc các lựa chọn quân sự đối với Iran – một động thái làm tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa các cường quốc.
“Các bên cần nỗ lực hạ nhiệt xung đột càng sớm càng tốt, tránh leo thang căng thẳng hơn nữa,” ông Tập từng nhấn mạnh ngày 17/6, cho thấy Bắc Kinh đang theo sát tình hình và sẵn sàng đóng vai trò hòa giải.
Xung đột hiện tại giữa Israel và Iran đã khiến hàng trăm người thiệt mạng chỉ sau một tuần, với chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy” của Tel Aviv bị Tehran đáp trả bằng “Lời hứa Đích thực 3”. Những đòn tập kích liên tiếp đang khiến khu vực chìm trong bất ổn, và sự can dự ngày càng sâu của các cường quốc thế giới có thể đẩy Trung Đông vào một cuộc chiến quy mô lớn hơn nếu không được kiểm soát kịp thời.
