Ngân hàng Nhà nước xác nhận có tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chưa đáp ứng chuẩn bảo mật cao, tạo kẽ hở cho tội phạm lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI) giả mạo sinh trắc học nhằm thực hiện hành vi phạm tội.
Chiều ngày 2-6, tại buổi họp báo giới thiệu chuỗi sự kiện Ngày không tiền mặt 2025, ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước – đã chính thức đưa ra phản hồi liên quan vụ án đánh bạc quy mô 1.000 tỉ đồng vừa bị Công an tỉnh Thái Bình triệt phá, trong đó các đối tượng sử dụng AI để tạo video giả mạo sinh trắc học nhằm qua mặt hệ thống định danh ngân hàng.
Theo ông Tuấn, trong thời đại công nghệ số, tội phạm ngày càng tinh vi, lợi dụng chính công nghệ mới như AI vào các hoạt động phạm pháp. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta sử dụng AI để cải tiến dịch vụ, nhưng tội phạm cũng dùng AI để qua mặt bảo mật. Đây là lời cảnh tỉnh cho toàn ngành tài chính – ngân hàng.”
Vụ việc trên chỉ ra một số ứng dụng của các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chưa đạt tiêu chuẩn bảo mật quốc tế về định danh điện tử – eKYC, khiến hệ thống bị qua mặt bởi các video sinh trắc học giả lập.
Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức liên quan rà soát lại toàn bộ quy trình bảo mật, đồng thời dự kiến sẽ ban hành quy định cấm cung cấp dịch vụ trực tuyến với những đơn vị không đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế. “Đây là một cuộc chiến không có điểm dừng với tội phạm mạng,” ông Tuấn nhấn mạnh.
Trong khuôn khổ Đề án 06 của Chính phủ về ứng dụng dữ liệu dân cư phục vụ chuyển đổi số quốc gia, ngành ngân hàng đã phối hợp với Bộ Công an kiểm tra, đối chiếu hơn 57 triệu hồ sơ vay vốn và trên 111,8 triệu hồ sơ thông tin sinh trắc học của khách hàng.
Bên cạnh đó, nhằm ngăn chặn tài khoản giả mạo, lừa đảo, Ngân hàng Nhà nước đang triển khai kho dữ liệu tài khoản nghi ngờ gian lận, đã thu thập được hơn 350.000 tài khoản. Các tổ chức tín dụng có trách nhiệm gửi dữ liệu về để được chia sẻ thông tin ngược lại. Đây là biện pháp cảnh báo sớm và hữu hiệu để bảo vệ người dùng.
Ngân hàng BIDV là đơn vị tiên phong triển khai hệ thống cảnh báo tài khoản nghi ngờ ngay khi khách hàng thực hiện giao dịch. Sau một tháng thử nghiệm, hơn 40.000 khách hàng đã hủy giao dịch với tổng giá trị 160 tỉ đồng. Các ngân hàng khác như Vietcombank, Vietinbank, MB, Agribank cũng sẽ triển khai đồng loạt từ sau tháng 7-2025.
Trong khi đó, chuỗi hoạt động Ngày không tiền mặt 2025 đang được tổ chức từ tháng 6 đến tháng 7. Sự kiện lớn nhất – “Lễ hội Không tiền mặt – Ting Ting Day” – sẽ diễn ra tại phố đi bộ Nguyễn Huệ (Q.1, TP.HCM) từ sáng 14 đến tối 15-6, hứa hẹn thu hút khoảng 100.000 lượt khách tham dự, mang đến trải nghiệm tương tác phong phú với các giải pháp thanh toán số hiện đại.
