Ngày 13-8-1961, Đông Đức niêm phong biên giới Berlin, khởi đầu cho Bức tường Berlin. Cùng ngày năm 1945, Ủy ban Khởi nghĩa Việt Nam ra Quân lệnh số 1, phát động Tổng khởi nghĩa.
Ngày 13 tháng 8 là một ngày ghi dấu những bước ngoặt quan trọng trong lịch sử thế giới và Việt Nam, từ việc một thành phố bị chia cắt bởi dây thép gai đến thời khắc một dân tộc vùng lên giành độc lập.
“Chủ nhật Dây thép gai” và sự khởi đầu của Bức tường Berlin
Bình minh ngày 13 tháng 8 năm 1961, người dân Berlin thức dậy và kinh hoàng nhận ra thành phố của họ đang bị chia cắt. Dưới sự giám sát chặt chẽ của quân đội, các đội công nhân Đông Đức đã khẩn trương kéo hàng rào dây thép gai và dựng lên những chướng ngại vật bằng bê tông, niêm phong hoàn toàn đường biên giới giữa khu vực Đông và Tây Berlin.
Sự kiện, được gọi là “Chủ nhật Dây thép gai” (Barbed Wire Sunday), là hành động quyết liệt của chính quyền Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức) nhằm ngăn chặn làn sóng di tản ồ ạt của người dân sang phía Tây. Trong những năm trước đó, hàng triệu người Đông Đức đã “bỏ phiếu bằng chân” để tìm kiếm tự do và cơ hội kinh tế ở Tây Đức, gây ra một cuộc “chảy máu chất xám” nghiêm trọng.
Hàng rào dây thép gai tạm thời ngày hôm đó chính là bước đi đầu tiên cho việc xây dựng một công trình kiên cố và tàn bạo hơn: Bức tường Berlin. Bức tường này đã trở thành biểu tượng hữu hình nhất của cuộc Chiến tranh Lạnh, chia cắt gia đình, bạn bè và một dân tộc trong suốt 28 năm, cho đến khi nó sụp đổ vào năm 1989.
Thời cơ “ngàn năm có một” của Cách mạng Việt Nam
Cũng trong ngày 13 tháng 8, nhưng vào năm 1945, tại Tân Trào (Tuyên Quang), một quyết định lịch sử đã được đưa ra, thay đổi vận mệnh của dân tộc Việt Nam.
Trong bối cảnh phát xít Nhật vừa tuyên bố đầu hàng Đồng minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã nhận định thời cơ giành chính quyền “ngàn năm có một” đã tới. Ngay trong đêm, vào lúc 23 giờ ngày 13 tháng 8, Ủy ban Khởi nghĩa Toàn quốc đã ra Quân lệnh số 1, chính thức phát động cuộc Tổng khởi nghĩa trên cả nước.
Bản quân lệnh lịch sử vang lên lời hiệu triệu đanh thép:
“Hỡi quân dân toàn quốc! Giờ tổng khởi nghĩa đã đến! Cơ hội có một cho quân dân Việt Nam vùng dậy giành lấy quyền độc lập của nước nhà!”
Mệnh lệnh này đã thổi bùng ngọn lửa cách mạng, mở đầu cho chuỗi sự kiện vũ bão của Cách mạng tháng Tám, dẫn đến việc thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2 tháng 9 năm 1945.
Cũng trong ngày này:
- 1926: Lãnh tụ Cuba Fidel Castro ra đời.
- 1910: Florence Nightingale, người đặt nền móng cho ngành điều dưỡng hiện đại, qua đời.
- 1960: Cộng hòa Trung Phi chính thức tuyên bố độc lập khỏi ách thống trị của Pháp.
- 1899: Ngày sinh của Alfred Hitchcock, đạo diễn bậc thầy người Anh được mệnh danh là “ông hoàng phim kinh dị”.
