Một người đàn ông làm cha 125 đứa trẻ bằng tinh trùng hiến tặng gây nguy cơ cận huyết, chuyên gia y tế cảnh báo hậu quả di truyền nghiêm trọng.
Anh Jonathan Jacob Meijer, tại The Hague, Hà Lan, xác nhận mình là cha sinh học của hơn 500 – 600 đứa trẻ trên khắp thế giới
Một trường hợp đang gây chấn động tại châu Âu khi một người đàn ông, thông qua việc hiến tinh trùng tự do tại nhiều cơ sở y tế, đã trở thành cha sinh học của ít nhất 125 đứa trẻ. Sự việc này dấy lên những cảnh báo mạnh mẽ từ giới khoa học về nguy cơ cận huyết — một hiểm họa di truyền có thể để lại hậu quả lâu dài cho thế hệ tương lai.
Theo quy định phổ biến ở nhiều quốc gia châu Âu, một người hiến tinh trùng thường bị giới hạn chỉ cho phép tạo ra tối đa từ 10 đến 25 ca sinh, nhằm giảm thiểu nguy cơ các cá nhân cùng huyết thống vô tình kết hôn hoặc sinh con với nhau. Tuy nhiên, việc thiếu hệ thống kiểm soát liên quốc gia đã dẫn đến tình trạng một số người hiến tràn lan, vượt ngoài tầm kiểm soát.
Giới chuyên gia di truyền học cảnh báo rằng cận huyết — tức sự sinh sản giữa những cá nhân có quan hệ huyết thống gần gũi — có thể làm gia tăng tỷ lệ đột biến gen có hại và bệnh di truyền nghiêm trọng. Theo nghiên cứu công bố trên Nature Reviews Genetics (2011), hôn nhân cận huyết làm tăng gấp đôi nguy cơ các bệnh lặn trên nhiễm sắc thể như bệnh xơ nang (cystic fibrosis), bệnh Tay-Sachs, hoặc các dạng loạn dưỡng cơ. Những trẻ sinh ra từ mối quan hệ cận huyết có nguy cơ mắc dị tật bẩm sinh cao hơn từ 2 đến 3 lần so với trung bình, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh cũng tăng rõ rệt.
Một nghiên cứu quy mô lớn của Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) chỉ ra rằng tỷ lệ trẻ em mắc các rối loạn di truyền ở nhóm sinh ra từ cha mẹ có quan hệ huyết thống gần gấp 5–8 lần so với nhóm không có mối quan hệ huyết thống【Nguồn: NIH – “Consanguinity and its impact on health”, 2017】.
Ngoài ra, các chuyên gia tâm lý học sinh sản cũng lưu ý rằng, việc một cá nhân có quá nhiều con sinh học trong một khu vực địa lý làm tăng nguy cơ vô tình hình thành các mối quan hệ “ẩn danh” giữa anh chị em cùng cha. Nếu những mối quan hệ này dẫn tới kết hôn và sinh con, hậu quả di truyền là cực kỳ nguy hiểm, khó lường, và thường chỉ phát hiện sau nhiều thế hệ.
Trước thực trạng này, Hội đồng Y học Sinh sản châu Âu (ESHRE) kêu gọi thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu đồng bộ toàn khu vực, quản lý số lượng lần hiến tinh trùng và số lượng gia đình hưởng thụ từ cùng một nguồn hiến. Các chuyên gia đề xuất quy định mỗi người hiến không nên tạo ra quá 10–15 trẻ trong phạm vi một khu vực dân cư nhất định, như khuyến nghị hiện nay của Hội Sinh sản và Phôi học châu Âu.
Giới chức y tế cảnh báo rằng nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ, hiện tượng như trường hợp vừa nêu không chỉ gây hậu quả trước mắt cho các gia đình liên quan, mà còn đặt ra thách thức lâu dài cho y tế công cộng, hệ thống pháp luật về quyền trẻ em, và đạo đức sinh sản.
- Nature Reviews Genetics (2011) – “The effects of inbreeding on human health”
- NIH Research (2017) – “Consanguinity and its impact on health”
