Ông Đỗ Văn Ỵ, nguyên chiến sĩ công an bị mang án oan suốt hơn 42 năm, yêu cầu Viện KSND TP.HCM bồi thường hơn 8,8 tỉ đồng sau khi được minh oan và phục hồi danh dự.
Sau hơn bốn thập kỷ sống trong oan sai, ông Đỗ Văn Ỵ (69 tuổi, ngụ huyện Hóc Môn, TP.HCM), nguyên chiến sĩ thuộc Đội An ninh chính trị Công an huyện Thủ Đức (nay là TP.Thủ Đức), đã gửi đơn đến Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) TP.HCM yêu cầu bồi thường oan sai hơn 8,8 tỉ đồng.
Theo hồ sơ vụ việc, ông Ỵ bị bắt ngày 22.12.1981 khi mới 25 tuổi, với cáo buộc “giết người” và “cướp tài sản của công dân”. Gần bảy năm sau, vào ngày 10.11.1988, Viện KSND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 52/KSĐT đình chỉ điều tra vì “không đủ căn cứ kết tội”. Tuy nhiên, đáng chú ý là phải đến tận tháng 10.2024 – sau hơn 36 năm – ông mới chính thức nhận được văn bản này sau nhiều lần khiếu nại.
“Tôi bị khởi tố, bắt giam từ năm 1981, đến tận cuối năm 2024 mới được giao quyết định đình chỉ điều tra. Gần 43 năm mang thân phận bị cáo là quãng thời gian quá dài và ám ảnh, ảnh hưởng đến cả cuộc đời tôi”, ông Ỵ chia sẻ.
Trong đơn yêu cầu bồi thường gửi vào tháng 4.2025, ông Ỵ đề nghị được bồi thường tổng cộng hơn 8,8 tỉ đồng. Trong đó, ông yêu cầu được tạm ứng 4 tỉ đồng theo khoản 1 điều 44 của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017.
Chi tiết yêu cầu bồi thường gồm:
- Thiệt hại do thu nhập bị mất: hơn 3,5 tỉ đồng – dựa trên mức lương cơ sở nếu ông không bị bắt và khởi tố oan.
- Thiệt hại do không được hưởng lương hưu: hơn 1,1 tỉ đồng.
- Thiệt hại về tinh thần: hơn 4 tỉ đồng – căn cứ vào mức độ ảnh hưởng kéo dài của oan sai.
- Chi phí khác: bao gồm chi phí đi lại của người thân trong thời gian ông bị tạm giam, chi phí hỗ trợ ông khi khiếu nại, chi phí in ấn, chuẩn bị hồ sơ pháp lý…
“Tôi không chỉ bị mất đi sự nghiệp, danh dự mà còn phải gánh chịu sự cô lập, kỳ thị suốt nhiều năm trời. Không chỉ bản thân tôi mà cả gia đình cũng chịu hệ lụy nặng nề”, ông Đỗ Văn Ỵ bày tỏ.
Được biết, sau khi nhận được Quyết định đình chỉ điều tra vào cuối năm 2024, ông đã liên tục gửi đơn yêu cầu được xin lỗi công khai và bồi thường từ phía Viện KSND TP.HCM, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi chính thức.
Theo Nghị định 68/2018/NĐ-CP và các quy định hiện hành, người bị thiệt hại từ hoạt động tố tụng hình sự được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần. Vụ việc của ông Đỗ Văn Ỵ là một trong những trường hợp điển hình về sự chậm trễ trong phục hồi danh dự và trách nhiệm bồi thường của cơ quan có thẩm quyền.
Vụ án oan kéo dài gần 43 năm của ông không chỉ đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan tố tụng mà còn cho thấy sự cần thiết phải cải thiện cơ chế giám sát, kiểm soát hoạt động tư pháp nhằm ngăn ngừa các trường hợp oan sai trong tương lai. Việc nhanh chóng xử lý yêu cầu bồi thường của ông Ỵ không chỉ là trách nhiệm pháp lý, mà còn là nghĩa vụ đạo đức và nhân văn đối với một công dân đã bị tổn thương sâu sắc vì sai lầm của hệ thống tư pháp.