Nhiễm khuẩn bệnh viện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đe dọa sức khỏe toàn cầu và đòi hỏi hành động kiểm soát khẩn cấp.
Nhiễm khuẩn bệnh viện: Mối đe dọa âm thầm nhưng chết người
Nhiễm khuẩn bệnh viện (HAI) đang trở thành một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với hệ thống y tế toàn cầu. Theo dự báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đến năm 2050, số ca tử vong do HAI có thể lên tới gần 3,5 triệu người mỗi năm, vượt xa tổng số người chết vì HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Thống kê toàn cầu năm 2022 của WHO cho thấy, cứ 100 bệnh nhân cấp tính, có 7 người ở các quốc gia thu nhập cao và 15 người ở các quốc gia thu nhập thấp đến trung bình mắc ít nhất một loại nhiễm khuẩn trong thời gian nằm viện. Trung bình, 1 trong 10 bệnh nhân bị ảnh hưởng sẽ tử vong do HAI. Đáng chú ý, hàng năm có khoảng 136 triệu ca nhiễm khuẩn bệnh viện do vi khuẩn kháng kháng sinh, với tỷ lệ ở các nước đang phát triển cao gấp 3 lần so với các nước phát triển.
Việt Nam đối mặt với thách thức kiểm soát nhiễm khuẩn
Tại Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động quốc gia về kiểm soát nhiễm khuẩn giai đoạn 2025-2030, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: “Kiểm soát nhiễm khuẩn là một trong những trụ cột quan trọng trong bảo đảm an toàn người bệnh, chất lượng dịch vụ y tế và năng lực ứng phó của hệ thống y tế trước các bệnh truyền nhiễm.”
Mặc dù ngành y tế Việt Nam đã có những bước tiến trong việc kiện toàn hệ thống, xây dựng hành lang pháp lý và phát triển nhân lực chuyên môn về kiểm soát nhiễm khuẩn, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Hạ tầng, thiết bị và vật tư kiểm soát nhiễm khuẩn còn thiếu thốn; ý thức tuân thủ quy trình của một bộ phận nhân viên y tế và người bệnh còn hạn chế. Đặc biệt, tình trạng kháng kháng sinh và sự xuất hiện của các vi khuẩn đa kháng thuốc đang ngày càng gia tăng, cùng với sự xuất hiện của các dịch bệnh mới nổi và tái nổi.
Bác sĩ 100 tuổi chia sẻ bí quyết sống thọ: 7 nguyên tắc vàng cho sức khỏe
Kế hoạch hành động quốc gia: Hướng tới kiểm soát hiệu quả
Để đối phó với tình trạng này, Bộ Y tế đã xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về kiểm soát nhiễm khuẩn giai đoạn 2025-2030, nhằm đồng bộ hóa các hoạt động kiểm soát nhiễm khuẩn trên cả nước, phù hợp với chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và các khuyến nghị của WHO.
Kế hoạch đặt ra 7 mục tiêu chính:
Tăng cường năng lực hệ thống quản lý và chính sách: Xây dựng và hoàn thiện các chính sách, quy định liên quan đến kiểm soát nhiễm khuẩn.
Nâng cao nhận thức và năng lực nhân viên y tế: Đào tạo và tập huấn cho cán bộ y tế về các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn.
Cải thiện cơ sở hạ tầng và thiết bị: Đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị cần thiết cho việc kiểm soát nhiễm khuẩn.
Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế: Áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn trong quá trình chăm sóc bệnh nhân.
Tăng cường hệ thống giám sát, báo cáo nhiễm khuẩn bệnh viện và tình hình sử dụng kháng sinh: Thiết lập hệ thống theo dõi và báo cáo hiệu quả.
Tăng năng lực đáp ứng với bệnh dịch: Chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó với các tình huống dịch bệnh khẩn cấp.
Thúc đẩy nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế và ứng dụng công nghệ trong kiểm soát nhiễm khuẩn: Khuyến khích nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới trong lĩnh vực này.
Sự cần thiết của hợp tác quốc tế
Tại hội nghị, TS. Angela Prat, đại diện WHO, nhấn mạnh: "Kiểm soát nhiễm khuẩn có vai trò vô cùng quan trọng, bảo vệ nhân viên y tế và bệnh nhân trước bất kỳ dịch bệnh nào. Do đó, những nỗ lực kiểm soát nhiễm khuẩn ở cơ sở y tế dù công hay tư và ở bất kể cấp độ nào đều vì lợi ích của cả hệ thống."
Bà cũng kêu gọi sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia, tổ chức quốc tế và các ngành liên quan để đạt được hiệu quả cao trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.
