Dữ liệu từ hơn 250 nghiên cứu cho thấy nhiều vắc-xin dành cho trẻ em đã được thử nghiệm ngẫu nhiên với giả dược trơ, bác bỏ hoàn toàn tuyên bố gây tranh cãi của ông Robert F. Kennedy Jr. về sự thiếu kiểm nghiệm an toàn.
Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, gần đây đã gây chú ý khi khẳng định rằng phần lớn các loại vắc-xin được khuyến cáo cho trẻ em tại Mỹ chưa từng được kiểm nghiệm với giả dược trơ như nước muối. Tuy nhiên, một dự án nghiên cứu do Tiến sĩ Jake Scott (Đại học Stanford) khởi xướng đã phản bác hoàn toàn điều này bằng dữ liệu thực tế.
Tính đến nay, Scott và nhóm tình nguyện viên quốc tế của ông đã rà soát kỹ lưỡng các cơ sở dữ liệu y khoa toàn cầu, bao gồm PubMed, Cochrane và WHO, để xác minh những nghiên cứu đáp ứng tiêu chí ngẫu nhiên, có đối chứng và được thực hiện trên người. Kết quả cho thấy: có tổng cộng 258 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên về vắc-xin, trong đó 153 thử nghiệm sử dụng giả dược và 127 sử dụng giả dược trơ, tức là không chứa thành phần sinh học nào như kháng nguyên.
Theo phân tích của Scott, ít nhất 9 trong số 16 loại vắc-xin trẻ em phổ biến ở Mỹ đã được thử nghiệm với giả dược trơ, bao gồm các vắc-xin phòng bệnh như: Covid-19, rotavirus, bại liệt, cúm mùa, MMR (sởi – quai bị – rubella), HPV, thủy đậu, phế cầu khuẩn và H-flu. Một ví dụ tiêu biểu là thử nghiệm vắc-xin bại liệt năm 1954 với hơn 400.000 học sinh tiểu học, trong đó một nửa được tiêm vắc-xin bất hoạt của Jonas Salk, một nửa còn lại tiêm dung dịch muối trơ.
Dù vậy, Kennedy vẫn nhiều lần lặp lại tuyên bố rằng “không có vắc-xin trẻ em nào ngoài Covid-19 từng được kiểm nghiệm với giả dược trơ trước khi cấp phép”. Ông còn nhấn mạnh rằng các thử nghiệm như vậy là điều kiện tiên quyết để hiểu rõ hồ sơ rủi ro của vắc-xin. Trước Quốc hội, ông mô tả việc thiếu các thử nghiệm giả dược là một lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống y tế hiện nay.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng lập luận này thiếu cơ sở. Tiến sĩ Isaac Bogoch (Đại học Toronto) khẳng định:
“Dữ liệu nghiên cứu hiện có rất mạnh mẽ và đầy đủ. Những thử nghiệm này có hàng triệu người tham gia và là minh chứng rõ ràng cho sự an toàn và hiệu quả của vắc-xin.”
Cũng cần lưu ý rằng các thử nghiệm đối chứng chủ động – sử dụng một loại vắc-xin khác làm so sánh – thường được áp dụng vì lý do đạo đức. Ở những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao, việc không tiêm chủng cho người tham gia là không chấp nhận được. Hơn nữa, một số vắc-xin cũng được kiểm nghiệm bằng cách sử dụng chất bổ trợ không chứa kháng nguyên (như nhôm) để đảm bảo tính mù đôi của nghiên cứu.
Tiến sĩ Greg Poland (Phòng khám Mayo) nhận định:
“Ý tưởng rằng chỉ thử nghiệm với giả dược trơ mới là tiêu chuẩn vàng là sai lầm. Có nhiều cách tiếp cận hợp lệ khác giúp đảm bảo dữ liệu nghiên cứu đáng tin cậy và công bằng.”
Điểm đáng chú ý là, theo các chuyên gia, những phát ngôn gây hiểu nhầm như của Kennedy không chỉ thiếu chính xác mà còn nguy hiểm trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với khủng hoảng niềm tin vào vắc-xin sau đại dịch. Dự án của Scott – với bằng chứng rõ ràng và minh bạch – chính là nỗ lực phản bác thông tin sai lệch bằng dữ liệu khoa học thực tế.
“Chúng tôi hy vọng sẽ sớm công bố các phát hiện này trên tạp chí khoa học được bình duyệt,” Scott cho biết. “Dự án này là một lời đáp trả rõ ràng đối với sự thiếu chính xác đang lan truyền và làm suy yếu niềm tin vào y học hiện đại.”