Niềm tin tiêu dùng Mỹ giảm xuống mức thấp gần ba năm, người dân lo ngại lạm phát tăng cao do tác động từ chính sách thuế nhập khẩu mới.
Niềm tin tiêu dùng tại Mỹ tiếp tục suy giảm mạnh trong tháng 5/2025, khi kỳ vọng lạm phát trong một năm tới tăng vọt lên mức cao nhất kể từ cuối năm 1981. Nguyên nhân chính được cho là những lo ngại gia tăng về tác động kinh tế từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Theo khảo sát mới nhất từ Đại học Michigan công bố ngày 16/5, tâm lý người tiêu dùng – đặc biệt là trong nhóm cử tri Cộng hòa – đã sụt giảm đáng kể. Điều này cho thấy ngay cả bộ phận ủng hộ Tổng thống Trump cũng bắt đầu lo lắng về tác động tiêu cực của các biện pháp thuế quan quy mô lớn mà ông vừa ban hành. Một ví dụ đáng chú ý là Walmart – nhà bán lẻ lớn nhất nước Mỹ – đã cảnh báo sẽ tăng giá hàng loạt sản phẩm từ cuối tháng này do chi phí nhập khẩu tăng cao.
Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên kể từ sau chiến thắng bầu cử của ông Trump vào ngày 5/11/2024 mà mức độ lạc quan trong nhóm cử tri Cộng hòa bị sụt giảm. Kết quả này gợi ý rằng người tiêu dùng Mỹ có thể đang thắt chặt chi tiêu, điều này có khả năng khiến kỳ vọng về tăng trưởng kinh tế quý II của các chuyên gia kinh tế trở nên quá lạc quan.
Theo dữ liệu từ Đại học Michigan, chỉ số niềm tin tiêu dùng tháng 5 đã giảm xuống 50,8 điểm – mức thấp nhất kể từ tháng 6/2022 – so với mức 52,2 điểm của tháng trước đó. Dự báo trước đó của các nhà phân tích là 53,4 điểm. Trong đó, niềm tin của cử tri Cộng hòa giảm 7%, làm lu mờ sự cải thiện nhẹ của nhóm độc lập, trong khi tâm lý của cử tri Dân chủ vẫn ảm đạm.
Cuộc khảo sát được tiến hành từ ngày 22/4 đến 13/5 – tức kết thúc chỉ hai ngày sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt được một thỏa thuận hạ nhiệt căng thẳng thương mại, theo đó giảm thuế nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc từ 145% xuống 30% trong vòng 90 ngày.
Giám đốc khảo sát Joanne Hsu cho biết có tới 75% người tiêu dùng đề cập đến thuế quan trong câu trả lời – tăng mạnh so với 60% hồi tháng 4 – phản ánh sự chi phối của các chính sách thương mại đến nhận thức kinh tế của người dân. Kỳ vọng lạm phát trong 12 tháng tới đã tăng từ 6,5% lên 7,3% – mức cao nhất kể từ tháng 11/1981. Cả hai phe Cộng hòa và Dân chủ đều lo ngại giá cả sẽ còn tăng trong ngắn hạn, bất chấp dữ liệu lạm phát tháng 4 vẫn tương đối ổn định – chủ yếu nhờ các doanh nghiệp bán hàng tồn kho trước thuế.
Không chỉ hàng tiêu dùng, nhiều hãng sản xuất ôtô cũng thông báo sẽ tăng giá. Kỳ vọng lạm phát dài hạn (5 năm tới) cũng nhích lên 4,6% – mức cao nhất kể từ tháng 3/1991. Diễn biến này có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) gặp khó trong việc hoạch định chính sách tiền tệ.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cảnh báo rằng nền kinh tế Mỹ có thể đang bước vào giai đoạn phải đối mặt với các cú sốc cung ứng thường xuyên và kéo dài hơn – một thử thách lớn cho cả thị trường và các nhà hoạch định chính sách. Hiện tại, lãi suất điều hành của Fed vẫn giữ ở mức 4,25%–4,50%.
Bộ Lao động Mỹ cũng ghi nhận chỉ số giá nhập khẩu tháng 4 tăng 0,1% sau khi giảm 0,4% hồi tháng 3, trái ngược hoàn toàn với dự đoán giảm 0,4% của các chuyên gia. Trong đó, giá nhập khẩu hàng tư bản tăng mạnh 0,6%, còn hàng tiêu dùng (trừ ôtô) tăng 0,3%. Kết quả này cho thấy chi phí phát sinh do thuế quan vẫn chủ yếu do các nhà nhập khẩu Mỹ gánh chịu, trái ngược với lập luận của Nhà Trắng.
Ảnh hưởng từ thuế quan cũng lan sang thị trường nhà ở. Dữ liệu từ Cục Thống kê cho thấy số lượng khởi công xây dựng nhà riêng lẻ – chiếm phần lớn tổng số nhà mới – đã giảm 2,1% trong tháng 4, xuống mức thấp nhất trong 9 tháng là 927.000 căn (điều chỉnh theo mùa). Số giấy phép xây dựng cho các công trình tương lai cũng giảm 5,1%, xuống còn 922.000 căn. Thị trường hiện đang đối mặt với tình trạng dư cung khi số lượng nhà mới chưa bán vẫn ở mức cao.
Khảo sát từ Hiệp hội các nhà xây dựng nhà ở quốc gia (NAHB) cho thấy tâm lý của nhóm doanh nghiệp xây dựng đã giảm xuống mức thấp nhất trong 1,5 năm qua, với 78% cho biết đang gặp khó khăn trong việc định giá bán do biến động giá vật liệu. Nhà kinh tế Ben Ayers nhận định: “Các nhà xây dựng đang cẩn trọng hơn trong năm nay trước những bất ổn về chi phí và nhu cầu. Chúng tôi dự đoán số lượng nhà khởi công sẽ tiếp tục giảm trong mùa hè này.”
