Trung Quốc sắp hoàn thành đập thủy điện Shuangjiangkou cao nhất thế giới, với chiều cao 315m, công suất 2.000MW, dự kiến cung cấp 7,7 tỷ kWh/năm, nhưng gây lo ngại về môi trường và xã hội.
Trung Quốc đang tiến gần đến việc hoàn thành đập thủy điện Shuangjiangkou tại tỉnh Tứ Xuyên, dự kiến trở thành đập cao nhất thế giới với chiều cao 315 mét. Công trình này, khi hoàn thành, sẽ có công suất lắp đặt 2.000 megawatt, đủ để cung cấp hơn 7,7 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, đáp ứng nhu cầu của hơn 3 triệu hộ gia đình. Đập Shuangjiangkou được xây dựng trên thượng nguồn sông Dadu, một nhánh của sông Dương Tử, và nằm ở độ cao hơn 2.400 mét so với mực nước biển.
Dự án này bắt đầu tích trữ nước từ ngày 1/5, với mực nước hiện tại đạt 2.344 mét, cao hơn khoảng 80 mét so với mức ban đầu. Đập có sức chứa ước tính 110 triệu mét khối nước, gấp gần tám lần thể tích Tây Hồ ở Hàng Châu. Khi đi vào hoạt động, nguồn điện sạch từ đập này có thể thay thế gần 3 triệu tấn than và giảm hơn 7 triệu tấn khí thải CO₂ mỗi năm.
Đập thủy điện Shuangjiangkou (Song Giang Khẩu) ở tỉnh Tứ Xuyên dự kiếnd cao 315 mét khi hoàn thành
Tuy nhiên, việc xây dựng đập Shuangjiangkou đã gặp nhiều rào cản kỹ thuật do công trình nằm ở khu vực có địa chất phức tạp và yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt. Các công nghệ hiện đại như robot, cảm biến và mạng 5G đã được ứng dụng để giám sát và tối ưu hiệu suất thi công. Robot lu lèn tích hợp cảm biến được bố trí xung quanh công trường để thu thập dữ liệu, trong khi máy bay không người lái được triển khai để phát hiện các mối nguy tiềm ẩn về môi trường và địa hình.
Mặc dù đập Shuangjiangkou được ca ngợi vì cung cấp nguồn năng lượng sạch và ổn định, nhiều chuyên gia và nhà bảo vệ môi trường bày tỏ lo ngại về những hệ lụy nghiêm trọng mà nó có thể gây ra. Việc xây dựng đập đã dẫn đến thiệt hại lớn về đa dạng sinh học, xói mòn đất, mất đi nhiều di tích văn hóa – khảo cổ, đồng thời buộc hơn một triệu người phải di dời. Những ảnh hưởng này được cho là “không thể đo đếm được” và cần được xem xét nghiêm túc trong các dự án tương lai.
Để giảm thiểu tác động môi trường, dự án Shuangjiangkou đã có một số biện pháp như thành lập các vườn bách thảo để di dời và nhân giống các loài thực vật quý hiếm nằm trong khu vực xây dựng đập. Đây được xem là nỗ lực bảo tồn hệ sinh thái địa phương trong bối cảnh phát triển hạ tầng quy mô lớn.
Trung Quốc hiện là quốc gia có nhiều đập cao nhất thế giới. Kể từ những năm 1950, nước này đã xây dựng hơn 22.000 đập cao trên 15 mét – chiếm khoảng một nửa tổng số đập toàn cầu – phục vụ các mục tiêu như kiểm soát lũ, tưới tiêu và phát triển thủy điện. Phần lớn các đập lớn của Trung Quốc tập trung tại khu vực Tây Nam, bắc qua các con sông lớn như Lan Thương (thượng nguồn của sông Mê Kông), Dương Tử và Kim Sa – những tuyến sông quan trọng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.
Quang cảnh đập thủy điện Shuangjiangkou (Song Giang Khẩu) ở tỉnh Tứ Xuyên vào tháng 5/2025
Dự kiến, tổ máy phát điện đầu tiên của đập Shuangjiangkou sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay. Khi vận hành toàn bộ, công suất lắp đặt của nhà máy đạt 2.000 megawatt, có khả năng cung cấp hơn 7 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm – đủ cho nhu cầu của hơn 3 triệu hộ gia đình. PowerChina cho biết, nguồn điện sạch này có thể thay thế gần 3 triệu tấn than và giảm hơn 7 triệu tấn khí thải CO₂ mỗi năm.
Việc xây dựng đập Shuangjiangkou gặp nhiều rào cản kỹ thuật do công trình nằm ở độ cao hơn 2.400 mét, trong khu vực có địa chất phức tạp và yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt. Để vượt qua các khó khăn này, các công nghệ hiện đại như robot, cảm biến và mạng 5G đã được ứng dụng. Robot lu lèn tích hợp cảm biến được bố trí xung quanh công trường để thu thập dữ liệu nhằm tối ưu hiệu suất. Máy bay không người lái cũng được triển khai để phát hiện các mối nguy tiềm ẩn về môi trường và địa hình.
Trung Quốc hiện là quốc gia có nhiều đập cao nhất thế giới. Kể từ những năm 1950, nước này đã xây dựng hơn 22.000 đập cao trên 15 mét – chiếm khoảng một nửa tổng số đập toàn cầu – phục vụ các mục tiêu như kiểm soát lũ, tưới tiêu và phát triển thủy điện. Phần lớn các đập lớn của Trung Quốc tập trung tại khu vực Tây Nam, bắc qua các con sông lớn như Lan Thương (thượng nguồn của sông Mê Kông), Dương Tử và Kim Sa – những tuyến sông quan trọng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.
Dù các đập thủy điện của Trung Quốc được ca ngợi vì cung cấp nguồn năng lượng sạch và ổn định, nhiều chuyên gia và nhà bảo vệ môi trường lại bày tỏ lo ngại về những hệ lụy nghiêm trọng mà chúng gây ra. Theo các nhà phê bình, việc xây dựng đập đã dẫn đến thiệt hại lớn về đa dạng sinh học, xói mòn đất, mất đi nhiều di tích văn hóa – khảo cổ, đồng thời buộc hơn một triệu người phải di dời. Những ảnh hưởng này được cho là “không thể đo đếm được” và cần được xem xét nghiêm túc trong các dự án tương lai.
Tuy nhiên, theo Tạp chí Kỹ thuật, dự án Shuangjiangkou đã có một số biện pháp nhằm giảm thiểu tác động môi trường. Một trong số đó là việc thành lập các vườn bách thảo để di dời và nhân giống các loài thực vật quý hiếm nằm trong khu vực xây dựng đập. Đây được xem là nỗ lực bảo tồn hệ sinh thái địa phương trong bối cảnh phát triển hạ tầng quy mô lớn.
Trung Quốc hiện là quốc gia có nhiều đập cao nhất thế giới. Kể từ những năm 1950, nước này đã xây dựng hơn 22.000 đập cao trên 15 mét – chiếm khoảng một nửa tổng số đập toàn cầu – phục vụ các mục tiêu như kiểm soát lũ, tưới tiêu và phát triển thủy điện. Phần lớn các đập lớn của Trung Quốc tập trung tại khu vực Tây Nam, bắc qua các con sông lớn như Lan Thương (thượng nguồn của sông Mê Kông), Dương Tử và Kim Sa – những tuyến sông quan trọng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.
Dù các đập thủy điện của Trung Quốc được ca ngợi vì cung cấp nguồn năng lượng sạch và ổn định, nhiều chuyên gia và nhà bảo vệ môi trường lại bày tỏ lo ngại về những hệ lụy nghiêm trọng mà chúng gây ra. Theo các nhà phê bình, việc xây dựng đập đã dẫn đến thiệt hại lớn về đa dạng sinh học, xói mòn đất, mất đi nhiều di tích văn hóa – khảo cổ, đồng thời buộc hơn một triệu người phải di dời. Những ảnh hưởng này được cho là “không thể đo đ