Syria đang đối mặt với làn sóng phản đối mạnh mẽ sau khi ban hành quy định yêu cầu trang phục Hồi giáo bảo thủ tại bãi biển, khiến dư luận trong và ngoài nước đặt dấu hỏi về cam kết của chính quyền với sự hòa nhập và tự do cá nhân.
Giữa lúc nỗ lực tìm kiếm sự công nhận quốc tế sau một thập kỷ nội chiến, chính quyền Syria đã ban hành quy định về trang phục tại các bãi biển công cộng, gây ra làn sóng chỉ trích từ các nhóm tự do và cộng đồng quốc tế. Theo đó, phụ nữ bị buộc phải mặc burkini hoặc trang phục che phủ toàn thân khi xuất hiện tại các khu vực bãi biển công cộng và khách sạn.
Bộ Du lịch Syria viện dẫn lý do “an toàn và an ninh” để áp dụng lệnh cấm, nhưng dư luận cho rằng chính sách này phản ánh xu hướng Hồi giáo hóa trong điều hành và có thể phá hoại nỗ lực phục hồi ngành du lịch—một nguồn lực kinh tế quan trọng của quốc gia này sau chiến tranh.
Chính sách mới và phản ứng từ dư luận
Theo quy định mới công bố trên trang Facebook chính thức của Bộ Du lịch Syria, phụ nữ phải mặc trang phục Hồi giáo phù hợp với luật Sharia khi ở bãi biển công cộng, đồng thời phải mặc thêm áo choàng bên ngoài khi di chuyển ngoài khu vực bơi. Đối với nam giới, áo sơ mi trở thành trang phục bắt buộc khi không ở trong khu vực nước, cấm để ngực trần ở nơi công cộng.
Tuy nhiên, các khách sạn và khu nghỉ dưỡng đạt chuẩn quốc tế 4 sao trở lên được phép linh hoạt hơn, cho phép đồ bơi kiểu phương Tây. Quy định này nhanh chóng làm dấy lên chỉ trích về sự phân biệt giai cấp trong chính sách công, đặc biệt khi một người dùng mạng xã hội nhận xét chua chát: “Người có tiền thì được cởi đồ”.
Nhiều ý kiến trên mạng xã hội bày tỏ lo ngại rằng quy định này phản ánh sự rút lui khỏi các giá trị thế tục mà Syria từng duy trì. Phong trào Nữ quyền Ả Rập đăng trên nền tảng X rằng: “Phụ nữ bị ép mặc burkini ở hồ bơi và bãi biển… Syria dưới sự cai trị của al-Qaeda.”
“Tốt hơn nên nói về phép lịch sự nơi công cộng thay vì áp đặt quy định trang phục, bởi những điều này sẽ làm tổn hại ngành du lịch vốn đang nuôi sống hàng triệu người Syria,” – người dùng Safwan Mohyeddein nhận định.
Tín hiệu về hướng đi chính trị của Syria
Từ khi Ahmed al-Sharaa – cựu thủ lĩnh thánh chiến từng liên kết với al-Qaeda – lên nắm quyền thay thế Bashar al-Assad, ông đã cố gắng thể hiện hình ảnh một nhà lãnh đạo thực dụng, ưu tiên tái thiết và ổn định. Tuy nhiên, các chính sách như quy định trang phục bãi biển khiến nhiều người lo ngại rằng chính quyền mới đang hướng đến việc áp dụng các chuẩn mực Hồi giáo nghiêm ngặt vào đời sống công cộng.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt nhằm hỗ trợ tái thiết Syria, đồng thời có cuộc gặp chính thức với al-Sharaa. Động thái này cho thấy Mỹ sẵn sàng thỏa hiệp để đạt được mục tiêu ổn định khu vực, nhưng cũng đồng thời làm dấy lên lo ngại về việc bỏ qua các chuẩn mực nhân quyền và tự do cá nhân.
Sự phân hóa trong xã hội Syria
Phản ứng của người dân Syria không đồng nhất. Một số người ủng hộ chính sách, cho rằng trang phục truyền thống bảo vệ thuần phong mỹ tục và sự thoải mái của đại đa số dân chúng tại không gian công cộng. Một người dùng Facebook viết: “Ai muốn thoải mái thì nên đến khu nghỉ dưỡng riêng. Bãi biển công cộng cần đảm bảo không khí phù hợp cho mọi tầng lớp.”
Tuy nhiên, Syria là quốc gia đa sắc tộc và tôn giáo, bao gồm người Hồi giáo Sunni, Alawite, Thiên Chúa giáo, Druze cùng nhiều nhóm thiểu số khác. Chính sách thiên về một chuẩn mực Hồi giáo nhất định có thể làm sâu sắc thêm sự chia rẽ trong lòng xã hội vốn đã bị tàn phá bởi chiến tranh.
Ghayath Al-Farah, Thứ trưởng Bộ Du lịch Syria, khẳng định: “Trang phục tuân thủ Sharia là phù hợp với phép lịch sự nơi công cộng”, trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Zaman al-Wasl.
Hệ lụy có thể xảy ra
Việc áp đặt quy định nghiêm ngặt trong không gian công cộng được cho là có thể cản trở dòng khách du lịch quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh Syria đang cần phục hồi kinh tế từ du lịch. Nếu các quy định tiếp tục theo hướng bảo thủ hóa, Syria có thể mất đi sự ủng hộ từ các nhà đầu tư và chính phủ phương Tây – những đối tác then chốt trong giai đoạn hậu chiến.
Trong dài hạn, một xã hội ổn định và phát triển đòi hỏi sự bao dung và hòa nhập – điều mà các quy định phân biệt giới tính, phân biệt tầng lớp như hiện tại đang đi ngược lại.
Sự tranh cãi quanh lệnh cấm đồ bơi Hồi giáo ở Syria không đơn thuần là vấn đề văn hóa – nó là phép thử cho hướng đi chính trị, bản sắc quốc gia và tương lai tái thiết của một đất nước vừa bước ra khỏi chiến tranh.