Mỡ bụng tăng theo tuổi do tế bào gốc lão hóa, nhưng có thể ngăn ngừa bằng chế độ ăn giàu protein, kiểm soát stress và giảm tinh bột chế biến.
Nghiên cứu mới chỉ ra rằng các tế bào của con người thay đổi theo tuổi tác, có thể góp phần gây ra mỡ bụng. (iStock)
Khi bước sang tuổi trung niên, nhiều người dù vẫn duy trì cân nặng ổn định nhưng lại nhận thấy vòng eo dần phình to. Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Science đã chỉ ra rằng sự thay đổi ở cấp độ tế bào là nguyên nhân chính khiến mỡ bụng trở nên phổ biến hơn khi chúng ta già đi – và may mắn thay, vẫn có cách để kiểm soát điều này.
Nhóm nghiên cứu tại City of Hope (Mỹ) đã phát hiện rằng một nhóm tế bào gốc đặc biệt – gọi là tế bào tiền thân tế bào mỡ (APC) – trở nên “năng động” hơn khi già đi. Khác với nhiều loại tế bào gốc khác thường suy giảm khả năng phát triển theo tuổi tác, các APC ở người lớn tuổi lại tăng khả năng tạo ra tế bào mỡ mới, bất kể độ tuổi của vật chủ.
Các tế bào già hơn được phát hiện sản xuất nhiều chất béo hơn bất kể tuổi tác của vật chủ. (iStock)
“Quá trình lão hóa giải phóng sức mạnh tiến hóa và lan rộng của các tế bào tiền thân mỡ, khiến chúng sản sinh mỡ mới nhiều hơn — đặc biệt ở vùng bụng.”
— Tiến sĩ Adolfo Garcia-Ocana, Chủ tịch Khoa Nội tiết Phân tử và Tế bào, City of Hope
Không chỉ vậy, các APC còn có xu hướng chuyển đổi thành một dạng mới gọi là CP-A (tế bào tiền mỡ theo tuổi), chuyên sản xuất mỡ bụng. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện rằng một cơ chế sinh học gọi là thụ thể yếu tố ức chế bệnh bạch cầu (LIFR) đóng vai trò kích hoạt CP-A và thúc đẩy tích mỡ vùng bụng.
Tuy nhiên, theo tiến sĩ Sajad Zalzala – giám đốc y khoa tại AgelessRx, vẫn có những cách hiệu quả giúp làm chậm quá trình này, đặc biệt thông qua điều chỉnh lối sống lành mạnh:
“Khi chúng ta già đi, khả năng duy trì khối lượng cơ nạc của chúng ta giảm đi, góp phần làm chậm quá trình trao đổi chất và tăng tích trữ mỡ, đặc biệt là xung quanh bụng.” (iStock)
1. Ăn đủ protein vào buổi sáng
“Khi chúng ta già đi, cơ thể khó duy trì khối lượng cơ nạc, dẫn đến trao đổi chất chậm lại và tích tụ mỡ quanh bụng,” Zalzala giải thích.
Ông khuyên nên bắt đầu ngày mới với 20–30 gam protein từ thực phẩm như sữa chua Hy Lạp, trứng hoặc sữa lắc. Protein giúp duy trì cơ, ổn định đường huyết và kéo dài cảm giác no – từ đó kiểm soát cơn thèm ăn và tích mỡ hiệu quả hơn.
Một chuyên gia khuyên dùng các biện pháp giảm căng thẳng như đi bộ, chánh niệm và thở để giảm mức cortisol. (iStock)
2. Kiểm soát giấc ngủ và căng thẳng
Mất ngủ và stress kinh niên làm tăng nồng độ cortisol – hormone thúc đẩy tích trữ mỡ bụng. Zalzala khuyến nghị ngủ đủ 7–9 tiếng mỗi đêm và áp dụng các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, đi bộ thư giãn, hoặc tập thở sâu để điều hòa nội tiết tố và trao đổi chất.
3. Giảm tiêu thụ đường và tinh bột chế biến
“Các mô mỡ già dễ bị viêm và rối loạn chức năng hơn,” Zalzala cảnh báo.
Việc hạn chế đường bổ sung và tinh bột tinh luyện (như bánh mì trắng, bánh quy, nước ngọt) giúp cải thiện độ nhạy insulin và giảm tích tụ mỡ nội tạng – loại mỡ nguy hiểm bao quanh các cơ quan trong ổ bụng.
Nhìn chung, dù quá trình lão hóa là không thể tránh khỏi, những thay đổi tích cực trong chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hoàn toàn có thể làm chậm tích tụ mỡ bụng, đồng thời cải thiện sức khỏe trao đổi chất tổng thể.
