Trọng tài Việt Nam đang đối mặt với nhiều chỉ trích sau khi liên tiếp xảy ra các sai sót trong quá trình điều hành trận đấu, đặc biệt trong những vòng đấu gần đây của Cúp quốc gia 2024 – 2025. Dù đã có các buổi tập huấn để nâng cao kỹ năng, nhưng sự cố vẫn không ngừng tái diễn, khiến toàn bộ ngành trọng tài phải suy nghĩ lại về quy trình và cách thức làm việc hiện tại.
Sai sót nghiêm trọng nhất gần đây là vụ việc liên quan đến trọng tài Nguyễn Văn Phúc cùng tổ trọng tài VAR tại trận đấu giữa B.Bình Dương và Phù Đổng Ninh Bình vào ngày 29 tháng 3. Trong tình huống thổi phạt 11m cuối trận, quyết định này đã dẫn đến việc CLB Phù Đổng Ninh Bình gỡ hòa 2-2 và khiến trận đấu kéo dài sang loạt sút luân lưu. Ban trọng tài Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đã kỷ luật ông Phúc cùng các trọng tài hỗ trợ Ngô Duy Lân và Phạm Hoài Tâm do thiếu chính xác trong công tác điều hành.
Áp lực từ công việc
Tình trạng sai sót trong đội ngũ trọng tài Việt Nam được cho là có liên quan đến áp lực công việc. Các trọng tài thường xuyên phải thực hiện nhiệm vụ trong một khoảng thời gian ngắn, từ việc điều hành trực tiếp trên sân cho đến tham gia phòng VAR. Sự dồn nén này có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng, ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định chính xác.
Mùa giải V-League 2024 – 2025 là lần đầu tiên công nghệ VAR được áp dụng cho tất cả các trận đấu, điều này tạo ra thêm trách nhiệm cho trọng tài. Dù có sự hỗ trợ của công nghệ, song cũng đã xuất hiện những quyết định gây tranh cãi, như trường hợp trọng tài Ngô Duy Lân trong trận B.Bình Dương – Phù Đổng Ninh Bình. Từ phòng VAR, ông Lân đã tư vấn cho trọng tài chính Nguyễn Văn Phúc về quả phạt 11m, dẫn đến những tranh cãi xung quanh quyết định này.
Người hâm mộ và giới chuyên môn đã bày tỏ nỗi thất vọng khi thấy các trọng tài hàng đầu, bao gồm cả những trọng tài mang cấp FIFA, liên tiếp mắc lỗi. Họ đặt ra câu hỏi liệu rằng những sai lầm này có xuất phát từ việc các trọng tài không đủ thời gian hoặc sự chuẩn bị để xử lý tốt trong từng tình huống.
Quy trình phân công trọng tài
Một trong những vấn đề lớn trong công tác phân công trọng tài hiện nay là mật độ làm việc không đồng đều. Trọng tài Nguyễn Văn Phúc, mặc dù mới gia nhập hệ thống trọng tài V-League, nhưng lại được phân công khá nhiều trận đấu có tính chất căng thẳng. Điều này dẫn đến những bất cập trong việc đánh giá năng lực cũng như hiệu suất làm việc của từng trọng tài.
Với việc phải sử dụng tới 42 vị trí trọng tài cho một vòng đấu có VAR, ban trọng tài gặp khó khăn trong việc cân bằng lịch làm việc cho từng người. Một số trọng tài có thể nhận được nhiều cơ hội hơn so với những người khác, dẫn đến sự phản ứng trong nội bộ giới trọng tài.
Theo thông tin từ ban trọng tài, việc tổ chức các buổi tập huấn và mổ xẻ các sai sót trong mùa giải đã được tiến hành. Tuy nhiên, việc cải thiện hiệu suất làm việc vẫn là một thách thức lớn khi mà các trọng tài vẫn phải trực tiếp điều hành những trận đấu đầy áp lực.
Khủng hoảng trong ban trọng tài
Ngoài những vấn đề về công tác điều hành, ban trọng tài hiện đang đối mặt với khủng hoảng nhân sự. Hiện tại, vị trí phó trưởng ban trọng tài đang bị khuyết, do giảng viên thể lực Võ Quang Vinh vừa bị miễn nhiệm vì những sai phạm nghiêm trọng trong quản lý. Ông còn bị kỷ luật đình chỉ hoạt động bóng đá trong vòng hai năm.
Việc thiếu hụt nhân sự tiếp tục tác động tiêu cực đến hiệu quả làm việc của ban trọng tài. Ngoài ra, việc một thành viên khác xin rút khỏi ban trọng tài cũng khiến cho công tác bổ sung nhân sự trở nên khó khăn hơn. Giới trọng tài đã bày tỏ sự lo ngại về những vấn đề phía sau, cho rằng điều này có thể dẫn đến sự mất niềm tin từ phía công chúng.
Trước tình hình đó, VFF đã quyết định mời trọng tài nước ngoài, cụ thể là trọng tài Malaysia, tham gia điều hành các trận đấu trong giải để tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu sai sót. Đây cũng là lần đầu tiên V-League có trọng tài nước ngoài ngồi phòng VAR kể từ khi công nghệ này được áp dụng vào cuối mùa 2023.
Trọng tài Việt Nam đang đứng trước một thử thách lớn khi vừa phải đảm bảo tính chính xác trong công việc, vừa phải đối mặt với sự kỳ vọng ngày càng cao từ người hâm mộ. Việc cải thiện chất lượng công tác trọng tài không chỉ là trách nhiệm của riêng họ mà còn cần sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý và một môi trường làm việc tích cực.
Tóm lại, sự xuất hiện của công nghệ VAR đã mang lại cơ hội để giảm thiểu sai sót, nhưng yếu tố con người vẫn đóng vai trò rất lớn trong việc điều hành trận đấu. Chỉ khi nào ban trọng tài làm việc một cách đồng bộ và chặt chẽ hơn, thì các sai sót mới có thể giảm thiểu và nâng cao niềm tin từ người hâm mộ.
