Thaco dự kiến tự huy động 20% vốn, tương đương 12,27 tỷ USD, để đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam và đề xuất Chính phủ hỗ trợ phần còn lại.
Tập đoàn Trường Hải (Thaco) do ông Trần Bá Dương làm Chủ tịch vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, bày tỏ mong muốn được trực tiếp đầu tư vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Trong thư gửi các cổ đông, đối tác và cán bộ nhân viên ngày 30/5, ông Dương đã làm rõ nhiều nội dung quan trọng liên quan đến đề xuất này.
Theo kế hoạch, tổng vốn đầu tư của dự án sẽ được tính toán tương đương với mức đã được Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 172/2024, lên tới 1,66 triệu tỷ đồng (tức khoảng 61,35 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, Thaco khẳng định sẽ nỗ lực tối ưu hóa thiết kế, nghiên cứu kỹ lưỡng để giảm thiểu chi phí nhưng vẫn đảm bảo đạt được các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn cần thiết.
Để triển khai, Thaco đề xuất thành lập doanh nghiệp dự án, trong đó tập đoàn sẽ nắm giữ cổ phần chi phối từ 51% trở lên, đồng thời mời gọi doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước (do Chính phủ chỉ định) tham gia tối đa 49% vốn góp. Tất cả các cổ đông sẽ chia sẻ quyền lợi và nghĩa vụ theo tỷ lệ cổ phần.
Theo tính toán, doanh nghiệp dự án sẽ phải thu xếp tối thiểu 20% tổng vốn đầu tư, tương đương 312.000 tỷ đồng (khoảng 12,27 tỷ USD). Riêng Thaco sẽ chịu trách nhiệm góp 159.120 tỷ đồng (khoảng 6,26 tỷ USD), tương đương 51% phần vốn của doanh nghiệp dự án. Trong thời gian thực hiện kéo dài 7 năm kể từ năm 2027, Thaco cần huy động trung bình hơn 22.700 tỷ đồng mỗi năm, tức khoảng 860 triệu đến 1 tỷ USD/năm.
“Nguồn vốn này chủ yếu đến từ việc tăng vốn điều lệ và bán cổ phần tại Thaco cũng như các công ty thành viên. Khi cần thiết, chúng tôi cũng sẵn sàng sử dụng lợi nhuận sau thuế – khoảng 15.000 tỷ đồng mỗi năm – để đảm bảo cam kết góp vốn”, ông Trần Bá Dương chia sẻ.
Hiện nay, ông Dương và gia đình sở hữu tới 72% cổ phần tại Thaco. Bên cạnh đó, Thaco cũng nắm toàn bộ vốn tại nhiều công ty thành viên chiến lược như Thaco Auto, Thaco Industries, Thilogi, Thaco Agri, Thadico – Đại Quang Minh và Thiso. Theo kế hoạch, tỷ lệ sở hữu của ông Dương và gia đình sẽ giảm dần về mức 51% thông qua các thương vụ tăng vốn và chuyển nhượng cổ phần có chọn lọc.
Phần vốn còn lại, chiếm 80% tổng mức đầu tư (tương đương khoảng 49,08 tỷ USD), sẽ được huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Thaco đề xuất Chính phủ xem xét hỗ trợ bảo lãnh và ưu đãi lãi suất trong vòng 30 năm cho phần vốn vay này. Việc giải ngân vốn sẽ được thực hiện song song với tiến độ thi công, bắt đầu từ khi có mặt bằng sạch và chủ đầu tư cam kết không sử dụng nguồn vốn này vào các mục đích ngoài dự án.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư từ năm 2024 với tổng mức đầu tư 67 tỷ USD. Theo ông Trần Bá Dương, đề xuất của Thaco được đưa ra sau quá trình đánh giá kỹ lưỡng và thể hiện tinh thần hưởng ứng chính sách của Chính phủ trong việc khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia vào các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia.
Ông Dương nhấn mạnh rằng, mặc dù đây là dự án có quy mô lớn, đòi hỏi trình độ công nghệ cao và hệ thống kỹ thuật phức tạp, nhưng đây cũng là cơ hội quý báu để thúc đẩy ngành công nghiệp cơ khí, công nghiệp số, tín hiệu – điều khiển và luyện kim của Việt Nam phát triển theo hướng hiện đại và chủ động.
Bên cạnh Thaco, một doanh nghiệp khác trong lĩnh vực tư nhân là VinSpeed – thuộc hệ sinh thái của tỷ phú Phạm Nhật Vượng – cũng đã chính thức đăng ký tham gia đầu tư tuyến đường sắt này. Khác với Thaco, VinSpeed đề xuất được vay tới 80% tổng mức đầu tư (khoảng 49,1 tỷ USD) từ nguồn vốn nhà nước với thời hạn vay 35 năm không lãi suất. Phần vốn còn lại, tương ứng 20%, sẽ do doanh nghiệp tự thu xếp. Họ kỳ vọng có thể khởi công dự án trước tháng 12/2025 và hoàn tất toàn tuyến vào cuối năm 2030.
