Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong.
Theo quy định mới tại Nghị định 33/2024/NĐ-CP vừa được ban hành, từ ngày 1/7 tới đây, Thanh tra Chính phủ sẽ chính thức tiếp nhận toàn bộ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của 12 cơ quan thanh tra các bộ ngành. Việc hợp nhất này nhằm mục tiêu tinh gọn đầu mối, giảm tầng nấc trung gian và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thanh tra. Đây được xem là một bước đi quan trọng trong quá trình cải cách hành chính, phù hợp với định hướng xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả mà Đảng và Nhà nước đề ra nhiều năm qua.
Cụ thể, các cơ quan thanh tra sẽ được sáp nhập vào Thanh tra Chính phủ, gồm các thanh tra bộ thuộc Bộ Giao thông Vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Công Thương, Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Lao động – Thương binh và Xã hội, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng với Bộ Tài chính. Những lĩnh vực đặc thù hoặc có yêu cầu giám sát chuyên ngành riêng vẫn được duy trì bộ phận thanh tra chuyên ngành độc lập theo quy định.
Việc chuyển giao quyền hạn này cũng đồng thời kéo theo thay đổi cơ cấu tổ chức và phân bổ nhân sự. Các công chức, viên chức đang công tác tại thanh tra các bộ nêu trên sẽ được rà soát, phân loại và bố trí phù hợp trong hệ thống tổ chức mới của Thanh tra Chính phủ. Bên cạnh đó, chính phủ cũng yêu cầu đảm bảo quyền lợi chính đáng cho cán bộ, công chức trong quá trình chuyển đổi vị trí công tác, nhằm tránh xáo trộn lớn về nhân sự và tâm lý làm việc.
Theo lý giải của Thanh tra Chính phủ, việc tập trung đầu mối không chỉ giúp đồng bộ hóa quy trình thanh tra giữa các bộ ngành mà còn giảm tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động kiểm tra, giám sát hiện nay. Trước đó, từng có nhiều phản ánh từ doanh nghiệp và người dân về tình trạng cùng một nội dung nhưng phải chịu nhiều đoàn thanh tra từ các bộ ngành khác nhau, gây lãng phí nguồn lực và cản trở sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh những thuận lợi, việc sáp nhập cũng đặt ra không ít thách thức. Trong giai đoạn đầu, Thanh tra Chính phủ phải đối mặt với khối lượng công việc tăng đột biến khi đảm nhận thêm nhiều lĩnh vực quản lý chuyên sâu vốn trước đây do các thanh tra bộ trực tiếp thực hiện. Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã giao Thanh tra Chính phủ khẩn trương xây dựng kế hoạch tổ chức lại bộ máy, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ và đào tạo lại đội ngũ cán bộ phù hợp với yêu cầu mới.
Đồng thời, hệ thống pháp luật liên quan cũng sẽ được rà soát, điều chỉnh để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn triển khai. Việc sớm ban hành thông tư hướng dẫn chi tiết về tổ chức và hoạt động của hệ thống thanh tra sau khi hợp nhất cũng đang được Thanh tra Chính phủ phối hợp với các bộ, ngành liên quan gấp rút hoàn thiện.
Nhìn tổng thể, việc thống nhất hệ thống thanh tra từ cấp bộ về Thanh tra Chính phủ được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động giám sát của cơ quan hành chính nhà nước, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng hơn, phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững trong thời gian tới.
