Thời hạn Trump đặt ra cho Putin trong vấn đề Ukraine đã kết thúc mà không đạt thỏa thuận ngừng bắn, khi Washington cắt giảm viện trợ và vẫn giữ lập trường cứng rắn.
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump hồi cuối tháng 5 rằng sẽ “chỉ mất hai tuần” để đánh giá thiện chí của Nga trong đàm phán Ukraine đã đi đến hồi kết – mà không có dấu hiệu nào cho thấy một thỏa thuận ngừng bắn sắp hình thành. Thay vào đó, Nhà Trắng đang có những bước đi thể hiện sự xa rời dần cuộc chiến, đồng thời tỏ thái độ không mặn mà với các biện pháp trừng phạt mạnh hơn đối với Moscow.
Mặc dù từng cảnh báo sẽ phản ứng “khác một chút” nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin trì hoãn đàm phán, Trump vẫn chưa công bố hành động cụ thể nào. Theo nhiều nhà phân tích, động thái giữ im lặng này phần nào củng cố nhận định rằng chính quyền Trump đang miễn cưỡng leo thang căng thẳng bằng các biện pháp kinh tế bổ sung.
“Tôi không nghĩ Putin coi trọng thời hạn hai tuần đó,” – John Foreman, cựu tùy viên quốc phòng Anh tại Moscow và Kyiv nhận định. “Ông ấy sẽ tiếp tục kéo dài trò chơi cho đến khi Trump thực sự chọc vào điểm yếu của Kremlin.”
Tổng thống Trump trước nay vẫn giữ thái độ ôn hòa với Putin, đồng thời không ngần ngại chỉ trích người đồng cấp Ukraine, Volodymyr Zelensky. Dù vậy, ông vẫn công khai lên án các cuộc tấn công gây thương vong của Nga tại Ukraine, song song với việc nghi ngờ khả năng Moscow đang “lợi dụng Mỹ” trong các vòng đàm phán.
Tuy nhiên, hành động gần nhất từ Washington lại là tuyên bố cắt giảm ngân sách viện trợ quân sự cho Kyiv trong năm tài chính tiếp theo. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth xác nhận với Quốc hội rằng sẽ có “một số khoản cắt giảm”, dù chưa công bố chi tiết. Phía Ukraine lập tức phản ứng rằng việc thiếu viện trợ không chỉ cản trở quốc phòng mà còn gây nguy cơ mất thêm sinh mạng dân thường.
Trong bối cảnh đó, Nga tiếp tục gia tăng các đợt không kích, sử dụng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái tấn công nhiều thành phố lớn ở Ukraine. Cuộc khủng hoảng phòng không, vốn đã kéo dài do thiếu viện trợ, trở thành yếu tố khiến Kyiv khó đạt được thế cân bằng để đàm phán hiệu quả với Moscow.
Dù Ukraine đã chấp nhận đề xuất ngừng bắn tạm thời kéo dài 30 ngày từ tháng 3, Nga vẫn không đồng thuận. Điều này khiến tiến độ hòa đàm bị đình trệ nghiêm trọng, bất chấp một vài bước tiến như trao đổi tù binh chiến tranh trong đầu tháng 6. Các tài liệu đề xuất ngừng bắn mà Ukraine gửi vẫn chưa nhận được phản hồi từ Nga, trong khi đề xuất gặp gỡ trực tiếp giữa Putin và Zelensky tiếp tục bị trì hoãn.
Về phía Nga, trưởng đoàn đàm phán Vladimir Medinsky cho biết Moscow đã gửi lộ trình riêng, bao gồm đề xuất ngưng bắn trong một số khu vực trong tối đa ba ngày. Tuy nhiên, phái đoàn Ukraine tuyên bố điều kiện do Nga đưa ra là không thể chấp nhận.
Trong khi đó, Tổng thống Trump thể hiện dấu hiệu thiếu kiên nhẫn với quá trình đàm phán. Phát biểu gần đây, ông ví cuộc chiến như “hai đứa trẻ đánh nhau điên cuồng” và gợi ý rằng nên để họ “đánh nhau một lúc rồi mới can thiệp”.
Nhà phân tích Emily Ferris của Viện RUSI (Anh) nhận định rằng Putin vốn không phản ứng tốt với các tối hậu thư. Hơn nữa, việc Trump né tránh các biện pháp trừng phạt mạnh hơn và tập trung vào ưu tiên kinh tế nội địa cho thấy khả năng Hoa Kỳ sẽ giảm vai trò trung gian hòa giải nếu đàm phán không sớm có tiến triển.
“Chúng tôi có thể sẽ rút khỏi vai trò trung gian nếu việc đạt thỏa thuận kéo dài quá lâu,” – một quan chức trong chính quyền Trump cho biết hồi tháng 4.
Từng là một trong những quốc gia viện trợ nhiều nhất cho Ukraine, Hoa Kỳ dưới thời Trump đang tái cấu trúc chính sách đối ngoại, đặt trọng tâm vào “lợi ích thiết thực” và hạn chế can thiệp sâu vào các cuộc xung đột quốc tế kéo dài.
Theo cựu Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk, khả năng đạt được một thỏa thuận ngừng bắn vào năm 2025 chỉ ở mức 10%. Nhận định này càng làm rõ bức tranh ảm đạm khi thời hạn Trump đặt ra cho Nga đã trôi qua mà không có thay đổi đáng kể. Trò chơi chính trị giữa các cường quốc vẫn tiếp diễn – và Ukraine tiếp tục đứng ở trung tâm của cuộc đấu kéo dài này.
