Thống đốc Gavin Newsom cảnh báo nền dân chủ Mỹ đang bị đe dọa nghiêm trọng khi Tổng thống Trump huy động quân đội đàn áp biểu tình, ví hành động này như bước đầu của một chế độ độc tài.
Ngày 10/6, trong một bài phát biểu toàn quốc mang tên “Democracy at a Crossroads” (Nền dân chủ ở ngã rẽ), Thống đốc bang California Gavin Newsom đã công khai chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump, cáo buộc ông đang từng bước làm suy yếu thể chế dân chủ của nước Mỹ.
Theo tường thuật từ The New York Times, ông Newsom gọi hành động điều động hơn 4.000 binh sĩ thuộc Vệ binh Quốc gia và 700 lính thủy đánh bộ liên bang tới California để đối phó các cuộc biểu tình là “đòn tấn công nguy hiểm nhất vào nền dân chủ Mỹ trong nhiều thập kỷ qua”.
“Nền dân chủ đang bị tấn công ngay trước mắt chúng ta. Thời khắc mà chúng ta từng lo sợ, nay đã đến. California có thể là điểm khởi đầu, nhưng chắc chắn sẽ không phải nơi kết thúc. Các bang khác rồi cũng sẽ là nạn nhân” – ông Newsom cảnh báo.
Thống đốc California cũng nhấn mạnh rằng việc Tổng thống Trump tự ý huy động lực lượng quân sự liên bang mà không có sự đồng thuận từ tiểu bang là điều chưa từng có trong tiền lệ. Ông coi đây là hành vi vi phạm quyền tự trị hiến định của tiểu bang, đồng thời tố cáo chính quyền liên bang đang “giăng lưới quân sự” lên người dân vô tội tại Los Angeles.
“Ông Trump không chỉ nhắm đến tội phạm nguy hiểm. Ông ta đang ra tay với những người lao động bình thường – người rửa bát, làm vườn, thợ may, người nhập cư – những người vốn không có khả năng tự vệ”, ông Newsom nhấn mạnh.
Không chỉ trích Tổng thống, Thống đốc Newsom còn lên án sự im lặng và bất lực của Quốc hội Mỹ, đặc biệt là Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, khi cho rằng cơ quan lập pháp đã “hoàn toàn từ bỏ trách nhiệm bảo vệ luật pháp” trong thời điểm khủng hoảng.
“Quốc hội đã biến mất. Thay vì đứng về phía pháp quyền, chúng ta đang chứng kiến một nền cai trị độc đoán mang tính cá nhân” – ông nói.
Ở phần cuối bài phát biểu, ông Newsom tiếp tục mỉa mai kế hoạch duyệt binh quân sự tại Washington vào ngày 14/6 – dịp sinh nhật thứ 79 của ông Trump – cho rằng đây là “một màn phô trương quyền lực lố bịch, không khác gì các nhà độc tài từng làm trước khi sụp đổ”.
“Buộc các quân nhân Mỹ tham gia một cuộc duyệt binh chỉ để kỷ niệm sinh nhật cá nhân là điều không thể chấp nhận. Chúng ta từng thấy những cảnh tượng đó tại các chế độ thất bại” – ông nói thêm.
Cùng ngày, ông Gavin Newsom đã đệ đơn kiện Tổng thống Trump lên tòa án liên bang, cáo buộc hành vi điều quân là vi hiến và trái thẩm quyền của chính phủ liên bang đối với tiểu bang.
Theo thông tin từ The New York Times, một phiên điều trần khẩn cấp để xem xét tạm dừng ngay lập tức mọi hoạt động quân sự của chính quyền liên bang tại Los Angeles sẽ được tổ chức vào ngày 12/6.
Bài phát biểu được đánh giá là lời cảnh báo chính trị mạnh mẽ nhất của ông Newsom từ trước đến nay, đồng thời khẳng định lập trường đối đầu trực tiếp với ông Trump trong bối cảnh xung đột chính trị ngày càng leo thang tại Mỹ trước thềm bầu cử.
