Đại biểu Quốc hội cho biết nếu thu hồi đầy đủ tài sản trong vụ án Trương Mỹ Lan, ngân sách có thể đủ để xây dựng 50% tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Sáng 27/5, trong phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, nhiều đại biểu đã đưa ra các quan điểm đáng chú ý xoay quanh đề xuất bãi bỏ hình phạt tử hình với một số tội danh. Đặc biệt, vụ án của bà Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – tiếp tục được nêu lên như một trường hợp điển hình trong lập luận giữ lại án tử hình cho các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng như tham ô và nhận hối lộ.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng trong số 8 tội danh đề xuất bỏ án tử hình, chỉ nên xem xét với 5 tội. Riêng ba tội danh “tham ô tài sản”, “nhận hối lộ” và “vận chuyển trái phép chất ma túy” cần được giữ nguyên mức án cao nhất để đảm bảo tính răn đe. Ông dẫn chứng vụ Trương Mỹ Lan – liên quan sai phạm nghiêm trọng tại Ngân hàng SCB – trong đó Viện Kiểm sát đã đề nghị án tử hình, như một minh chứng hiếm hoi cho việc luật pháp không còn khoan nhượng với các đại án tham nhũng.
Điểm đặc biệt đáng lưu tâm là theo đại biểu Hòa, chính mức án tử hình đã tạo áp lực đáng kể, khiến bị cáo chủ động nộp lại khối tài sản khổng lồ nhằm giảm nhẹ hình phạt. Ông phát biểu: “Thiệt hại trong vụ án Trương Mỹ Lan ước tính lên tới cả triệu tỷ đồng. Nếu có thể thu hồi đầy đủ, con số này đủ để tài trợ cho khoảng 50% tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.”
Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (TP.HCM) cũng đồng tình với quan điểm trên, đồng thời nhấn mạnh rằng hành vi tham ô không còn giới hạn trong khu vực công, mà đã lan sang cả lĩnh vực tư nhân. Vụ SCB là minh chứng rõ nét cho xu hướng này, khi các thủ đoạn ngày càng tinh vi và gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Ông Sang cũng đề nghị giữ nguyên án tử hình với tội nhận hối lộ, cho rằng đây là yếu tố tác động mạnh đến nhận thức và hành vi của người phạm tội, đồng thời thúc đẩy tiến trình thu hồi tài sản, bảo vệ uy tín và hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước.
Bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM đã tuyên phạt bà Trương Mỹ Lan 20 năm tù cho tội “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động tín dụng”, tử hình cho tội “tham ô tài sản”, và 20 năm tù cho hành vi “đưa hối lộ”. Tổng hợp hình phạt là tử hình.
Tuy nhiên, sau phiên xử, bà Lan đã nộp hơn 600 mã tài sản đã được định giá, 440 mã tài sản chưa định giá và 658 mã khác đứng tên gia đình để khắc phục hậu quả. Dù vậy, Hội đồng xét xử cho rằng việc nộp tài sản vẫn chưa đủ cơ sở pháp lý để định giá đầy đủ và không đủ căn cứ giảm nhẹ mức án tử hình đối với hai tội danh nghiêm trọng nhất.
Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện hành, người bị kết án tử hình vẫn có cơ hội được giảm xuống mức án tù chung thân nếu trong quá trình thi hành án tiếp tục khắc phục được ít nhất 3/4 giá trị thiệt hại.
Phát biểu đại biểu Quốc hội
“Tính răn đe của pháp luật không chỉ nằm ở bản án, mà còn thể hiện qua hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng. Trường hợp Trương Mỹ Lan là ví dụ cho thấy án tử hình không phải chỉ để trừng phạt, mà còn để buộc bị cáo phải trả lại những gì đã chiếm đoạt của xã hội,” – đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.
Vụ án Trương Mỹ Lan tiếp tục là tâm điểm của dư luận và Quốc hội trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công cuộc phòng, chống tham nhũng. Việc thu hồi tài sản trong các đại án không chỉ mang ý nghĩa pháp lý, mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn lực phát triển quốc gia – trong trường hợp này, là cả một nửa tuyến đường sắt cao tốc mang tầm chiến lược quốc gia.
