Theo thông tin từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu nhập bình quân của người lao động trong quý 1 năm 2024 đạt 8,3 triệu đồng/tháng, tăng 720.000 đồng so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tỷ lệ lao động qua đào tạo chỉ đạt mức thấp, chưa đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Tình hình lao động và việc làm
Ngày 6-4 vừa qua, Cục Thống kê đã tổ chức buổi họp báo công bố tình hình kinh tế – xã hội của cả nước trong quý 1. Theo báo cáo, số lượng lao động có việc làm trong quý này đạt 51,9 triệu người, tăng thêm 532.100 người so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy thị trường lao động đang dần phục hồi, trở lại trạng thái ổn định như trước khi xảy ra đại dịch COVID-19.
Theo ông Nguyễn Huy Minh, phó ban thống kê dân số và lao động, cơ cấu ngành nghề của lao động cũng có sự chuyển biến tích cực. Cụ thể, tỷ trọng lao động trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm, trong khi đó, khu vực công nghiệp, xây dựng và dịch vụ ghi nhận sự gia tăng về số nhân công.
Ông Minh cho biết: “Hai khu vực sử dụng nhiều lao động nhất là công nghiệp – xây dựng và dịch vụ có số nhân công tăng so với cùng kỳ năm ngoái, tương ứng với mức tăng là 267.700 người và 574.400 người.”
Thu nhập bình quân theo giới tính và khu vực
Trong bối cảnh chung, thu nhập bình quân của người lao động đạt 8,3 triệu đồng/tháng, tăng nhẹ 131.000 đồng so với quý 4 năm 2023 và 720.000 đồng so với cùng kỳ năm 2023. Khi phân chia theo giới tính, thu nhập bình quân tháng của lao động nam là 9,3 triệu đồng, trong khi lao động nữ chỉ đạt 7,1 triệu đồng. Phân theo khu vực địa lý, thu nhập bình quân của lao động ở thành phố là 10,1 triệu đồng, còn ở nông thôn chỉ là 7,2 triệu đồng.
Chất lượng lao động và vấn đề đào tạo
Mặc dù số lượng lao động tăng lên, nhưng chất lượng nguồn nhân lực vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Theo ông Minh, hiện tại chỉ có 28,8% lao động qua đào tạo có chứng chỉ. Điều này cho thấy rõ ràng sự thiếu hụt về số lượng và trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.
“Cả nước chỉ có 28,8% lao động qua đào tạo, có bằng chứng chỉ, thiếu cả về số lượng và trình độ chuyên môn kỹ thuật đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao,” đại diện Cục Thống kê nhấn mạnh. Điều này yêu cầu cần có các chính sách đào tạo và phân luồng giáo dục nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Thêm vào đó, một điểm đáng lưu ý là mặc dù số lao động có việc làm đang tăng, nhưng sự phát triển của thị trường lao động vẫn chưa bền vững. Cụ thể, tới 64,3% lao động đang làm việc trong khu vực phi chính thức, với các công việc không ổn định và thu nhập thấp.
Doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường
Trong bối cảnh doanh nghiệp, Cục Thống kê cũng đưa ra thông tin rằng trong quý 1, toàn quốc có 72.900 doanh nghiệp mới được thành lập hoặc quay trở lại hoạt động. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lên tới 78.800, trong đó 61.400 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động. Như vậy, có khoảng 6.000 doanh nghiệp đã chính thức rút lui khỏi thị trường.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, và thực hiện các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp tư nhân để thúc đẩy sự phát triển.
Chính sách hỗ trợ và đào tạo lại
Bên cạnh đó, Cục Thống kê cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện Nghị quyết 18 liên quan đến việc tinh gọn bộ máy nhà nước, đồng thời tiếp tục sáp nhập các cấp tỉnh, bỏ cấp huyện. Việc chuyển giao hàng trăm nghìn cán bộ công chức từ khu vực công sang khu vực tư sẽ đòi hỏi các chính sách hỗ trợ và đào tạo lại để thích nghi với môi trường mới.
Tóm lại, tình hình lao động và việc làm trong quý 1 năm 2024 có những tín hiệu tích cực với thu nhập bình quân tăng nhẹ. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là chất lượng lao động thấp, tỷ lệ lao động được đào tạo còn hạn chế, cùng với sự rút lui của nhiều doanh nghiệp khỏi thị trường. Chính phủ cần nhanh chóng có các giải pháp hỗ trợ phù hợp để đảm bảo sự phát triển bền vững cho thị trường lao động trong tương lai.
