Thủ tướng Phạm Minh Chính
Sáng ngày 26-4, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia trong lĩnh vực đường sắt, đã chủ trì phiên họp lần thứ hai để thúc đẩy tiến độ dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Trong bài phát biểu khai mạc, ông nhấn mạnh tầm quan trọng thiết yếu của đường sắt trong việc vận chuyển hành khách và hàng hóa, đồng thời thừa nhận rằng phát triển đường sắt thời gian qua chưa theo kịp tốc độ phát triển chung của đất nước.
Đường sắt cao tốc Bắc – Nam được xem là dự án mang tính chiến lược, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương. Thủ tướng cho rằng đây là một nhiệm vụ phức tạp với khối lượng công việc khổng lồ và mức đầu tư rất lớn, trong khi hiểu biết công nghệ và năng lực quản lý ở nhiều nơi còn hạn chế. Do đó, yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải có quyết tâm chính trị mạnh mẽ, hành động quyết liệt, xác định rõ trọng tâm và ưu tiên hoàn thành dứt điểm từng phần việc.
Để hỗ trợ việc triển khai, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyên trách ngay từ tháng 3-2024. Sau phiên họp đầu tiên, Thủ tướng đã giao 24 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương, tập trung vào việc tháo gỡ các khó khăn, đẩy nhanh các thủ tục chuẩn bị đầu tư. Với tinh thần “thần tốc, táo bạo hơn nữa”, lấy cảm hứng từ những ngày tháng lịch sử 50 năm trước khi đất nước được giải phóng và thống nhất, ông yêu cầu các bên liên quan không chỉ làm nhanh mà còn phải làm hiệu quả.
Một trong những mốc quan trọng là cuối năm 2026, dự án phải sẵn sàng để khởi công. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 106, vạch ra kế hoạch chi tiết để thực hiện chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, với tổng chiều dài khoảng 1.541km, tốc độ thiết kế lên tới 350km/h và tải trọng 22,5 tấn/trục. Dự án sẽ bao gồm 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa, đảm bảo kết nối thuận tiện giữa các trung tâm kinh tế lớn của đất nước.
Các bước triển khai tiếp theo đã được xác định rõ ràng. Trong đó, từ nay đến tháng 8-2026, cần lựa chọn xong các nhà thầu tư vấn để thực hiện khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Hội đồng thẩm định nhà nước sẽ thẩm định và trình Thủ tướng phê duyệt trong tháng 9-2026. Đồng thời, các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng phải hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng nhằm đảm bảo mặt bằng sạch phục vụ khởi công.
Việc triển khai đường sắt cao tốc Bắc – Nam không chỉ là dự án hạ tầng đơn thuần mà còn mở ra nhiều kỳ vọng về thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao khả năng kết nối vùng miền, đồng thời góp phần giảm tải áp lực cho giao thông đường bộ và hàng không. Nếu thành công, đây sẽ là cú hích lớn giúp Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, hội nhập sâu rộng hơn với khu vực và thế giới.