Nguy cơ Mỹ áp thuế 46% có thể khiến thủy sản Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh, ảnh hưởng đến sinh kế của 4 triệu lao động và kim ngạch xuất khẩu hơn 10 tỷ USD.
Nguy cơ Mỹ áp mức thuế cao kỷ lục 46% đối với sản phẩm thủy sản Việt Nam đang khiến toàn ngành đứng trước những thách thức nghiêm trọng. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thời hạn 90 ngày đàm phán với phía Mỹ sẽ kết thúc vào ngày 9/7, trong khi mức thuế này vượt xa các đối thủ cạnh tranh như Ecuador, Ấn Độ hay Thái Lan.
Nếu mức thuế này được áp dụng, ngành thủy sản – lĩnh vực xuất khẩu đứng thứ 8 của Việt Nam với hơn 10 tỷ USD năm 2024 – sẽ đối mặt với hàng loạt hệ lụy. Từ việc mất lợi thế cạnh tranh, sụt giảm thị phần tại Mỹ (thị trường nhập khẩu lớn thứ hai), đến nguy cơ đẩy hơn 4 triệu lao động trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là nông dân nuôi tôm, cá tra và ngư dân, vào cảnh mất việc làm.
Theo VASEP, hiện có hơn 400 doanh nghiệp đang tham gia xuất khẩu hoặc có kế hoạch đẩy mạnh sang thị trường Mỹ, với các mặt hàng chiến lược như tôm, cá tra, cá ngừ. Tỷ trọng sản phẩm nuôi trồng chiếm tới 70%, gắn chặt với sinh kế của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long, duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ. Việc đột ngột chịu mức thuế cao sẽ khiến không chỉ doanh nghiệp xuất khẩu mà cả ngành phụ trợ như chế biến, logistics, chăn nuôi rơi vào tình trạng lao đao.
Bên cạnh đó, áp lực phải dịch chuyển sang các thị trường khác như EU, Trung Quốc… sẽ khiến các doanh nghiệp đối mặt cạnh tranh gay gắt, giảm giá bán và biên lợi nhuận, đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ rơi vào tình trạng thua lỗ, nợ vay, thậm chí phá sản.
Đáng lo ngại hơn, tôm và cá tra là hai mặt hàng đã nhiều năm vướng vào các vụ kiện phòng vệ thương mại từ phía Mỹ. Việc tiếp tục bị áp thuế cao sẽ khiến Việt Nam đánh mất vị trí tại một trong những thị trường tiêu thụ thủy sản lớn và lâu năm nhất trên thế giới.
Trước tình hình này, VASEP kêu gọi Chính phủ chỉ đạo các Bộ liên quan nhanh chóng xây dựng hồ sơ pháp lý, tổ chức đàm phán và vận động hành lang tại Quốc hội Mỹ cũng như các hiệp hội sở tại. Mục tiêu là giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho ngành thủy sản Việt Nam.
Hiệp hội cam kết sát cánh cùng Chính phủ trong mọi biện pháp ứng phó khẩn cấp nhằm duy trì sản xuất, ổn định xuất khẩu và bảo đảm sinh kế cho hàng triệu lao động trong ngành thủy sản cả nước.