Trump điều động Vệ binh Quốc gia đến California bất chấp phản đối của thống đốc bang, nhằm dập tắt các cuộc biểu tình nổ ra sau chiến dịch bắt giữ người nhập cư quy mô lớn.
Tổng thống Donald Trump vừa ra lệnh triển khai 2.000 binh sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia California đến Los Angeles nhằm “khôi phục trật tự” sau làn sóng biểu tình bùng phát vì các chiến dịch bắt giữ người nhập cư của chính quyền liên bang.
Động thái này được Nhà Trắng công bố hôm thứ Bảy, kèm theo tuyên bố cho rằng đây là nỗ lực “giải quyết tình trạng vô luật pháp đang diễn ra” tại tiểu bang đông dân nhất nước Mỹ. Tuy nhiên, Thống đốc bang California Gavin Newsom – một đảng viên Dân chủ – đã lập tức phản đối và chỉ trích việc triển khai là “một hành động cố ý kích động, chỉ làm gia tăng căng thẳng”.
Mâu thuẫn giữa Nhà Trắng và chính quyền bang
Trump đã viện dẫn Quyền 10 để liên bang hóa một phần lực lượng Vệ binh Quốc gia California, đồng nghĩa với việc ông nắm toàn quyền chỉ huy lực lượng này – vượt qua sự kiểm soát của thống đốc bang. Song song đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cảnh báo rằng nếu bạo lực tiếp diễn, lực lượng Thủy quân Lục chiến đóng tại Trại Pendleton cũng có thể được điều động.
Thư ký báo chí Karoline Leavitt cáo buộc các lãnh đạo Dân chủ tại California đã “từ bỏ trách nhiệm bảo vệ người dân”, đồng thời bênh vực cho các chiến dịch của Cơ quan Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) đang bị phản đối dữ dội.
Căng thẳng leo thang trên đường phố Los Angeles
Các cuộc biểu tình bùng phát từ tối thứ Sáu, sau khi hơn 40 người bị ICE bắt giữ vì vi phạm luật nhập cư tại nhiều điểm ở Los Angeles. Ngay sau đó, hàng trăm người tụ tập bên ngoài trung tâm giam giữ liên bang, hô vang khẩu hiệu “Hãy thả tất cả!” và phản đối chiến dịch trục xuất.
Tình hình căng thẳng kéo dài sang thứ Bảy khi lực lượng tuần tra biên giới mặc đồ chống bạo động triển khai hơi cay tại khu công nghiệp Paramount, khiến khói và mùi cay nồng bao trùm khu vực. Một số người biểu tình đá vào xe tuần tra, trong khi một chiếc ô tô bị đốt cháy tại Compton.
Trên mạng xã hội, các đoạn video lan truyền cảnh người dân hô khẩu hiệu “ICE cút khỏi Paramount” và giơ cao biểu ngữ: “Không có con người nào là bất hợp pháp”.
Tranh cãi chính trị và phản ứng từ các bên liên quan
Trong khi Tổng thống Trump tuyên bố nếu Thống đốc Newsom và Thị trưởng Los Angeles Karen Bass không “làm nhiệm vụ”, chính phủ liên bang sẽ “giải quyết bạo loạn và cướp bóc như cách cần thiết”, thì các lãnh đạo bang và thành phố cho rằng động thái này chỉ làm sâu sắc thêm sự chia rẽ.
Ông Newsom khẳng định không có bất kỳ yêu cầu hỗ trợ nào chưa được đáp ứng và cảnh báo rằng việc liên bang hóa Vệ binh là “sai lầm nghiêm trọng, phá hoại niềm tin công chúng”. Cảnh sát tuần tra bang California cũng được chỉ thị tăng cường hiện diện để bảo đảm an toàn trên các tuyến đường cao tốc và khu dân cư.
Trong số những người bị bắt tại các cuộc biểu tình có David Huerta – lãnh đạo của một nghiệp đoàn lao động lớn. Các tổ chức bảo vệ nhân quyền và lãnh đạo Dân chủ như Thượng nghị sĩ Chuck Schumer đã lên tiếng yêu cầu trả tự do cho ông và chỉ trích việc bắt giữ công dân vì biểu đạt quan điểm chính trị.
Chiến dịch trục xuất: dấu ấn tranh cử hay khủng hoảng nhân đạo?
Theo ICE, trong chiến dịch hôm thứ Sáu, cơ quan này đã bắt giữ 118 người, bao gồm năm người bị cáo buộc liên quan đến tội phạm có tổ chức. Một số vụ bắt giữ xảy ra ngay bên ngoài các địa điểm như Home Depot hoặc cửa hàng bánh.
Tuy nhiên, các nhà phê bình cáo buộc đây là bước đi có động cơ chính trị, nhằm củng cố cam kết của Trump về trục xuất di dân bất hợp pháp trước thềm cuộc bầu cử tổng thống. Thị trưởng Los Angeles Karen Bass cho rằng những gì đang diễn ra “gieo rắc nỗi sợ hãi” cho cộng đồng người nhập cư.
“Thị trưởng Bass đã đứng về phía hỗn loạn và vô luật pháp thay vì luật pháp,” quyền giám đốc ICE Todd Lyons phản bác. “ICE sẽ tiếp tục thi hành luật nhập cư và truy bắt những tội phạm bất hợp pháp.”
Hiện chưa rõ liệu Tổng thống Trump có viện dẫn Đạo luật nổi loạn – một công cụ pháp lý cực đoan từng được ông cân nhắc sử dụng trong các cuộc biểu tình năm 2020 – hay không. Tuy nhiên, theo các quan sát chính trị, hành động hiện tại đã đủ cho thấy cách tiếp cận cứng rắn mà ông muốn áp dụng trong nhiệm kỳ tiếp theo nếu tái đắc cử.
Căng thẳng tại California có thể chỉ là bước khởi đầu cho một làn sóng phản kháng rộng hơn, khi các cộng đồng nhập cư trên khắp nước Mỹ theo dõi sát sao từng động thái của chính quyền liên bang.
