Donald Trump tuyên bố giữ nguyên mức thuế cao với Trung Quốc bất chấp hai ngày đàm phán thương mại tại London, cho thấy các rào cản vẫn còn trước khi đạt được thỏa thuận toàn diện.
Tổng thống Donald Trump khẳng định vào sáng thứ Tư rằng mức thuế cao hiện tại với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ được duy trì, bất chấp các cuộc đàm phán thương mại kéo dài hai ngày giữa các quan chức cấp cao hai nước tại London. Trong khi gọi một thỏa thuận sơ bộ là “hoàn tất”, ông Trump vẫn lưu ý rằng cả hai bên cần ký kết chính thức để có hiệu lực.
Thông qua nền tảng Truth Social, ông Trump cho biết Trung Quốc đồng ý cung cấp trước các khoáng sản đất hiếm và nam châm – mặt hàng then chốt trong chuỗi cung ứng công nghệ và công nghiệp nặng. Tuy nhiên, chi tiết cụ thể về điều khoản trao đổi vẫn chưa được ông làm rõ. Tổng thống cũng tuyên bố: “Chúng tôi sẽ nhận 55% thuế, Trung Quốc sẽ nhận 10”, một con số khiến nhiều người đặt câu hỏi.
Một quan chức Nhà Trắng giải thích, mức 55% bao gồm thuế 30% mà Trump vừa bổ sung trong năm nay, cộng với 25% hiện hành – không phải mức thuế mới. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết trên CNBC rằng Washington hiện không có kế hoạch điều chỉnh mức thuế này, dù chính Trump từng thay đổi chính sách ba lần chỉ trong hơn hai tháng qua.
Tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng được đưa ra ngay sau khi phái đoàn đàm phán hai nước kết thúc các cuộc thảo luận tại London, vốn nhằm khôi phục lệnh ngừng bắn thương mại đã được môi giới tại Geneva vào tháng trước. Tuy nhiên, không có cam kết cụ thể hay thời điểm ký kết nào được công bố sau buổi gặp.
“Chúng tôi đã thống nhất một khuôn khổ thực thi thỏa thuận Geneva và cuộc gọi giữa hai Tổng thống,” Bộ trưởng Lutnick nói với báo chí.
Quan hệ thương mại Mỹ – Trung vẫn đầy bất định
Tuy gọi đây là “khuôn khổ”, các nhà đàm phán Mỹ vẫn không công bố bất kỳ văn bản chính thức nào về những điều khoản đã đạt được. Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer cũng xác nhận không có cuộc họp nào mới được lên kế hoạch với phía Trung Quốc trong thời gian tới. Phía Trung Quốc chỉ nói hai bên “đạt đồng thuận nguyên tắc”, không đưa thêm chi tiết cụ thể.
Tuyên bố mới của Trump cũng mâu thuẫn phần nào với những gì ông Lutnick chia sẻ trước đó, khi ông nhấn mạnh rằng việc mở cửa thị trường Trung Quốc cho hàng hóa và doanh nghiệp Mỹ vẫn còn là mục tiêu, chứ chưa phải là kết quả cụ thể.
Trong bối cảnh này, căng thẳng thương mại chưa có dấu hiệu hạ nhiệt hoàn toàn. Trước đó, cả hai bên đã cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận đạt được đầu tháng 5, khiến một phần thuế quan được áp trước đó bị tái áp dụng. Trung Quốc cũng phản đối gay gắt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đối với thị thực sinh viên, chip máy tính cao cấp và phần mềm trí tuệ nhân tạo, đồng thời phản ứng bằng cách trả lại một chiếc máy bay Boeing 737 để phản đối thuế tiềm tàng với động cơ phản lực.
Về phần mình, Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc không gỡ bỏ đủ nhanh các hạn chế với khoáng sản đất hiếm – nguyên liệu chiến lược mà Bắc Kinh chiếm tới 70% sản lượng khai thác toàn cầu và 90% năng lực tinh chế.
“Họ đã dỡ bỏ, nhưng chậm hơn nhiều so với kỳ vọng,” Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett nhận định đầu tuần này.
Tương lai bất định của chính sách thương mại Hoa Kỳ
Ngoài Trung Quốc, chính quyền Trump đang tiếp tục đàm phán với nhiều đối tác thương mại khác. Bộ trưởng Lutnick cho biết có “nhiều thỏa thuận đang trong phễu”, nhưng từ chối nêu cụ thể. Đến nay, chỉ có một thỏa thuận tạm thời với Vương quốc Anh được công bố, song vẫn chưa đạt được trạng thái hoàn chỉnh.
Liên minh châu Âu (EU) – đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ – cũng đang trong tầm ngắm của các cuộc đàm phán, nhưng chưa có tiến triển rõ ràng. Trong những năm gần đây, Hoa Kỳ xuất khẩu hơn 350 tỷ USD hàng hóa và 238 tỷ USD dịch vụ sang EU, trong khi nhập khẩu hơn 550 tỷ USD hàng hóa và hơn 170 tỷ USD dịch vụ.
Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho biết thỏa thuận với Trung Quốc chỉ mới đạt “nguyên tắc”, tức chưa có hiệu lực pháp lý.
Trong bối cảnh chính trị và kinh tế toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ, chính sách thương mại của Hoa Kỳ dưới thời Donald Trump tiếp tục là một ẩn số khó đoán. Tuy nhiên, với những tuyên bố cứng rắn và lập trường duy trì áp lực cao lên Bắc Kinh, chính quyền Trump dường như sẽ không dễ dàng rút lui khỏi cuộc đối đầu thương mại mang tính chiến lược này.
