Trung Quốc phản ứng gay gắt trước kế hoạch của Úc nhằm thu hồi hợp đồng cho thuê cảng Darwin 99 năm đã ký với công ty Landbridge của Trung Quốc.
Trung Quốc vừa chính thức lên tiếng phản đối kế hoạch của Úc về việc thu hồi quyền vận hành Cảng Darwin từ Tập đoàn Landbridge – một công ty tư nhân có trụ sở tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính phủ Canberra đang cân nhắc thay thế công ty vận hành cảng trong nước, chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử liên bang.
Hợp đồng cho thuê Cảng Darwin trong 99 năm từng gây tranh cãi gay gắt khi được ký kết năm 2015 dưới thời chính phủ Bảo thủ. Cảng này nằm ở vị trí chiến lược tại cực bắc nước Úc, gần các căn cứ quân sự đồng minh, đặc biệt là của Hoa Kỳ. Những người chỉ trích đã nhiều lần cảnh báo rằng việc để một công ty Trung Quốc nắm giữ quyền vận hành cảng có thể đặt ra rủi ro an ninh quốc gia nghiêm trọng, bao gồm khả năng theo dõi, thu thập tình báo và cản trở hoạt động quân sự của Mỹ và đồng minh trong trường hợp xảy ra xung đột với Bắc Kinh.
Thủ tướng Anthony Albanese, người đứng đầu chính phủ Lao động, đã cam kết đưa quyền khai thác cảng trở lại tay một đơn vị điều hành của Úc. Trong khi đó, lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton thậm chí tuyên bố sẽ quốc hữu hóa cảng nếu trong vòng 6 tháng không tìm được bên tiếp quản phù hợp, đồng thời sẽ tiến hành đền bù cho Landbridge.
Phản ứng trước thông tin này, đại sứ Trung Quốc tại Úc – ông Xiao Qian – tuyên bố rằng hợp đồng cho thuê đã được thực hiện thông qua “quy trình đấu thầu công khai và minh bạch”, hoàn toàn tuân thủ luật pháp và quy định của thị trường Úc. Ông Xiao cho biết Landbridge đã đầu tư đáng kể vào cơ sở vật chất, mở rộng hoạt động thương mại và đóng góp vào phát triển kinh tế địa phương, nên việc thu hồi cảng vào thời điểm này là “vấn đề đạo đức”.
“Úc cần tôn trọng các cam kết hợp đồng ràng buộc, đồng thời tạo ra môi trường đầu tư minh bạch và có thể dự đoán cho doanh nghiệp Trung Quốc.”
— Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra
Bối cảnh căng thẳng Úc – Trung đã kéo dài nhiều năm. Đặc biệt sau khi chính phủ Úc vào năm 2020 kêu gọi điều tra độc lập nguồn gốc đại dịch COVID-19, Trung Quốc đáp trả bằng cách áp đặt hàng loạt hạn chế thương mại lên các mặt hàng xuất khẩu từ Úc như rượu vang, thịt bò và lúa mạch. Tuy nhiên, một số rào cản đã được dỡ bỏ trong năm 2023–2024, khi quan hệ giữa hai nước bắt đầu có dấu hiệu hạ nhiệt.
Tuy nhiên, vấn đề chủ quyền và an ninh vẫn là ranh giới đỏ. Việc Úc gia tăng hiện diện quân sự, trong đó bao gồm kế hoạch mua tàu ngầm hạt nhân theo thỏa thuận AUKUS (với Mỹ và Anh), đã khiến Bắc Kinh lo ngại rõ rệt.
Hiện chưa rõ Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao nếu hợp đồng vận hành cảng Darwin bị đơn phương chấm dứt. Trong một diễn biến liên quan, tập đoàn CK Hutchison (Hong Kong) cũng đang chuẩn bị rút khỏi quyền sở hữu hai cảng lớn tại Kênh đào Panama sau sức ép từ chính quyền Hoa Kỳ – cho thấy xu hướng dịch chuyển cơ sở hạ tầng chiến lược khỏi tầm ảnh hưởng của các công ty Trung Quốc đang lan rộng trong giới chính sách phương Tây.
