Trung Quốc lên tiếng phản đối các cảnh báo thuế quan từ Tổng thống Trump, tuyên bố sẽ áp dụng biện pháp đáp trả nếu lợi ích quốc gia bị tổn hại.
Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo các nước châu Á về nguy cơ phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn nếu không đạt được thỏa thuận thương mại mới trước ngày 1-8, Trung Quốc đã chính thức lên tiếng phản đối và tuyên bố sẵn sàng đáp trả nếu lợi ích của nước này bị tổn hại.
Dù không trực tiếp nêu tên Trung Quốc trong các thông báo áp thuế mới, ông Trump đã ám chỉ rằng các quốc gia là điểm trung chuyển hàng hóa – đặc biệt là những nơi có dấu hiệu gia tăng nhập khẩu từ Trung Quốc – có thể phải chịu mức thuế cao hơn nếu bị nghi ngờ là “lách luật” để đưa hàng Trung Quốc vào Mỹ.
Bắc Kinh: “Sẽ không chấp nhận những thỏa thuận bất lợi”
Tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm 8-7 đã đăng bài bình luận cứng rắn, khẳng định:
“Nếu những tình huống bất lợi cho Trung Quốc xảy ra, chúng tôi sẽ không chấp nhận và sẽ thực hiện các biện pháp đối phó kiên quyết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”
Bài viết lên án các hành động thuế quan của chính quyền Trump là “bắt nạt đơn phương” và “gây rối trật tự thương mại quốc tế”, đồng thời kêu gọi duy trì chủ nghĩa đa phương thực chất và bảo vệ hệ thống thương mại toàn cầu.
Trump cảnh báo “hàng trung chuyển sẽ không thoát”
Tổng thống Trump không ngần ngại nhấn mạnh rằng các quốc gia châu Á trung chuyển hàng hóa có thể bị xem là điểm né thuế, đặc biệt nếu các sản phẩm đó có nguồn gốc từ Trung Quốc.
“Hàng hóa trung chuyển để trốn tránh thuế quan sẽ bị áp thuế quan cao hơn,” ông khẳng định trên nền tảng mạng xã hội Truth Social.
Theo phân tích của ngân hàng đầu tư Nomura, các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Ấn Độ đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể về nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc trong tháng 3 và 4, trung bình tăng hơn 21,7% so với cùng kỳ năm ngoái – một dấu hiệu cho thấy khả năng chuyển tải đang diễn ra mạnh mẽ trong khu vực.
Các nước châu Á nỗ lực đàm phán, Trung Quốc theo dõi sát sao
Trong khi các quốc gia như Nhật Bản và Hàn Quốc đang tiến hành các cuộc đàm phán căng thẳng với Washington để giảm mức thuế xuống mức hợp lý hơn, Trung Quốc vẫn chưa được nhắc đến trong danh sách 14 quốc gia nhận thư cảnh báo trực tiếp từ ông Trump. Dù vậy, những tuyên bố gián tiếp và mối lo ngại về hàng trung chuyển khiến Bắc Kinh không thể đứng ngoài cuộc.
Tuần trước, Việt Nam đã đạt thỏa thuận với Mỹ để giảm thuế từ 46% xuống còn 20%, nhưng với điều kiện thuế hàng trung chuyển vẫn ở mức 40%. Điều này càng củng cố quan điểm rằng Washington đang muốn ngăn chặn hành vi “tránh thuế” thông qua các chuỗi cung ứng thay thế.
Thời hạn và phản ứng quốc tế
Chính quyền Trump đã gia hạn thời hạn áp thuế mới đến ngày 1-8, mở đường cho các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, với Trung Quốc, thời hạn kéo dài hơn – đến ngày 12-8 – để đạt được một thỏa thuận có thể ngăn chặn các biện pháp cứng rắn.
Nhật Bản tỏ rõ quan điểm không chấp nhận “thỏa hiệp đơn giản”, trong khi Hàn Quốc cho biết họ đang đẩy nhanh đàm phán. Bộ Thương mại Hàn Quốc thừa nhận thời gian gấp rút khiến khó đạt đồng thuận toàn diện, song vẫn hoan nghênh việc gia hạn và cam kết nỗ lực để đạt kết quả “hai bên cùng có lợi”.
Căng thẳng thương mại gia tăng trên diện rộng
Động thái của Mỹ được xem là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của ông Trump nhằm siết chặt kiểm soát thương mại quốc tế, nhất là trong bối cảnh cuộc bầu cử đang đến gần. Tuy nhiên, việc đe dọa đánh thuế cao với cả những nước đồng minh như Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia – cùng với lời cảnh báo gián tiếp đến Trung Quốc – có thể châm ngòi cho một làn sóng trả đũa kinh tế trên diện rộng.
Nếu căng thẳng tiếp tục leo thang, các chuỗi cung ứng toàn cầu – vốn vẫn đang phục hồi sau đại dịch – có nguy cơ bị gián đoạn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa và niềm tin của giới đầu tư trên toàn thế giới. Trung Quốc, với vai trò là trung tâm sản xuất lớn nhất thế giới, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình phản ứng của khu vực và thế giới đối với chính sách thương mại mới của Mỹ.
