Nước ép cà rốt giàu dưỡng chất nhưng nếu tiêu thụ quá mức có thể dẫn đến vàng da, ngộ độc nitrat và các rối loạn chuyển hóa nguy hiểm.
Cà rốt là loại thực phẩm được đánh giá cao nhờ chứa nhiều vitamin A, beta-carotene, chất xơ và các chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá mức, đặc biệt dưới dạng nước ép, loại rau củ này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe như vàng da, ngộ độc, thậm chí tổn thương gan và tim mạch.
Theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, trong 100g cà rốt có khoảng 39kcal, 7.8g glucid, 1.5g protein, 0.2g lipid và 1.2g chất xơ. Nhờ vào hàm lượng beta-carotene cao, cà rốt hỗ trợ tốt cho mắt, da, miễn dịch, đồng thời có tác dụng chống oxy hóa mạnh và cải thiện hệ tiêu hóa. Cà rốt cũng giúp kiểm soát huyết áp, giảm cholesterol và tăng cường chức năng gan.
Tác hại tiềm ẩn từ việc uống quá nhiều nước ép cà rốt
Mặc dù giàu dinh dưỡng, tiêu thụ cà rốt vượt mức cho phép – nhất là dưới dạng nước ép đậm đặc – có thể dẫn đến các tình trạng như:
- Vàng da (carotenodermia): Là hiện tượng phổ biến khi lượng beta-carotene tích tụ quá nhiều trong máu, khiến da chuyển màu vàng hoặc cam, nhất là ở lòng bàn tay, bàn chân, vùng quanh mũi và miệng. Đây là dấu hiệu đầu tiên cảnh báo về việc cơ thể đang bị quá tải beta-carotene.
- Dư thừa vitamin A: Khi cơ thể chuyển hóa beta-carotene thành vitamin A quá mức, người dùng có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, rối loạn gan, và các vấn đề tim mạch nếu kéo dài.
- Ngộ độc nitrat (Methemoglobin): Cà rốt chứa nitrat và nitric với nồng độ tương đối cao (khoảng 330mg KNO3/kg và 0.6mg NaNO2/kg). Khi tiêu thụ lượng lớn, các chất này có thể chuyển đổi hemoglobin thành methemoglobin, khiến khả năng vận chuyển oxy trong máu giảm. Biểu hiện ngộ độc gồm đau đầu, chóng mặt, da tím tái, thở gấp và ở trường hợp nặng có thể gây co giật, mất ý thức hoặc tử vong.
“Trung bình methemoglobin chỉ chiếm 1-2% trong máu. Khi vượt ngưỡng, cơ thể rơi vào tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng,” cảnh báo từ chuyên gia y tế.
Lượng cà rốt khuyến nghị theo độ tuổi
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên sử dụng cà rốt ở mức vừa phải:
- Trẻ em: 2–3 bữa/tuần, không quá 150g/tuần (khoảng 1–2 củ), mỗi lần điều trị tiêu chảy chỉ nên dùng 30–50g, tối đa 3 lần/tuần.
- Người lớn: 3–4 bữa/tuần, không nên vượt quá 300g/tuần (tương đương khoảng 3 củ).
Ngoài ra, nên chế biến cà rốt bằng cách luộc hoặc hầm để giảm hàm lượng nitrat, đồng thời gọt vỏ và bỏ lõi để loại bỏ phần chứa nhiều độc tố nhất.
Nước ép không thay thế được trái cây nguyên quả
Theo ThS. Ngô Thị Hà Phương (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), trái cây nguyên quả chứa đường ở dạng tế bào, trong khi nước ép – kể cả nước ép tươi – lại chứa đường tự do, dễ dẫn đến dư thừa năng lượng nếu uống nhiều.
Việc tiêu thụ trái cây nguyên quả giúp kiểm soát huyết áp, đường huyết, giảm viêm và giữ cân nặng ổn định tốt hơn. Trong khi đó, uống nước ép thường không có chất xơ, dễ gây tăng đường huyết và béo phì.
“Nước ép trái cây, kể cả nước ép cà rốt, không nên uống quá 150ml/ngày và không thể thay thế hoàn toàn trái cây nguyên múi,” ThS. Phương nhấn mạnh.
Tóm lại, nước ép cà rốt có nhiều lợi ích nếu sử dụng đúng liều lượng. Tuy nhiên, việc lạm dụng với mong muốn “detox” hoặc làm đẹp cấp tốc có thể gây hậu quả ngược lại cho sức khỏe. Một chế độ ăn cân bằng, ưu tiên trái cây nguyên quả và thực phẩm tự nhiên luôn là giải pháp tối ưu cho sức khỏe dài hạn.