Ukraine nhiều lần đề nghị Đức viện trợ tên lửa Taurus vì khả năng xuyên phá mạnh hơn Storm Shadow, đặc biệt hữu hiệu trong các đòn tấn công mục tiêu kiên cố như cầu Crimea.
Ukraine đã nhiều lần đề xuất với chính phủ Đức việc viện trợ tên lửa hành trình Taurus, loại vũ khí mà Kiev tin rằng sẽ giúp tăng cường khả năng tấn công các mục tiêu chiến lược trong cuộc xung đột với Nga. Lý do khiến loại tên lửa này trở thành ưu tiên trong danh sách vũ khí mà Ukraine mong muốn là bởi khả năng xuyên phá ưu việt, vượt trội so với các hệ thống hiện có như Storm Shadow mà Anh và Pháp từng cung cấp.
Vào ngày 28-5, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius và người đồng cấp Ukraine Rustem Umerov đã ký kết một thỏa thuận trị giá 5 tỷ euro tại Berlin. Gói hỗ trợ bao gồm đầu tư trực tiếp vào ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine và cam kết hợp tác sâu rộng giữa hai nước trong lĩnh vực quốc phòng. Tuy nhiên, tên lửa Taurus đã không xuất hiện trong danh mục viện trợ, bất chấp nhiều đồn đoán trước đó.
Lý giải về điều này, giới quan sát nhận định Thủ tướng Đức Friedrich Merz vẫn chưa giành được sự đồng thuận từ Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), lực lượng từng do cựu thủ tướng Olaf Scholz lãnh đạo và hiện vẫn là đối tác quan trọng trong liên minh cầm quyền.
Từ đầu xung đột năm 2022, Ukraine đã nhiều lần yêu cầu Đức chuyển giao tên lửa Taurus, bất chấp việc đã nhận được Storm Shadow và SCALP-EG từ Anh và Pháp. Mặc dù hai loại tên lửa này có nhiều điểm tương đồng với Taurus – bao gồm trọng lượng khoảng 1.300–1.400 kg và tầm bắn trên 500 km – Taurus lại sở hữu lợi thế đặc biệt về khả năng tấn công các công trình kiên cố.
Theo chuyên gia tên lửa Fabian Hoffmann từ Đại học Oslo, sự khác biệt then chốt nằm ở cơ chế kích nổ. Storm Shadow sử dụng đầu đạn BROACH tích hợp hệ thống ngòi nổ đa dụng MAFIS, có độ trễ được cài đặt trước khi phóng. Điều này khiến nó khó hiệu quả khi nhắm vào các kết cấu phức tạp như cầu, nơi cần độ chính xác về thời điểm phát nổ sau khi xuyên qua nhiều lớp vật liệu.
Ngược lại, Taurus được trang bị đầu đạn MEPHISTO với ngòi nổ thông minh PIMPF có khả năng “đọc” các lớp vật liệu và khoảng trống bên trong mục tiêu, từ đó tự động xác định thời điểm phát nổ tối ưu nhằm phá hủy cấu trúc trọng yếu. Hoffmann nhận định Taurus có thể tạo ra mức độ hủy diệt tương đương nhiều quả bom kết hợp.
Khả năng này khiến Ukraine đặc biệt chú ý đến Taurus, nhất là khi mục tiêu hàng đầu của họ là cây cầu Crimea – công trình dài gần 19 km nối bán đảo Crimea với đất liền Nga, vốn đóng vai trò biểu tượng cho quyền lực Moskva tại khu vực. Dù Kiev từng hai lần tấn công cây cầu bằng xe bom và xuồng tự sát, công trình này vẫn chưa bị vô hiệu hóa hoàn toàn. Tư lệnh Hải quân Ukraine Oleksiy Neizhpapa hồi tháng 3 đã công khai ý định mở cuộc tấn công thứ ba.
Tuy nhiên, chính nỗi lo về nguy cơ leo thang xung đột lại khiến Đức dè dặt. Cựu thủ tướng Scholz từng khẳng định nếu Ukraine sử dụng tên lửa Taurus để tấn công cầu Crimea, đó sẽ là hành vi vượt lằn ranh đỏ, kéo Berlin vào vòng xoáy chiến sự – điều mà ông tìm mọi cách để tránh.
Mặt khác, Taurus còn yêu cầu dữ liệu địa hình chi tiết để hoạt động chính xác – điểm khác biệt so với Storm Shadow vốn ít phụ thuộc hơn vào dữ liệu đầu vào. Điều này đồng nghĩa với việc Đức có thể phải tham gia trực tiếp vào quá trình thiết lập dữ liệu bay – một hành vi dễ bị phía Nga xem là tham chiến trực tiếp. Chuyên gia Gustav Gressel từ Hội đồng Đối ngoại châu Âu (ECFR) cảnh báo rằng khối lượng công việc này không chỉ phức tạp mà còn đòi hỏi thời gian huấn luyện lâu dài cho quân đội Ukraine.
Thêm vào đó, nguy cơ vũ khí rơi vào tay Nga cũng khiến Berlin dè chừng. Một số tên lửa Storm Shadow/SCALP-EG từng bị Nga thu giữ gần như nguyên vẹn, giúp Moskva có cơ hội nghiên cứu và tìm cách đối phó hiệu quả hơn trong các đợt tấn công sau.
“Taurus hiện là vũ khí tấn công tầm xa chủ lực của quân đội Đức và được kỳ vọng duy trì hoạt động trong nhiều thập kỷ tới. Nếu để nó rơi vào tay đối phương, Berlin có thể mất đi một trong những ưu thế chiến lược quan trọng nhất”, Gressel cảnh báo.
