Nhân lúc Chủ tịch Nguyễn Thị Loan bị khởi tố, nhóm lãnh đạo Chứng khoán Hòa Bình (HBS) bị cáo buộc chiếm đoạt 5.900 tỷ đồng bằng thủ đoạn tạo khoản vay margin ảo.
Khi chiếc ghế quyền lực nhất tại một doanh nghiệp đột ngột bỏ trống, một âm mưu trị giá gần 6.000 tỷ đồng đã được kích hoạt. Đây không chỉ là một vụ rút ruột tài sản thông thường, mà là một cuộc “đảo chính” doanh nghiệp được dàn dựng tinh vi tại CTCP Chứng khoán Hòa Bình (HBS), biến chính công cụ tài chính của công ty thành vũ khí để hợp thức hóa dòng tiền bị chiếm đoạt.
Con số gây chấn động được công bố là 5.854 tỷ đồng. Đây là số tiền mà nhóm lãnh đạo chủ chốt cũ của HBS bị cáo buộc đã chiếm đoạt từ cổ đông lớn là Tập đoàn Dược phẩm Vimedimex trong giai đoạn hỗn loạn từ cuối năm 2021 đến cuối năm 2024.
Mọi việc bắt đầu từ một “biến cố”. Ngày 29/10/2021, bà Nguyễn Thị Loan, Chủ tịch HĐQT của cả Vimedimex và HBS, bị khởi tố vì các sai phạm liên quan đến đất đai. Ngay lập tức, một nhóm lãnh đạo cấp cao, bao gồm Phó Tổng Giám đốc Vimedimex kiêm Kế toán trưởng HBS Nguyễn Ngọc Dung và các thành viên HĐQT, đã nắm bắt cơ hội ngàn vàng.
Cuộc “đảo chính” và màn kịch vô hiệu hóa cổ đông lớn
Thay vì ổn định công ty, nhóm này đã hành động chớp nhoáng để thâu tóm quyền lực. Họ tự ý tổ chức một cuộc họp Đại hội đồng cổ đông bất thường, miễn nhiệm bà Loan khỏi vị trí Chủ tịch khi bà đang vướng vòng lao lý. Ông Trần Kiên Cường, một thành viên trong nhóm, nhanh chóng được đưa lên thay thế.
Chưa dừng lại, để loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của bà Loan, nhóm này đã thực hiện một nước cờ cao tay: tự ý quyết định ủy thác toàn bộ 24,6 triệu cổ phiếu HBS, tương đương 74,56% vốn cổ phần thuộc sở hữu của nhóm bà Loan, cho các cá nhân khác quản lý. Bằng cách này, họ đã vô hiệu hóa tư cách cổ đông của người sáng lập và nắm toàn quyền định đoạt công ty.
Hé lộ thủ đoạn “vay margin ảo” để rút ruột ngàn tỷ
Khi đã nắm trọn quyền hành, một kế hoạch rút tiền tinh vi bắt đầu được thực hiện. Giai đoạn từ tháng 11/2021 đến cuối năm 2024, nhóm này đã chỉ đạo thủ quỹ nộp và rút tổng cộng 5.854 tỷ đồng qua 14 tài khoản ngân hàng. Điều đáng nói là có tới 8 tài khoản trong số này cùng toàn bộ số tiền giao dịch liên quan đã bị cố tình để ngoài sổ sách kế toán, vi phạm trắng trợn Luật Kế toán.
Thủ đoạn tinh vi nhất được hé lộ trong một phi vụ trị giá hàng ngàn tỷ đồng. Nhóm này đã dùng khoảng 1.840 tỷ đồng để mua lại một dự án bất động sản của VPBank, sau đó sử dụng một doanh nghiệp “sân sau” để mua lại dự án này.
Để xóa dấu vết và hợp thức hóa dòng tiền, họ đã cấu kết với ông Đinh Văn Nho, Phó Tổng Giám đốc VPBank, để tạo ra một màn kịch không tưởng. Họ đã lập khống 288 tài khoản chứng khoán tại chính HBS. Các tài khoản này hoàn toàn không có giao dịch mua bán, nhưng lại được hệ thống ghi nhận các khoản vay ký quỹ (margin) lên tới hơn 2.000 tỷ đồng. Số tiền “cho vay” này ngay lập tức được rút sạch ra khỏi công ty. Bằng cách này, số tiền khổng lồ bị chiếm đoạt đã được hợp thức hóa thành các khoản nợ xấu của nhà đầu tư trên sổ sách của HBS. Thủ đoạn này sau đó được lặp lại với hàng trăm tài khoản khác.
Hiện tại, HĐQT mới của HBS đã yêu cầu kiểm toán lại toàn bộ báo cáo tài chính giai đoạn 2022-2024 để làm rõ sự việc. Đáng chú ý, người ngồi vào chiếc ghế Chủ tịch HĐQT HBS từ năm 2023 chính là ông Lê Đình Dương, con trai bà Nguyễn Thị Loan, người tiếp quản vị trí này khi mới 20 tuổi.
Sự việc tại HBS là một hồi chuông cảnh tỉnh về những lỗ hổng nghiêm trọng trong quản trị doanh nghiệp. Nó cho thấy khi quyền lực tập trung và thiếu kiểm soát, chính những công cụ tài chính phức tạp lại có thể trở thành phương tiện hoàn hảo cho các hành vi chiếm đoạt tài sản quy mô lớn.
