xAI yêu cầu nhân viên đào tạo AI Grok cài Hubstaff trên thiết bị cá nhân, gây tranh cãi về quyền riêng tư và giám sát lao động.
Công ty trí tuệ nhân tạo xAI do Elon Musk sáng lập đang đối mặt với nhiều phản ứng trái chiều từ nhân viên sau khi yêu cầu cài đặt phần mềm giám sát Hubstaff trên thiết bị cá nhân của họ. Theo tài liệu mà Business Insider thu thập được, yêu cầu này áp dụng với nhóm nhân viên làm công việc huấn luyện mô hình Grok – trợ lý AI cạnh tranh với ChatGPT.
Phần mềm Hubstaff, được giới thiệu là “hệ thống quản lý lực lượng lao động”, buộc phải được cài đặt trước ngày 11 tháng 7, kể cả trên laptop cá nhân không do công ty cấp. Theo đó, phần mềm có quyền truy cập vào ảnh chụp màn hình, ghi lại địa chỉ URL truy cập, các ứng dụng được sử dụng, số lần nhấn phím và cả chuyển động chuột trong giờ làm việc.
xAI cho biết việc áp dụng Hubstaff nhằm “hợp lý hóa quy trình làm việc và đánh giá hiệu suất nhân viên”. Tài liệu nội bộ mô tả công cụ này sẽ cung cấp “thông tin minh bạch về các hoạt động hướng dẫn dữ liệu hàng ngày”, cũng như giúp đảm bảo “phân bổ nguồn lực hợp lý”.
Tuy nhiên, nhiều nhân viên bày tỏ lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư khi phải cài phần mềm theo dõi lên thiết bị cá nhân. Một số người phản đối mạnh mẽ đến mức quyết định nghỉ việc. Một nhân viên giấu tên nói với Business Insider: “Đây không phải là đo lường hiệu suất, mà là giám sát trá hình. Nó phá vỡ niềm tin và tạo ra một môi trường làm việc đầy kiểm soát”.
Một số khác lựa chọn giải pháp tạm thời: sử dụng khoản trợ cấp 50 USD mỗi tháng từ xAI để mua máy tính mới, tránh rủi ro dữ liệu cá nhân bị truy cập trái phép. Mặc dù xAI chưa có phản hồi chính thức, trong các trao đổi nội bộ qua Slack, công ty vẫn khẳng định: “Tất cả nhân viên được yêu cầu cài Hubstaff cho đến khi nhận được máy tính do công ty cung cấp”.
Hubstaff được thành lập năm 2012 tại bang Indiana (Mỹ), vốn là phần mềm quản lý thời gian và năng suất phổ biến, thường được dùng để hỗ trợ thanh toán nhân viên, lập hóa đơn và theo dõi tiến độ công việc. Tuy nhiên, khi áp dụng trong môi trường AI – nơi công việc mang tính sáng tạo và nhạy cảm với dữ liệu cá nhân – việc sử dụng Hubstaff đã gây ra không ít tranh luận.
Cuối năm 2024, Scale AI – một công ty chuyên dán nhãn dữ liệu cho AI – cũng từng đối mặt với vụ kiện từ cựu nhân viên vì lý do tương tự. Họ cáo buộc công ty sử dụng phần mềm giám sát như Hubstaff để thu thập thông tin cá nhân mà không có sự đồng thuận rõ ràng. Dù vậy, đại diện Scale AI khi đó cho biết công cụ này chỉ nhằm giúp nhân viên theo dõi thời gian làm việc và xử lý thanh toán chính xác hơn.
Vụ việc tại xAI một lần nữa khơi dậy tranh cãi về ranh giới giữa giám sát hiệu suất và quyền riêng tư cá nhân, nhất là trong bối cảnh ngày càng nhiều công ty công nghệ áp dụng công cụ theo dõi từ xa. Câu hỏi đặt ra là: khi nào giám sát trở thành xâm phạm? Và liệu sự minh bạch có đủ để xoa dịu mối lo ngại ngày càng gia tăng từ chính những người trực tiếp đóng góp vào quá trình phát triển AI?
