Báo cáo mới công bố hàm lượng asen và cadmium cao trong gạo mua tại Mỹ, gây lo ngại về ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe trẻ nhỏ và cộng đồng.
Một báo cáo mới, được chia sẻ đầu tiên với CNN, đã chỉ ra hàm lượng kim loại nặng nguy hiểm – bao gồm asen và cadmium – trong các mẫu gạo mua tại các cửa hàng tạp hóa và siêu thị trên khắp Hoa Kỳ. Nghiên cứu này do tổ chức Healthy Babies, Bright Futures thực hiện, cảnh báo về mức độ phơi nhiễm kim loại nặng vượt ngưỡng an toàn, đặc biệt đáng lo ngại với trẻ em.
Source: Healthy Babies Bright Futures “What’s in your family’s rice?” report (May 2025)
Graphic: Amy O’Kruk, CNN
Theo bà Jane Houlihan, Giám đốc nghiên cứu của tổ chức, cả asen và cadmium đều liên quan đến các hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng ngay cả ở liều lượng thấp, bao gồm tiểu đường, chậm phát triển, độc tính sinh sản và các bệnh tim mạch.
Phát biểu chuyên gia
“Asen vô cơ, đặc biệt phổ biến trong gạo, là chất gây ung thư. Tiếp xúc sớm, ngay từ trong thai kỳ, có thể dẫn đến sảy thai, sinh non và ảnh hưởng thần kinh lâu dài ở trẻ”, theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ.
Mặc dù Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đặt ra giới hạn 100 phần tỷ asen vô cơ đối với ngũ cốc gạo dành cho trẻ sơ sinh, nhưng chưa có quy định áp dụng cho các loại gạo thông thường được tiêu thụ rộng rãi hơn. Báo cáo cho thấy, một trong bốn mẫu gạo được kiểm nghiệm có hàm lượng asen vượt quá mức quy định trên – điều này trở nên đặc biệt đáng ngại vì gạo là thực phẩm chính trong khẩu phần của hàng tỷ người, bao gồm trẻ em từ 0–2 tuổi.
Trong các cộng đồng người gốc Tây Ban Nha, La tinh và châu Á, mức phơi nhiễm càng cao hơn do gạo thường xuất hiện trong hầu hết các bữa ăn. Với trẻ em gốc Á từ 18 đến 24 tháng tuổi, gạo chiếm đến gần 55% lượng asen tiêu thụ.
Báo cáo cũng so sánh 145 mẫu gạo từ Ấn Độ, Thái Lan, Ý và Hoa Kỳ. Kết quả cho thấy:
- Gạo lứt và gạo hoang có hàm lượng asen cao nhất do lớp vỏ ngoài chứa nhiều kim loại nặng.
- Gạo trồng tại California (Mỹ) có hàm lượng thấp nhất: 65 phần tỷ.
- Gạo Basmati Ấn Độ và Jasmine Thái Lan có mức asen trong giới hạn cho phép, song lại có cadmium ở mức đáng kể.
- Gạo ăn liền hoặc chế biến sẵn có nguy cơ bổ sung độc tố do quá trình sản xuất và bao bì nhựa.
Cadmium, một chất độc khác cũng được phát hiện, có thể vượt qua nhau thai và gây hại cho hệ thần kinh của thai nhi. Đây là chất gây ung thư đã biết, ảnh hưởng đến thận, xương và hệ tiêu hóa.
Để giảm phơi nhiễm, chuyên gia khuyến nghị:
- Nấu gạo theo cách nấu mì – sử dụng 6–10 cốc nước cho mỗi cốc gạo và đổ bỏ phần nước thừa sau khi nấu, giúp loại bỏ tới 60% asen.
- Ngâm gạo qua đêm trước khi nấu có thể giúp giảm lượng kim loại nặng đáng kể.
- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý: Sắt, vitamin B, C, canxi và kẽm từ đậu, trứng, rau xanh, thịt nạc, trái cây họ cam quýt… có thể hỗ trợ quá trình bài tiết kim loại khỏi cơ thể.
Phát biểu từ chuyên gia EWG
“Thiếu thông tin ghi nhãn rõ ràng về nguồn gốc gạo là lỗ hổng mà cả ngành và các cơ quan liên bang cần khắc phục. Người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn gạo ghi rõ xuất xứ để giảm thiểu rủi ro”, bà Tasha Stoiber, nhà khoa học cao cấp của EWG, nhận định.
Dưới sự chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, FDA đang tiến hành đánh giá toàn diện về hóa chất trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bao gồm cả các chất ô nhiễm như kim loại nặng.
*The sushi and Calrose category included all types of rice grown in California such as white, glutinous, basmati and jasmine.
Note: White and brown rice included rice grown in the US Southeast or labeled as “USA,” otherwise unspecified.
Source: Healthy Babies Bright Futures “What’s in your family’s rice?” report (May 2025)
Graphic: Amy O’Kruk, CNN
