Nhiều đại biểu Quốc hội cảnh báo không nên để mọi doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản, tránh rủi ro ngoài ngành và hệ lụy kinh tế lâu dài.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Hồng Phong).
Cảnh báo việc doanh nghiệp nhà nước ồ ạt đầu tư bất động sản
Tại phiên thảo luận sáng 13 tháng 5 trong khuôn khổ kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại trước việc dự thảo luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp không còn giới hạn doanh nghiệp nhà nước đầu tư vào lĩnh vực bất động sản. Các ý kiến nhấn mạnh rằng, nếu không có sự phân định rõ ràng và kiểm soát chặt chẽ, việc “ồ ạt nhảy vào bất động sản” có thể dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng.
Đầu tư bất động sản không dành cho mọi doanh nghiệp nhà nước
Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, doanh nghiêp nhà nước nào cũng kinh doanh bất động sản thì không nên và không hay. ẢNH: GIA HÂN
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, đầu tư vốn nhà nước cần phải thực hiện theo nguyên tắc trọng tâm, trọng điểm, chỉ tập trung vào các lĩnh vực thiết yếu như quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội – những mảng mà khu vực tư nhân không muốn hoặc không đủ năng lực tham gia.
Ông Hòa dẫn ví dụ về các dự án cao tốc từng kêu gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) nhưng không thành công do tính khả thi kinh tế thấp. Khi đó, Nhà nước phải đứng ra đảm nhận vai trò đầu tư. Tuy nhiên, với lĩnh vực bất động sản, ông Hòa cảnh báo cần thận trọng:
“Không phải doanh nghiệp nhà nước nào cũng nên được phép đầu tư bất động sản. Việc đầu tư tràn lan ngoài ngành có thể dẫn đến khủng hoảng, thậm chí vướng lao lý như đã từng xảy ra,” ông nhấn mạnh.
Ông đề xuất chỉ nên cho phép các tập đoàn lớn, có năng lực tài chính vững chắc và kinh nghiệm quản lý, tham gia lĩnh vực này dưới sự giám sát chặt chẽ.
Không thể đầu tư theo trào lưu “thấy nóng là nhảy vào”
Đại biểu Nguyễn Văn Thân cho rằng phải giao cho doanh nghiệp nhà nước các lĩnh vực trọng điểm, đồng thời giao cụ thể, không thể thấy bất động sản “hot” là “nhảy vào”. ẢNH: GIA HÂN
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam – dù ủng hộ việc doanh nghiệp nhà nước được tham gia một số lĩnh vực cạnh tranh với doanh nghiệp tư nhân, nhưng vẫn cho rằng cần có phân công cụ thể.
Ông Thân cảnh báo:
“Doanh nghiệp nhà nước đang làm nhiệm vụ chính, nhưng thấy bất động sản nóng thì lại nhảy vào sẽ rất dễ thất bại. Cần phải quy định rõ ràng lĩnh vực nào họ được đầu tư.”
Theo ông Thân, điều kiện tiên quyết là mọi quyết định đầu tư ngoài ngành – đặc biệt với các lĩnh vực có độ rủi ro cao như bất động sản – đều cần có sự phê duyệt của Chính phủ và cơ quan chủ quản.
Cần tạo sân chơi công bằng cho doanh nghiệp tư nhân
Trái chiều với hai quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) lại cho rằng cần mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các lĩnh vực mà hiện nay doanh nghiệp nhà nước đang giữ vai trò chi phối, như điện, than hay dầu khí.
Ông Thanh nêu thực tế rằng trong những đợt thiên tai gần đây, chính doanh nghiệp tư nhân đã có những đóng góp lớn cho xã hội. Ngoài ra, khu vực kinh tế tư nhân hiện đã chiếm 47% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) nhưng vẫn bị hạn chế tiếp cận một số ngành quan trọng.
“Nếu doanh nghiệp tư nhân làm được thì nên để họ làm. Còn việc độc quyền hoặc ưu tiên doanh nghiệp nhà nước ở một số ngành lại đang gây ra lãng phí và hiệu quả thấp,” ông nói.
Thách thức trong quản lý vốn nhà nước
Những ý kiến trái chiều trong phiên thảo luận cho thấy một thực tế rõ ràng: Chính sách đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp cần được thiết kế tinh gọn, rõ ràng, phù hợp với năng lực từng đơn vị, tránh tình trạng đầu tư dàn trải hoặc theo trào lưu.
Trong bối cảnh bất động sản vẫn là lĩnh vực sinh lời hấp dẫn nhưng đầy rủi ro, việc mở cửa cho mọi doanh nghiệp nhà nước tham gia mà thiếu quy định kiểm soát cụ thể có thể dẫn tới những hệ lụy dài hạn cho nền kinh tế và niềm tin của người dân vào quản lý nhà nước.
