Chuột rút không đơn thuần chỉ là rối loạn cơ, mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh thận mạn tính nếu xuất hiện thường xuyên và đi kèm các triệu chứng khác.
Chuột rút thường được xem là phản ứng bình thường của cơ thể trước tình trạng căng thẳng, mất ngủ, vận động quá sức hoặc thiếu hụt một số vi chất như magiê và kali. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, kèm theo các biểu hiện bất thường khác, rất có thể đó là lời cảnh báo về những rối loạn nghiêm trọng trong cơ thể – đặc biệt là bệnh thận mạn tính (CKD).
Theo Health Digest, một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bệnh nhân mắc CKD gặp phải hiện tượng chuột rút là do sự mất cân bằng điện giải và dịch thể. Khi chức năng thận bị suy giảm, khả năng điều hòa nồng độ kali, phốt pho và các chất điện giải khác trong máu bị ảnh hưởng. Hậu quả là cơ thể dễ rơi vào tình trạng co giật cơ hoặc chuột rút kéo dài.
Tác động của suy thận lên hệ cơ và thần kinh
Không chỉ ảnh hưởng đến khả năng lọc thải chất độc, CKD còn khiến các chất chuyển hóa bị tích tụ trong cơ thể, gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh ngoại biên và cơ bắp. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như yếu cơ, đau nhức cơ, tê tay chân, ngứa ran, hội chứng chân không yên, co giật, thậm chí là lú lẫn hoặc hôn mê trong giai đoạn nặng.
Đây là lý do vì sao chuột rút không nên bị xem nhẹ nếu đi kèm các dấu hiệu thần kinh bất thường.
Những triệu chứng cảnh báo suy thận mạn tính
Theo tiến sĩ Joseph Vassalotti – Giám đốc Y khoa của Quỹ Thận quốc gia Mỹ – hầu hết bệnh nhân không hề biết mình mắc CKD cho đến khi bệnh đã tiến triển. Thống kê cho thấy chỉ khoảng 10% người mắc bệnh nhận thức được tình trạng của mình. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cần lưu tâm:
• Cảm thấy mệt mỏi kéo dài, cơ thể suy yếu
• Khó ngủ, da khô và ngứa
• Đi tiểu nhiều vào ban đêm hoặc nước tiểu có lẫn máu
• Sưng phù quanh mắt, chân và mắt cá chân
• Các rối loạn cơ như co giật hoặc chuột rút thường xuyên
Ai nên tầm soát bệnh thận sớm?
Những người có nguy cơ cao bao gồm người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận, bệnh nhân đang điều trị tăng huyết áp, tiểu đường, người béo phì hoặc có vấn đề tim mạch. Việc phát hiện và can thiệp sớm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn, từ đó giảm nguy cơ suy thận giai đoạn cuối.
Giải pháp kiểm soát bệnh và ngăn chuột rút
Đối với người đã được chẩn đoán mắc CKD, việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng đóng vai trò then chốt. Cụ thể:
- Giảm tiêu thụ muối, tránh thực phẩm giàu kali và phốt pho
- Ưu tiên chế độ ăn tốt cho tim mạch, giảm đạm nếu cần
- Ngưng hút thuốc và hạn chế rượu bia
- Duy trì hoạt động thể chất đều đặn và cân nặng hợp lý
- Tránh dùng thuốc giảm đau kháng viêm nhóm NSAID vì có thể gây hại thêm cho thận
Khi gặp tình trạng chuột rút thường xuyên, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện tại nhà như kéo giãn cơ nhẹ nhàng, tắm nước ấm, massage hoặc uống đủ nước. Bên cạnh đó, nên mang giày dép thoải mái và duy trì tư thế vận động hợp lý.
Dù bệnh thận mạn tính tiến triển âm thầm, nhưng nếu người bệnh chú ý đến các dấu hiệu sớm – trong đó có hiện tượng chuột rút – và chủ động thay đổi lối sống cũng như điều trị đúng hướng, hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh trong thời gian dài mà không để lại biến chứng nguy hiểm.
