Trẻ tự kỷ đối mặt nguy cơ đuối nước cao. Các lớp học bơi chuyên biệt như ở Florida đang chứng minh hiệu quả cứu sống và cải thiện chất lượng sống cho trẻ.
Tại một hồ bơi trong nhà ở West Palm Beach, Florida, những đứa trẻ nhỏ lặng lẽ tập trung vào từng động tác đạp nước, nổi và kiểm soát hơi thở. Tuy bề ngoài trông giống một lớp học bơi thông thường, nhưng điều đặc biệt là tất cả học sinh ở đây đều mắc chứng tự kỷ – một rối loạn phát triển thần kinh khiến các em có nguy cơ đuối nước cao gấp nhiều lần so với trẻ bình thường.
Tại lớp học bơi Small Fish Big Fish, mỗi trẻ được hướng dẫn bởi một hoặc hai giáo viên. Nhiều em giao tiếp bằng thẻ hình ảnh thay cho lời nói. Không tiếng còi, không la hét – tất cả được thiết kế để tạo cảm giác an toàn cho trẻ tự kỷ.
Thống kê từ Hội đồng Dịch vụ Trẻ em Quận Palm Beach cho thấy hơn 100 trẻ mắc hoặc đang được đánh giá chứng tự kỷ đã tử vong do đuối nước tại Florida kể từ đầu năm 2021. Những con số đau lòng này phản ánh một nghịch lý ít được chú ý: trẻ tự kỷ càng cần học bơi để tự vệ nhưng lại gặp nhiều rào cản hơn để tiếp cận các lớp học.
Lovely Chrisostome, một phụ huynh tại địa phương, vẫn nhớ như in nỗi kinh hoàng khi cậu con trai 6 tuổi của mình bất ngờ rời khỏi nhà và lang thang gần các hồ nước trong khu phố. Cô từng thử đưa con đi học bơi tại hồ công cộng nhưng bé từ chối xuống nước. Hiện tại, nhờ chương trình dành riêng cho trẻ tự kỷ, cậu bé đã bước được vào hồ và bắt đầu học nổi với sự giúp đỡ của huấn luyện viên kiên nhẫn.
Tại Mỹ, cứ 31 trẻ thì có 1 trẻ được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ. Vấn đề an toàn dưới nước càng được quan tâm nhiều hơn sau các trường hợp như Avonte Oquendo – thiếu niên tự kỷ bị phát hiện đã tử vong tại một con sông ở New York năm 2014 sau khi rời khỏi trường.
Nghiên cứu năm 2017 của tiến sĩ Guohua Li và cộng sự cho thấy người mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ có nguy cơ đuối nước cao hơn hẳn, phần lớn do hành vi đi lang thang và khó nhận biết các mối nguy hiểm. Những trường hợp đau lòng như trẻ trốn qua cửa chó, chui vào hồ bơi hoặc lẻn qua hàng rào sân chơi để rồi tử vong là minh chứng rõ ràng cho thực trạng này. Hiện nay, Hội đồng Dịch vụ Trẻ em địa phương đang xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để theo dõi các sự cố đuối nước liên quan đến trẻ tự kỷ.
“Các lớp học bơi nên được xem là một phần điều trị căn bản cho trẻ tự kỷ,” tiến sĩ Guohua Li, giáo sư dịch tễ học tại Đại học Columbia, nhận định.
Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng dễ dàng tiếp cận những lớp học này. Nhiều trẻ tự kỷ có các triệu chứng như nhạy cảm với âm thanh, lo sợ nước hoặc hành vi kích động khiến việc tham gia lớp học chung trở nên bất khả thi. Các chương trình huấn luyện riêng có thể giúp ích nhưng lại tốn kém.
Một số tổ chức đã và đang nỗ lực khắc phục rào cản. Chẳng hạn, Autism Swim – tổ chức từ thiện tại Úc – đã đào tạo trực tuyến cho hơn 1.400 giáo viên và nhà vật lý trị liệu trên toàn cầu kể từ năm 2016. Tại Mỹ, Hội đồng Dịch vụ Trẻ em Quận Palm Beach đã tài trợ hàng chục ngàn USD để đào tạo huấn luyện viên và mở lớp học tại Small Fish Big Fish.
Lindsey Corey – mẹ của một bé trai 5 tuổi – chia sẻ rằng con trai cô từng thất bại với các lớp học bơi truyền thống. Chỉ khi tham gia chương trình với giáo viên được Hiệp hội Tự kỷ đào tạo, bé mới bắt đầu tiến bộ rõ rệt.
Vào một ngày tháng 4 đầy nắng, các em học sinh từ 4 đến 8 tuổi tại một trường học dành riêng cho trẻ tự kỷ háo hức lên xe buýt để đến lớp bơi. Từ những bé gái vui vẻ trôi nổi trên ván xốp đến những cậu bé dè dặt bước từng bước xuống nước, tất cả đều cho thấy sự tiến bộ đáng kể qua từng buổi học.
Một cậu bé từng sợ ướt đầu nay đã biết tự điều chỉnh bằng cách nghiêng người, trong khi một bé khác ban đầu né tránh nay đã học cách nhúng mặt vào nước – một chiến thắng tuy nhỏ nhưng có thể cứu mạng.
Melissa Taylor, người sáng lập lớp học bơi, cho biết: “Chúng tôi không ép buộc trẻ. Chúng tôi chờ khi trẻ sẵn sàng. Sự tin tưởng phải được xây dựng qua thời gian.”
Với Chrisostome, điều đáng quý nhất sau những giờ học không chỉ là kỹ năng sống – mà là ánh mắt sáng lên vì hạnh phúc của con trai cô khi được tự do đùa nghịch trong làn nước.
