Mật nghị Hồng y năm 2025 sẽ là sự kiện bầu giáo hoàng có thành phần địa lý đa dạng nhất, phản ánh tầm ảnh hưởng toàn cầu của Giáo hội Công giáo.
Thành phố Vatican – Khi 133 hồng y đủ điều kiện bước vào Nhà nguyện Sistine vào thứ Tư tuần này để bầu ra người kế nhiệm Giáo hoàng Francis, họ sẽ đại diện cho 71 quốc gia khác nhau – đánh dấu mật nghị bầu giáo hoàng đa dạng nhất về mặt địa lý trong lịch sử Giáo hội Công giáo.
Sự đa dạng ấy phản ánh không chỉ phạm vi toàn cầu của Công giáo – với hơn 1,4 tỷ tín hữu – mà còn là những khác biệt sâu sắc về bối cảnh mục vụ, thách thức xã hội và ưu tiên tôn giáo giữa các khu vực. Một hồng y đang lãnh đạo một giáo phận lớn tại châu Âu có thể có cái nhìn rất khác so với người đồng cấp đang phục vụ tại một quốc gia có Giáo hội bị đàn áp như Nicaragua hay đang bị chiến tranh tàn phá như Syria.
Bản đồ quyền lực toàn cầu của Hồng y đoàn
Trong số 135 hồng y dưới 80 tuổi có quyền bầu cử, hai vị từ Tây Ban Nha và Kenya đã chính thức xin vắng mặt vì lý do sức khỏe, đưa tổng số cử tri thực tế còn lại là 133 người. Với quy định yêu cầu 2/3 số phiếu để đắc cử, ứng viên giáo hoàng cần ít nhất 89 phiếu để được chọn.
Theo thống kê của Vatican, châu Âu vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất với 52 đại cử tri, dù đã giảm so với các mật nghị trước đó. Tuy nhiên, các khu vực khác đang dần gia tăng ảnh hưởng:
- Châu Á (gồm cả Trung Đông): 23 cử tri
- Châu Phi: 17 cử tri (sau khi một vị vắng mặt)
- Nam Mỹ: 17 cử tri
- Bắc Mỹ: 16 cử tri (gồm 10 người Mỹ, 4 người Canada, 2 người Mexico)
- Trung Mỹ: 4 cử tri
- Châu Đại Dương: 4 cử tri (đến từ Úc, New Zealand, Papua New Guinea và Tonga)
Đáng chú ý, Ý vẫn là quốc gia có nhiều hồng y nhất (17 vị), tiếp theo là Hoa Kỳ (10 vị), rồi đến Brazil (7 vị), Pháp và Tây Ban Nha (5 vị mỗi nước).
Tín hiệu từ một Giáo hội toàn cầu hóa
Dưới triều đại Giáo hoàng Francis, người từng nổi bật với phong cách lãnh đạo cởi mở và ưu tiên các vùng ngoại biên của Giáo hội, số lượng hồng y được bổ nhiệm từ các quốc gia ngoài châu Âu đã tăng mạnh. Điều này không chỉ thay đổi cục diện mật nghị hiện tại mà còn phản ánh xu hướng toàn cầu hóa của Công giáo, mở rộng tầm ảnh hưởng sang châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin.
Chính sự đa dạng đó được kỳ vọng sẽ làm nổi bật những vấn đề toàn cầu mà Giáo hội phải đối mặt, từ khủng hoảng nhân quyền ở một số nước, đến đối thoại liên tôn và vai trò của Giáo hội trong phát triển bền vững.
Cân nhắc vượt lên trên địa lý
Dù không có quy định nào ràng buộc các hồng y phải bỏ phiếu theo khu vực hay quốc tịch, thành phần địa lý vẫn thường gợi ý về ưu tiên và kỳ vọng khác nhau của từng nhóm. Một vị đến từ châu Âu có thể thiên về quản trị thể chế trong khi các hồng y từ các vùng bị đàn áp tôn giáo lại chú trọng đến nhân quyền và sự bảo vệ Giáo hội địa phương.
Tuy nhiên, mọi ánh mắt sẽ dồn về kết quả sau làn khói trắng từ ống khói nhà nguyện Sistine – biểu tượng cho một thời đại mới của Vatican. Câu hỏi lớn đặt ra: giáo hoàng tiếp theo sẽ đến từ đâu và mang theo điều gì cho tương lai của Giáo hội toàn cầu?
