Chính quyền tổng thống Trump thông báo hạn chế visa đối với những cá nhân nước ngoài bị cho là can dự vào việc kiểm duyệt quyền tự do ngôn luận của công dân Mỹ, bao gồm cả các hành vi tại châu Âu.
Trong tuyên bố mới nhất, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết chính quyền của Tổng thống Donald Trump đang áp dụng chính sách hạn chế cấp visa nhằm vào các cá nhân nước ngoài bị cho là “có liên quan” đến việc kiểm duyệt tiếng nói của công dân Hoa Kỳ. Đây là bước đi cứng rắn mới của Washington trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận, một trong những giá trị cốt lõi của nền dân chủ Mỹ.
“Người Mỹ đã chịu đựng quá lâu tình trạng bị xử phạt, sách nhiễu, thậm chí bị truy tố bởi các chính quyền nước ngoài chỉ vì thực hiện quyền tự do phát biểu. Hôm nay, chúng tôi đưa ra chính sách hạn chế visa đối với những người nước ngoài – bao gồm cả quan chức – có hành vi góp phần kiểm duyệt người Mỹ,” ông Rubio viết trên nền tảng X. “Tự do ngôn luận là quyền cơ bản của người dân Mỹ và không thể để chính quyền nước ngoài can thiệp.”
Bên cạnh đó, ông Rubio nhấn mạnh rằng những cá nhân nước ngoài cố ý xâm phạm các quyền cơ bản của công dân Mỹ không nên tiếp tục được hưởng đặc quyền nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Ông cho rằng việc này không chỉ áp dụng đối với các quốc gia như Trung Quốc, Iran, Cuba hay Nga – những đối tượng Mỹ lâu nay vẫn chỉ trích vì đàn áp quyền tự do – mà còn mở rộng sang các đồng minh ở châu Âu.
Một trong những điểm đáng chú ý là chính quyền Trump ngày càng thể hiện quan điểm cứng rắn với một số chính sách của Liên minh châu Âu (EU). Phó Tổng thống J.D. Vance đã nhiều lần chỉ trích Đạo luật Dịch vụ kỹ thuật số (Digital Services Act) của EU, cho rằng văn bản này có thể tạo tiền lệ xuất khẩu các biện pháp kiểm duyệt kiểu châu Âu sang Mỹ, thông qua sức ép lên các công ty công nghệ Mỹ.
Tại Hội nghị An ninh Munich hồi tháng 2, ông Vance cáo buộc các lãnh đạo EU đang ngụy trang việc dập tắt các quan điểm bất đồng dưới danh nghĩa “chống tin giả” hay “đấu tranh với thông tin sai lệch”. Trong bài phát biểu tại sự kiện, ông nhấn mạnh mối lo ngại rằng “mối đe dọa lớn hơn đến từ bên trong – chính là sự rút lui của châu Âu khỏi các giá trị nền tảng từng được gìn giữ.”
Ông Vance cũng nêu ví dụ một số sự việc cụ thể như vụ kết tội một nhà hoạt động Kitô giáo ở Thụy Điển vì đốt kinh Quran, việc tòa án Romania hủy kết quả bầu cử tổng thống năm 2024 với cáo buộc can thiệp từ nước ngoài, hay trường hợp Anh truy tố người biểu tình cầu nguyện trong im lặng trước một phòng khám phá thai.
Một tình huống khác được giới chức Mỹ viện dẫn là các cuộc biểu tình dữ dội tại Anh hồi mùa hè 2024 sau vụ ba bé gái bị đâm chết tại lớp học nhảy theo chủ đề Taylor Swift. Nguồn tin cho biết nghi phạm là một thiếu niên 17 tuổi gốc Rwanda. Khi đó, chính quyền Anh đã đe dọa sẽ dẫn độ và truy tố công dân Mỹ lan truyền “tin sai sự thật” trên mạng – theo luật chống thù hận của nước này.
Dưới góc nhìn của chính quyền Mỹ, những động thái nói trên là dấu hiệu rõ ràng cho thấy một số nước đồng minh đang đi ngược lại nguyên tắc tự do ngôn luận, đồng thời đặt ra rủi ro cho công dân Mỹ khi họ phát biểu ý kiến vượt ra ngoài biên giới.
“Từ châu Mỹ Latin đến châu Âu, thời kỳ khoan nhượng với những hành vi xâm phạm quyền người Mỹ đã kết thúc,” Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh trong phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện.
