Nhật Bản sửa đổi luật hộ tịch, yêu cầu tên trẻ em sử dụng chữ kanji phải có cách đọc phổ biến, ngăn chặn các cách phát âm độc đáo và gây tranh cãi.
Chính phủ Nhật Bản vừa thông qua quy định mới liên quan đến việc đặt tên trẻ em, với nội dung siết chặt cách phát âm của các ký tự kanji – hệ thống chữ viết có nguồn gốc từ tiếng Trung nhưng được sử dụng rộng rãi trong tiếng Nhật. Theo quy định mới, tên trẻ chỉ được chấp nhận nếu cách phát âm ký tự được sử dụng phổ biến và dễ nhận biết trong đời sống hàng ngày.
Thay đổi này được thực thi từ thứ Hai, thông qua sửa đổi Đạo luật Sổ hộ tịch, trong bối cảnh ngày càng nhiều phụ huynh Nhật Bản sáng tạo ra các cách đọc kanji không theo quy chuẩn, gây ra khó khăn trong công tác hành chính và quản lý dữ liệu cá nhân.
Từ những năm 1980, một số bậc cha mẹ bắt đầu đặt tên con với cách đọc lạ mắt, đôi khi không ai biết cách phát âm chính xác. Theo tờ South China Morning Post, hiện tượng này gây ra sự lúng túng tại các cơ quan công quyền như bệnh viện, trường học và văn phòng hành chính – nơi đòi hỏi sự chính xác về tên và cách đọc.
Chính phủ khẳng định quy định mới nhằm chuẩn hóa hệ thống phát âm kanji để đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời hạn chế các cách đọc “phản xã hội” hoặc “có khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến tương lai của trẻ nhỏ.” Ví dụ, một số cái tên bị chỉ trích như Pikachu (tên nhân vật hoạt hình), Naiki (biến âm của thương hiệu Nike) hay Pū (từ gợi nhắc tới Winnie-the-Pooh) đã từng được đăng ký.
Theo The Guardian, chính quyền địa phương giờ đây có quyền từ chối những cái tên bị đánh giá là không phù hợp. Điều này đánh dấu một bước đi rõ ràng trong việc kiểm soát ảnh hưởng của trào lưu cá nhân hóa tên gọi, vốn được xem là biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân ngày càng tăng trong xã hội Nhật.
“Xu hướng đặt tên độc lạ phản ánh sự gia tăng của nhu cầu thể hiện bản thân và chủ nghĩa cá nhân,” – Yuji Ogihara, phó giáo sư tại Đại học Khoa học Tokyo nhận định trong một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Tâm lý xã hội và sinh thái.
Việc đặt tên theo cách đọc khác thường không phải chỉ xảy ra tại Nhật Bản. Tại Đan Mạch, cha mẹ chỉ được phép lựa chọn tên từ danh sách chính thức gồm khoảng 7.000 tên đã được phê duyệt, nhằm bảo vệ trẻ em khỏi bị trêu chọc hoặc phân biệt đối xử. Tương tự, Đức cấm đặt tên Lucifer, trong khi ở Hoa Kỳ, một số bang không chấp nhận những cái tên như Adolf Hitler, Messiah, hay King.
Tuy nhiên, điều còn đang được quan tâm là cách người dân Nhật Bản sẽ phản ứng với các quy định mới. Trong thời gian tới, sẽ cần theo dõi xem liệu quy định này có hiệu quả trong việc giảm rối loạn hành chính và hướng đến một hệ thống tên gọi minh bạch, dễ tiếp cận hay không.
