Ông Donald Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế 100% với chip và chất bán dẫn nhập khẩu, một động thái quyết liệt nhằm buộc các công ty phải chuyển sản xuất về Mỹ.
Một tuyên bố chấn động vừa được phát đi từ Phòng Bầu dục có thể định hình lại hoàn toàn chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Tổng thống Donald Trump cho biết sẽ áp đặt một hàng rào thuế quan lên tới 100% đối với toàn bộ các sản phẩm chip và chất bán dẫn nhập khẩu vào thị trường Mỹ.
Đây được xem là động thái cứng rắn nhất từ trước đến nay, một lời tối hậu thư gửi đến các tập đoàn công nghệ: Sản xuất tại Mỹ, hoặc đối mặt với mức thuế chưa từng có.
Đằng sau quyết sách mang tính áp đặt này là một thực tế đáng báo động. Vị thế của nước Mỹ, nơi khai sinh ra ngành công nghiệp bán dẫn, đã suy giảm nghiêm trọng. Từ chỗ chiếm lĩnh 40% thị phần sản xuất chip toàn cầu vào năm 1990, đến nay, con số này chỉ còn vỏn vẹn khoảng 12%. Sự phụ thuộc vào các nguồn cung từ nước ngoài đã trở thành một điểm yếu chiến lược, và chính sách thuế mới này chính là câu trả lời quyết liệt nhất.
“Thuế quan 100% áp dụng cho tất cả chip và sản phẩm chất bán dẫn nhập khẩu vào Mỹ. Nhưng nếu cam kết sản xuất hoặc đang trong quá trình sản xuất tại Mỹ như nhiều công ty đã làm, sẽ không có thuế nào cả,” ông Trump khẳng định với báo giới vào ngày 6/8.
Chính sách “cây gậy và củ cà rốt” được định hình
Chính sách của ông Trump không chỉ đơn thuần là một “cây gậy” trừng phạt. Nó còn đi kèm một “củ cà rốt” rõ ràng: miễn thuế hoàn toàn cho các doanh nghiệp cam kết đầu tư và xây dựng nhà máy trên đất Mỹ. Đây là sự chuyển dịch từ chiến lược khuyến khích bằng trợ cấp, vốn là trọng tâm của Đạo luật CHIPS trị giá 52,7 tỷ USD được thông qua năm 2022 dưới thời chính quyền tiền nhiệm, sang một mô hình mang tính bắt buộc.
Hơn nữa, lời cam kết của các công ty sẽ được giám sát chặt chẽ. Tổng thống Trump cảnh báo về một cơ chế “thuế cộng dồn”, theo đó những doanh nghiệp hứa hẹn nhưng không thực hiện sẽ phải đối mặt với các khoản phạt tích lũy. “Nếu vì một lý do nào đó bạn từng có ý định xây dựng nhưng sau đó hủy quyết định, chúng tôi sẽ cộng dồn… và cuối cùng sẽ tính thuế bạn vào một ngày nào đó,” ông nhấn mạnh.
Các “ông lớn” công nghệ đã vào cuộc ra sao?
Trên thực tế, làn sóng đầu tư vào ngành bán dẫn Mỹ đã bắt đầu khởi động từ trước. Hàng loạt gã khổng lồ công nghệ đã và đang rót những khoản vốn khổng lồ để xây dựng cơ sở sản xuất tại đây.
TSMC, hãng gia công chip lớn nhất thế giới đến từ Đài Loan, đang đầu tư mạnh tay vào một khu phức hợp nhà máy ở Arizona. Dự kiến, nhà máy này sẽ xuất xưởng những con chip 2 nanomet (nm) tối tân nhất thế giới trong giai đoạn 2028-2030, một bước tiến quan trọng giúp Mỹ tiếp cận công nghệ sản xuất tiên tiến nhất. Tổng vốn đầu tư của TSMC tại đây đã lên đến hàng chục tỷ USD.
Cùng ngày với tuyên bố của ông Trump, một quan chức Nhà Trắng tiết lộ Apple sắp công bố cam kết đầu tư thêm 100 tỷ USD vào sản xuất tại Mỹ. Khoản đầu tư khổng lồ này nằm trong khuôn khổ “Chương trình Sản xuất tại Mỹ” (American Manufacturing Program), với mục tiêu đưa một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng của gã khổng lồ công nghệ này trở về quê nhà.
Những động thái từ Intel, TSMC, và Apple cho thấy một xu hướng không thể đảo ngược. Chính sách thuế 100% với chip của ông Trump, nếu được thực thi, sẽ không chỉ là một đòn bẩy mà còn là một cú hích cực mạnh, buộc toàn bộ ngành công nghiệp phải tăng tốc trên con đường “Mỹ hóa” sản xuất, mở ra một chương mới đầy kịch tính cho nền kinh tế và công nghệ toàn cầu.
