Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu 15–20% với phần lớn quốc gia chưa đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ, đánh dấu bước đi cứng rắn mới trong chính sách bảo hộ thương mại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tiết lộ kế hoạch tăng thuế nhập khẩu chung với hầu hết các đối tác thương mại chưa ký thỏa thuận với Mỹ, trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu về chính sách bảo hộ tiếp tục leo thang.
Phát biểu trong chương trình của NBC News ngày 10 tháng 7, ông Trump cho biết: “Tất cả những nước chưa nhận thư thông báo mức thuế sẽ phải đóng thuế nhập khẩu, có thể ở mức 15% hoặc 20%. Chúng tôi đang bàn bạc điều này”. Hiện tại, mức thuế nhập khẩu phổ thông với các quốc gia chưa có thỏa thuận với Mỹ đang là 10%.
Trong tuần này, Nhà Trắng đã công bố 23 thư báo thuế gửi đến các quốc gia. Brazil là quốc gia bị áp mức cao nhất, lên tới 50%. Đồng thời, Tổng thống Mỹ cũng đã ký sắc lệnh áp thuế nhập khẩu 50% với mặt hàng đồng bắt đầu từ tháng sau.
Theo lời ông Trump, không phải tất cả các quốc gia đều sẽ nhận được thư báo. “Một số nước không cần thư đâu. Chúng tôi sẽ trực tiếp thiết lập mức thuế cho họ”, ông nói thêm. Cụ thể, Canada và Liên minh châu Âu (EU) được cho là sẽ nhận thư báo trong vòng 24 giờ kể từ buổi phát biểu.
Ngay sau phát biểu trên truyền hình, ông Trump thông báo áp dụng mức thuế mới 35% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada – cao hơn mức thuế hiện tại trung bình là 25%.
Tổng thống Mỹ khẳng định các mức thuế này đang được thị trường phản ứng tích cực. “Tôi nghĩ thị trường đang đón nhận chính sách thuế rất tốt. Hôm nay, chỉ số chứng khoán lại lập đỉnh mới”, ông nói trong khi nhấn mạnh thành tích của thị trường như một chỉ dấu ủng hộ chính sách thương mại cứng rắn.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 10 tháng 7, hai chỉ số lớn của thị trường chứng khoán Mỹ là S&P 500 và Nasdaq Composite đều tăng lên mức cao kỷ lục. Dù vậy, các chuyên gia tài chính cho biết tâm lý nhà đầu tư vẫn tiềm ẩn nhiều lo ngại khi thị trường từng biến động mạnh hồi đầu tháng 4 – thời điểm Tổng thống Trump lần đầu công bố kế hoạch áp thuế đối ứng hàng loạt.
Trước đây, chính quyền Tổng thống Mỹ từng cam kết sẽ hoàn tất 90 thỏa thuận thương mại trong 90 ngày. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ mới có ba quốc gia – Anh, Trung Quốc và Việt Nam – được xác nhận đã đạt được thỏa thuận khung. Trong buổi họp báo ngày 3 tháng 7, ông Trump thừa nhận tiến trình đàm phán với hơn 170 quốc gia là “rất phức tạp”, và tuyên bố ông sẽ chuyển sang hướng đi nhanh hơn bằng cách gửi thư thông báo mức thuế, thay vì tiếp tục đàm phán song phương kéo dài.
Ngoài vấn đề thuế, Tổng thống Mỹ cũng phản bác quan điểm từ lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng chính sách thuế sẽ làm tăng giá hàng hóa. Đặc biệt, ông đề cập đến nhận định của CEO hãng đồ chơi Hasbro, người từng cảnh báo giá đồ chơi có thể tăng trong năm nay do thuế nhập khẩu.
“Nếu nhìn vào các số liệu hiện tại, anh sẽ thấy lạm phát đang hạ nhiệt”, ông Trump lập luận. Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy lạm phát sau đại dịch đã giảm nhưng vẫn đang ở mức trên 2,3%.
“Tôi không quan tâm đến giá của Hasbro. Nếu họ sản xuất đồ chơi tại Mỹ, họ sẽ không phải tăng giá bán”, Tổng thống khẳng định, tái khẳng định thông điệp khuyến khích sản xuất nội địa vốn là nền tảng của chính sách “America First” mà ông theo đuổi.
Việc mở rộng diện áp thuế lần này, nếu được thực thi toàn diện, có thể tạo ra làn sóng căng thẳng mới trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và phần còn lại của thế giới – đặc biệt là các đối tác lớn chưa ký kết hiệp định thương mại mới với Washington. Các nhà quan sát cảnh báo, chính sách này có thể kích hoạt phản ứng trả đũa và làm phức tạp thêm dòng chảy thương mại toàn cầu vốn đang bị gián đoạn do địa chính trị.
